#محاضرات_فی_أصول_الفقه
#محقق_خویی
#اصول
#تمهید
📚 ۲- اقسام قواعد اصولی (ج۱/ص۶):
🔶️🔸️ ۱) قسم اول: قواعد مفید #علم_وجدانی (مباحث ملازمات عقلیه)
#مقدمه_واجب، #ضد، #اجتماع_امر_و_نهی، #نهی_عبادات، مبحث #مفاهیم.
🔶️🔸️ ۲) قسم دوم: قواعد مفید #علم_تعبّدی (مباحث حجج و امارات)
این قواعد دو گونه بحث دارند:
✔️ بحث‌های صغروی (مباحث الفاظ)
▫️ظهور ذاتی الفاظ بدون قرینه (ظهور امر و نهی و مفهوم و عام و خاص و مطلق و مقید)
▫️ظهور الفاظ با توجه به قرینه‌ی خارجی (بعضی از مباحث الفاظ مانند بعضی از مباحث عام و خاص و مطلق و مقید)
✔️ بحث‌های کبروی (مباحث حجّیّت)
حجّیّت #خبر_واحد، حجّیّت #اجماع_منقول، حجّیّت #شهرت_فتوائیه، حجّیّت #ظواهر_کتاب، حجّیّت #ظنّ_انسدادیّ_کشفیّ، مبحث #تعادل_ّو_تراجیح.
📌 نکته‌ی جالب توجه آن است که مرحوم #محقق_خویی در اینجا مباحث #حجیت_ظهور را -به دلیل اتفاق علماء و سیره‌ی قطعی عقلاء بر آن و عدم وجود اختلاف در آن- خارج از چارچوب علم #اصول می‌دانند.
🔶️🔸️ ۳) قسم سوم: اصول عملیه‌ی شرعیّه (#استصحاب_شرعیّ، #برائت_شرعیّ، #احتیاط_شرعیّ)
🔶️🔸️ ۴) قسم چهارم: اصول عملیه‌ی عقلیّه (#برائت_عقلیّ، #احتیاط_عقلیّ، مبحث #ظن_انسدادیّ_حکومیّ)
✴️@fegh_osoul_rafiee
#رسائل_شیخ_انصاری
#فوائد_الأصول
#محقق_میرزای_نائینی
✅ #محقق_میرزای_نائینی در #فوائد_الأصول (ج۴/ص۳۳۱) در بیان ادلّه‌ی نظریه‌ی خود در بحث #استصحاب -یعنی اعتبارِ #استصحاب در خصوصِ #شکّ_در_رافع- که همان نظریه‌ی #شیخ_انصاری است، می‌فرماید:
🔷️🔸️ ١- دلیل اول: بناى عقلاء
🔸️ بنای عقلاء بر این است که در هنگام شکّ در استمرار حالت سابقه، به شکِّ خود اعتنا نکرده و بر اساس همان حالت سابق عمل می‌کنند؛ سیره‌ای که اگر عقلاء آن را کنار بگذارند نظم و نظامِ زندگیِ‌شان فرو می‌ریزد، چه آن که همه‌ی ارتباطات، محاورات و گفتگو‌ها، معامله‌ها و داد و ستدها در بازار، و دیگر شئونِ زندگیِ انسان‌ها مبتنی بر عمل بر طبق حالت سابق و عدمِ اعتنای به شکّ است؛ این سیره اجمالاً جای هیچ شکّ و تردیدی ندارد.
🔹️ همچنین این سیره، یک امر فطری و ارتکازی است، و منشاش در میان عقلاء اطمینان یا امیدِ از بین‌‌نرفتنِ حالت سابق نیست.
🔸️ نکته‌ی دیگر آن که قدر متیقّن از این سیره #شکّ_در_رافع است، و جریانِ این سیره در #شکّ_در_مقتضی معلوم نیست، بلکه ظاهراً می‌توان گفت بنای عملی عقلاء در #شکّ_در_مقتضی توقّف و فحص است.
🔶️🔹️ ایشان در ادامه در نسبت بین این سیره و آیات ناهیه از عمل به ظنّ -مانند آیه‌ی "إنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً"- می‌نویسد: هیچ ردع و منعی از این سیره‌ی عقلائیه و عرفیه از جانبِ شارع وجود ندارد.
🔹️ حتی آیات ناهیه نیز نمی‌تواند به عنوان رادع و مانعِ اعتبارِ چنین سیره‌ای باشد، زیرا پیش از این توضیح دادیم که همه‌ی مواردِ #سیره‌ی_عقلائیه تخصّصاً از بحث ظنّ خارج است، زیرا #علم_تعبّدی است.
📌 باید توجه داشت که #حجّیّت در امارات از نگاهِ اصولیِ #محقق_میرزای_نائینی یعنی #جعل_علمیّت و تتمیمِ کشفِ ناقصی که در اماراتِ ظنّ‌آور وجود دارد؛ از این رو، ایشان اماراتِ ظنّ‌آور را #علم_تعبّدی دانسته، و در نتیجه در این جا نیز مواردِ #سیره_عقلائیه را #علم_تعبّدی و البته از خارج از محدوده‌ی اماراتِ ظنّ‌آور می‌داند.
✴️@fegh_osoul_rafiee