#الحلقة_الثانیة #شهید_صدر #خلاصه‌ی_مباحث #الدلیل_العقلی #تمهید 📚 ١- "دليل عقلی" هر گزاره‌ی عقلی است که می‌توان حکم شرعی از آن استنباط کرد. 🔶️🔸️ بحث‌های عقلی دو گونه است: 🔸️ بحث‌های صغروی: بحث از این که آیا عقل چنین و چنان ادراکی دارد یا نه. 🔸️ بحث‌‌های کبروی: بحث از حجیّتِ ادراکات عقلی، که آیا این ادراک و آن ادراک حجیّت دارد یا نه. 📌 حجیّتِ گزاره‌هایِ عقلیِ قطعی، ذاتی است و بحثی ندارد، و بحث‌هایِ حجیّت در علم اصول تنها محدود به گزاره‌هایِ عقلیِ غیرِ قطعی است. 🔶️🔸️ گزاره‌های عقلی بر دو قسم است: 🔸️ عنصر مشترک: گزاره‌ای که عنصر مشترک در استنباط است، مانند وجوب مقدمه. 📌 بحث‌های صغروی و کبرویِ این گزاره‌ها هر دو مساله‌ى اصولی است. 🔸️ عنصر خاص: گزاره‌ای که مانند عنصر خاص مربوط به احکام خاص شرعی است، مانند قبح عقلی کذب. 📌 بحث‌های صغروی این گزاره‌ها اصولی نیست. ✴️@fegh_osoul_rafiee

✅ انشاء الله از این به بعد #خلاصه‌ی_مباحث کتاب #الحلقة_الثانیة را از ابتدای بحث #الدلیل_العقلی به موازات بحث #الحلقة_الثالثة ای که در خدمت دوستان هستیم در کانال بارگذاری خواهیم کرد تا پیش‌مطالعه‌ی خوبی برای دوستان باشد.

مرحوم آیت الله العظمی بهجت (رضوان الله علیه) می‌فرمودند: "خوب است که طلّاب علوم دینی در ایام تعطیل به مطالعه مشغول باشند؛ یکی از بزرگان می‌فرمود: من قوّت علمی را در ایام تعطیل تحصیل کردم. در تعطیلی‌ها می‌توان نقایص را جبران و گذشته را تکمیل نمود." (در محضر آیت الله بهجت؛ ج۳؛ ص۱۳۲) ✴️@fegh_osoul_rafiee

#کتاب_البیع_شیخ_انصاری #حاشیة_المكاسب #آخوند_خراسانى #تنبیهات_معاطات 📚 ۴۳- قوله (ج۳، ص٨٣): فإذا كان بيع الإنسان مال غيره... . ✅ مرحوم #آخوند_خراسانى -بر خلافِ مرحوم #شیخ_انصاری- دو فرض را معقول و بی‌محذور می‌بیند: 🔸️ فرض اول: این که علی، مالِ حسین را -در ازای ثمنی که به اذنِ حسین، مالک شود- تملیک به محمد کند. 🔸️ فرض دوم: این که علی، مالِ خودش را -در ازای ثمنی که حسین، مالکش شود- تملیک به محمد کند. 🔶️ نکته‌ی مرحوم #آخوند_خراسانى تنها معقول‌بودنِ این دو مساله است، در حالی که مرحوم #شیخ_انصاری اصرار بر معقول‌نبودن و مستحیل‌بودن این دو فرض دارد. 🔶️ اگر چه #آخوند_خراسانى معتقد است معقول‌بودن این دو فرض ارتباطی با بیع‌بودن یا نبودنِ این دو فرض ندارد. در هر حال، اگر چنین تملیکی را #بیع ندانیم نمی‌توانیم از ادلّه‌ی صحّتِ بیع برای صحّت آن دو فرض استفاده کنیم، زیرا در این صورت، تحقّقِ عنوانِ #بیع متوقف بر دو‌طرفه‌بودنِ معامله است، اما در هر حال، آن دو فرض به خودیِ خود معقول است. ادامه دارد... ✴️@fegh_osoul_rafiee

#الحلقة_الثانیة #شهید_صدر #خلاصه‌ی_مباحث #الدلیل_العقلی #تقسیمات_للقضایا_العقلیة 📚 ۲- "گزاره‌های عقلی"‌ای که می‌توان از آن حکم شرعی استنباط کرد به سه گونه قابل تقسیم است: 🔶️ تقسیم اول: مستقل و غیر مستقل مستقل، دلیلی است که نیازی به هیچ گزاره‌ی شرعی ندارد، بر خلاف دلیل غیر مستقل. 🔶️ تقسیم دوم: تحلیلیه و ترکیبیه گزاره‌های تحلیلی، گزاره‌هایی تفسیری و تحلیلی است، و گزاره‌های ترکیبی گزاره‌های است که استحاله یا ضرورت را اثبات می‌کند. 🔶️ تقسیم سوم: گزاره‌های موجبه و سالبه گزاره‌های موجِبه، گزاره‌هایِ مستقلِّ اثبات‌کننده‌ی حکمِ شرعی‌اند، و گزاره‌های سالبه، گزاره‌هایِ مستقلِّ نفی‌کننده‌یِ حکمِ شرعی‌. ✴️@fegh_osoul_rafiee

دوستان عزیز دانشگاه رضوی! کلاس‌های حقیر تا شروع ماه رمضان کاملاً حضوری است، و بنده به نوبه‌ی خودم از تمام رفقای عزیز دعوت می‌کنم حتماً در کلاس حضور پیدا کنند. یاعلی

#کتاب_البیع_شیخ_انصاری #حاشیة_المكاسب #آخوند_خراسانى #تنبیهات_معاطات 📚 ۴۳- قوله (ج۳، ص٨٣): فإذا كان بيع الإنسان مال غيره... . ✅ مرحوم #آخوند_خراسانى بعد از بیان دو فرضی که در آن، معامله دوطرفه نیست فرمودند اگر آن را بیع ندانیم نمی‌توان برای صحّت چنین فرضی از ادله‌ی بیع استفاده کرد. و در ادامه نیز می‌فرماید: در هر حال، این گونه نیست که آن دو فرض غیر معقول، و همچنین باطل بوده باشد. 🔶️ همچنین تعریف بیع (مبادلة مال بمال) نمی‌تواند دالّ بر بطلان و فساد آن‌ دو فرض باشد، زیرا این تعریف تنها دلالت بر این دارد که تملیک در بیع، مجّانی نیست؛ زیرا اگر قرار باشد پافشاری بر تعریف مذکور داشته باشیم، و بر اساس آن، بیع را مبادله‌ی دوطرفه بدانیم به ناچار باید بیعِ مالِ مضاربه توسط عامل را که در ازای مقداری از ثمن است عاری از معنای بیع بدانیم، زیرا مال مضاربه ملکِ مالک است، حال آن که قطعاً بیع است؛ پس بعید نیست که بتوان از ادله‌ی بیع نیز برای اثبات صحت آن دو فرض استفاده کرد. 🔸️ اگر قبول کنیم این دو فرض، بیع نیست می‌توان صحّت این دو فرض را از ادله‌ای مانند "أوفوا بالعقود" و "المؤمنون عند شروطهم". 🔶️ دو فرض مورد بحث ما -بر فرض بیع‌بودن- مصداقِ #بیع_ما_لیس_عندک نیست، زیرا مالک -در آن دو فرض- اذن و اجازه داده است. 🔶️ اما در مورد عتق -که ایقاع است- از طرف غیر مالک نیز هیچ مانع و محذور عقلی ندارد، و ادله‌ی شرعی (لا عتق إلا في ملك) نیز تنها عتقِ غیرِ مالک را منع می‌کند، اما دلیلی بر منعِ عتقِ خودِ مالک از طرف شخص دیگر (عتق المالک عن غیره) وجود ندارد؛ بنا بر این، چه اشکالی دارد که مالکِ عبد به دیگران اذن در عتق عبدش را بدهد؟! 🔶️ اما وطی نیز اشکالی ندارد که برای مُباح له (کسی که کنیز برای او اذن و اباحه شده است) نیز جایز باشد، زیرا همین اذن می‌تواند تحلیل محسوب شود. و این که تحلیل کنیز نیاز به لفظ خاصی داشته باشد ادّعای بدون دلیل است. 🔶️ در نهایت نیز ایشان می‌فرماید: فتلخّص مما ذکرنا أنه لا بأس بأن یقال بصحّة إباحة جميع التصرّفات التي منها البيع و العتق و الوطي، فتأمل! ✴️@fegh_osoul_rafiee

✅ مرحوم #آخوند_خراسانى در حاشیه‌ی ۴۳ کاملاً بر خلاف مرحوم #شیخ_انصاری مشی می‌کند.

مرحوم آیت الله العظمی بهجت (رضوان الله علیه) می‌فرمودند: "زمانی که ما در نجف اشرف در مدرسه‌ی سیّد رحمه الله بودیم، حجره‌ی آقای شیخ محمدرضا مظفّر رحمه الله روبه‌روی حجره‌ی ما قرار داشت و شب‌ها چراغ نفتی ما و ایشان روشن بود، ولی وقتی ما بعد از مطالعه و انجام کارهای خود می‌خواستیم بخوابیم می‌دیدیم که چراغ ایشان هم چنان روشن است، و از طرف صبح هم که پیش از اذان و یا وقت اذان بیدار می‌شدیم می‌دیدیم هنوز چراغ ایشان روشن است!... بنده مثل ایشان پُرکار ندیده‌ام." (در محضر آیت الله بهجت؛ ج۲/ص۸۰) ✴️@fegh_osoul_rafiee

دوستان بزرگوار! آن چه از سخن و مشْی عالِمانِ راستينِ دین و به اندیشه در رسالت بزرگ حوزه و حوزویان می‌فهمیم آن است که #طلبگی یعنی #تعلّم و #تعلیم ؛ یادگیری معارف دین و رساندن آن به مردم. #طلبگی دقیقاً شغلِ ماست؛ تحقیقاً رسالتِ ماست؛ وجداناً همه‌ی زندگی ماست... طلبه، کار و کسوت سنگین و وقت‌پُرکُنی است؛ انجام خیلی از کارهای خوب و دارای اجر و ثواب اُخروی اگر چه به خودیِ خود خیر و نیک است، اما از طلبه نشاید و نباید... ✴️@fegh_osoul_rafiee

دوستان عزیز! از این‌به بعد صوت کلاس‌ها ساعت ۱۸ هر روز درسی از کانال حذف خواهد شد.

#مبادی_علم #مبادی_تصوری #مبادی_تصدیقی #مسائل_علم 🔶️🔸️🔸️ #مسائل_علم آن است که از لحاظ منطقی داخل در چارچوب علم محسوب شده، ضابطه‌ی موضوعی علم بر آن منطبق است و از مباحث درون‌علمی محسوب می‌شود؛ مثلاً اگر مانند #شهید_صدر موضوع علم اصول را #عنصر_مشترک بدانیم هر مساله‌ای که انتظار می‌رود در فقه به عنوان یک عنصر مشترک به کار گرفته شود مساله‌ای اصولی است. 🔶️🔸️🔸️ #مبادی_علم آن دسته از مسائلی است که -مرتبط با علم است- اما موضوع علم بر آن قابل تطبیق نیست و جزء مسائل علم قرار نمی‌گیرد و از مباحث برون‌علمی محسوب می‌شود؛ اساساً هر نوع اندیشه‌ورزی در مورد یک علم و مسائلِ آن از مبادیِ آن علم محسوب می‌شود که در ذیل مباحث #فلسفه‌ی_علم بحث می‌شود، مانند بحث‌های تاریخ علم، ارتباطات بین علوم، روش‌شناسی علم و... . 🔸️ مثلاً بحث از چیستی‌ها در علم اصول از مبادی علم اصول است؛ مانند چیستی علم اصول، چیستی موضوع اصول، چیستی حکم، چیستی وضع، چیستی استعمال، چیستی قطع، چیستی ظن، چیستی دلیل عقلی و... . 🔷🔹️🔹️ مبادی علم اصول (برون‌علمی) به دو نوع #مبادی_تصدیقی و #مبادی_تصوری تقسیم می‌شود. 🔹 #مبادی_تصدیقی آن گزاره‌هایی است که در استدلال اصولی به عنوان یک گزاره‌ی تصدیقی به کار بسته می‌شود، مانند گزاره‌ی تصدیقی «خداوند حکیم است» یا «پیامبر و امامان دوازده گانه، معصوم از خطا و غلط و نسیان هستند»؛ این دو گزاره‌ی تصدیقی که گزاره های کلامی و اعتقادی مرتبط با علم اصول هستند پایه و اساس تصدیق بسیاری از قواعد اصولی قرار مى‌گیرد. 🔹 #مبادی_تصوری نیز مباحثی است که تنها تصوّر از یک عنوان یا مصطلح در استدلال اصولی را تصحیح می‌کند. ✴️@fegh_osoul_rafiee