🗓 به مناسبت ۱۰ آذر سالروز شهادت #شهید_آیت‌الله_مدرس
✍ لقب مدرّس را به سهولت به کسي نمي‌دادند، ايشان اين لقب را از زمان تدريس در اصفهان داشت که حجتي بر فضل و مهارت او در تدريس بود. ويژگي که در مجلس شورا به نحو احسن به جذاب کردن نطق‌هايش کمک مي‌کرد.
آيت‌الله مدرّس پس از آمدن به تهران ضمن حضور در مجلس شورا به تدريس فقه و اصول در #مدرسه_سپهسالار (#مدرسه_عالی_شهید_مطهری فعلی) پرداخت و جلسات درسش را در ایوان زیر ساعت در مدرسه سپهسالار برگزار می‌کرد.
✨او به همه اعلام کرد: «کار اصلی من، تدریس است و سیاست، کار دوم من است.» مدتی بعد هم تولیت این مدرسه علمیه را برعهده گرفت. آیت‌الله مدرس با این هدف که طلاب علوم دینی از اوقاتشان استفاده بیشتری ببرند و با جدیت بیشتری به درس و مباحثه بپردازند، برای اولین بار طرح امتحان طلاب را به مرحله اجرا درآورد.
🍃مدرس براي برقراري نظم در مدرسه زحمت بسيار کشيد. براي اداره آن، نظامنامه‌اي ترتيب داد که بايست طبق آن عمل مي‌شد. به موقوفات مدرسه هم شخصاً رسيدگي مي‌کرد و توانست درآمد موقوفات را افزايش داده و مدرسه و حجره‌هايش را مرمت کند.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ آیت‌الله شیخ محمدابراهیم #حاج_شریفی_خوانساری
در اصفهان از محضر #آخوند_ملامحمد_کاشی، #میرزا_جهانگیرخان_قشقایی و علامه میرزا محمدهاشم خوانساری(چهار سوقی) استفاده کرد.
🔹سپس به نجف عزیمت نمود و در محضر آیات عظام #سید_محمدکاظم_یزدی، #آخوند_خراسانی و #شیخ_الشریعه_اصفهانی زانوی تلمذ زد.
✨شیخ محمد ابراهیم با وصول به مقام اجتهاد به تهران آمد و با اقامت در نزدیک #میدان_بهارستان به انجام وظایف شرعی و اجتماعی پرداخت.
📚 آن عالم جامع الاطراف علاوه بر احاطه علمی در فقه و اصول و دیگر علوم متداول حوزوی در ریاضیات، هیأت و نجوم، حکمت و فلسفه و نیز علوم غریبه و کیمیا مهارت داشتند و در این باره آثار ارزشمندی از خود به جا گذاشتند.
💠 #کارمند_مجلس
شیخ محمدابراهیم در دوره های پنجم و ششم و از دوره هفتم #مجلس_شورای_ملی، سرپرستی دایره تندنویسی مجلس و نظارت و همکاری در امور #کتابخانه_مجلس را بر عهده داشتند.
✨پس از تصویب لایحه متحدالشکل نمودن لباس مردم، آن روحانی بصیر علی رغم مزایای فراوان مادی و اجتماعی، شجاعانه از کلیه مشاغل اداری استعفا داد که موجبات بغض ایادی دستگاه حاکمه را به همراه داشته است.
ایشان پس از استعفا با دوست دیرینه اش ادیب برجسته #ملک_الشعراء_بهار در #شورای_عالی_معارف مشغول فعالیت های علمی و آموزشی گردید و در #مدرسه_سپهسالار، #دارالمعلمین و #دارالفنون به تدریس پرداختند.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📷 سمت راست، نفر اول، آیت‌الله #حاج_آقا_نصرالله_شاه_آبادی در کنار دایی و ابوالزوجه خود آیت‌الله حاج سید ابوالحسن روحانی.
نفر اول از سمت چپ هم آیت‌الله #سید_مهدی_روحانی
🍃آیت‌الله نصرالله شاه آبادی در خاطرات خود می‌فرمایند:
🔹به یاد دارم که #مدرسه_سپهسالار در دست دولت بود و در آنجا #دانشکده_معقول_و_منقول به راه انداختند و تمام حجراتش را دانشجویان افسری و امثال ذلک گرفته بودند و از دست طلبه‌ها خارج بود.
وقتی مرحوم دایی ما (آیت‌الله #سید_ابوالحسن_روحانی) به تهران آمد و این وضع را دید خیلی ناراحت شد. لذا به آیت الله بهبهانی فشار آورد که چرا این مدرسه را از دست روحانیت گرفتند و ایشان فعالیت کرد تا اینکه مدرسه را پس گرفت و به ما هم توصیه کرد که آنجا بروید تا مدرسه رونق بگیرد.
🔸 ما هم عده‌ای از اساتید و طلبه‌های فاضل و تحصیل‌کرده از جمله آقای عصار، آقای ابن‌الدین، آقای #سید_محمود_طالقانی، آقا #میرزا_هدایت_الله_گلپایگانی و آقای #شیخ_عباس_تهرانی را جمع کردیم و به این ترتیب مدرسه راه افتاد و بیش از ۱۰۰ طلبه در آنجا جمع شدند.
📚حدیث نصر، ص۹۱
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📷آیت‌الله #حاج_شیخ_مهدی_حائری_تهرانی متولد ۱۳۰۴ش و متوفای ۳۰ دی ۱۳۷۹ش.
🔹 ایشان درباره دوران تحصیل و اساتید خود می‌فرمودند:
📚«ادبیات و عربی را نزد مرحوم حاج #شیخ_محمدحسین_زاهد، استاد عظیم‌الشأن اخلاق و درس فقه را نزد مرحوم آیت‌الله حاج شیخ #میرزا_باقر_آشتیانی و دروس منطق و کلام را نزد مرحوم آیت‌الله حاج #سید_صدرالدین_جزایری و نیز درس فلسفه و دورۀ شرح تجرید را در محضر مرحوم آیت‌الله حاج #میرزا_مهدی_آشتیانی در #مدرسه_مروی فرا گرفتم و تا سال ۱۳۲۷ به مدت ۷ سال در تهران مشغول تحصیل علوم قدیمه بودم.»
💠شیخ مهدی حائری تهرانی سال ١٣٢٧ش وارد #دانشکده_الهیات و معارف اسلامی شد و پس از سه سال، دورۀه لیسانس را در رشتۀ الهیات و معارف اسلامی به پایان رساند. ایشان خود دراین‌باره می‌گوید: «بعد از اینکه دیپلم گرفتم، به راهنمایی یکی از استادان مدرسۀ مروی، مرحوم آقای #دکتر_محمود_شهابی، ریاست وقت دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی که منظومه درس می‌دادند، به دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی راه پیدا نمودم. در سال ۱۳۲۷ دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی تازه تأسیس شده بود. البته قبلاً به نام #دانشکده_معقول_و_منقول در #مدرسه_سپهسالار تهران وجود داشت که بعد به نام دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی معروف شد.»
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ عالم ربانی و عارف عظیم الشأن آیت‌الله#میرزا_عبدالکریم_حق_شناس یکی از شاگردان#امام_خمینی(ره) و از نمایندگان ایشان بود که در دوران طاغوت واسطه رساندن وجوهات شرعیه مردم به حضرت امام بود.
🗂در یکی از #اسناد_ساواک مربوط به تاریخ ۵۲/۶/۱۸ آمده است:
🔹حاج شیخ عبدالکریم طهرانی حق‌شناس امام جماعت #مسجد_امین_الدوله و مدرس قدیم #مدرسه_سپهسالار وجوهاتی جهت خمینی فرستاده و می‌فرستد و رسید آن را نیز دریافت می‌دارد به طوری که اخیراً یکی از دوستان یاد شده رسید واصله را دیده است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓 به مناسبت رحلت آیت‌الله طالقانی در ۱۹ شهریور ۱۳۵۸
✍ #آیت_الله_طالقانی در سال ۱۳۱۸ش از نجف اشرف به تهران بازگشت و در این زمان در بیشتر جلسات آیت‌الله #میرزا_خلیل_کمره_ای شرکت می‌کرد.
آیت الله کمره‌ای در مورد این جلسات که در سال ۱۳۱۸ برقرار می شد چنین می گوید:
مجلس های درس ادامه می یافت. این مبارزات روز به روز داغ تر می شد. آقای #سید_محمود_طالقانی در حوزه درس منظومه و منطق من در قم در محله آب انبار سید عرب حاضر می شد و بعد در تهران در منزلی در نزدیکی #مدرسه_سپهسالار درس فلسفه و تفسیر حضور پیدا می‌کرد شعبه‌ای از درس تفسیر قرآن در حوالی منزل ایشان در خانی آباد اطراف مسجد مقدس در بین دوستان ایشان و مرحوم پدرش دایر شد...
در این جلسات درس، #نهج_البلاغه را با آقای طالقانی مجاهد در مورد نقشه پیاده کردن دولت امیرالمومنین(ع) مورد مذاکره قرار دادیم و در صدد برآمدیم دونفری نهج البلاغه را تجزیه کنیم و کتب و کلمات را که مشتملات نهج البلاغه است هر قطعه ای را به ضمیمه قطعات مناسب آن در یک جا جمع آوری کنیم و این کار را کردیم. نهج البلاغه ۲۲ کتاب شد و مقدماتی هم بر آن نوشتیم الان دفترچه تجزیه نهج البلاغه خط آقای طالقانی در کتابخانه من موجود است.
📚 زندگی و مبارزات آیت‌الله طالقانی ص۲۵ و ۲۶
📷تصویر: سال ۱۳۳۲. حرکت به سوی پاکستان برای شرکت در کنگره شعوب المسلمین کراچی، به اتفاق آیت‌الله حاج میرزا خلیل کمره‌ای
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📷تصویر بالا: مرحوم شیخ حسینعلی راشد در حال سخنرانی در رادیوی مستقر در مدرسه سپهسالار جدید
📷تصویر پایین: متخصصین فنی فرستنده رادیو در مدرسه سپهسالار
✍ مرحوم #سید_العراقین پس از آنکه در سال ۱۳۲۹ از طرف #محمدرضا_پهلوی نایب تولیت #مدرسه_سپهسالار جدید شد، در نخستین اقدامات خود، در روز #عید_غدیر دستگاه فرستنده رادیو را در مدرسه نصب کرده و به #رادیو_تهران متصل کردند.
در این روز اذان ظهر به صورت زنده از مدرسه سپهسالار در رادیو پخش شد و پس از تلاوت «سوره هل أتی» مرحوم سیدالعراقین از همین طریق با مردم سخن گفت.
وی در ضمن سخنان خود گفت:
«اینجانب افتخار دارم که در چنین روز مقدسی از #مدرسه_عالی_سپهسالار که مدرس فقه و معارف جعفر بن محمد علیه السلام است تبریکات صمیمانه خود را در این عید سعید تقدیم کلیه شیعیان جهان نموده و ضمنا شمه‌ای از این مدرسه اسلامی به اطلاع شنوندگان محترم برسانم.
مدرسه عالی سپهسالار یکی از بهترین ابنیه اسلامی کشور ایران است. این مدرسه فعلا دارای ۹۰ نفر محصل است که در حجرات آن سکنی دارند و ۱۸ نفر از علما و دانشمندان، استاد این مدرسه هستند.»
از آن تاریخ به بعد شخصیت‌هایی چون #حسینعلی_راشد ، #شهید_مطهری ، #صدر_بلاغی و #شیخ_محمدتقی_فلسفی از طریق فرستنده رادیو تهران در مدرسه سپهسالار به بیان معارف اسلامی پرداختند.
.....................
❓به نظر شما آیا با وجود #رادیو_معارف در مرکز قم و حضور کارشناسان اسلامی در شبکه‌های مختلف رادیو، پخش مستقیم گفتگوهای مذهبی از برخی مدارس علمیه #حوزه_تهران می‌تواند سودمند باشد؟!
منبع: تاریخ مدرسه سپهسالار، ص۱۵۲
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓 ۲۱ اسفند، سالروز درگذشت آیت‌الله #حاج_آقا_نصرالله_شاه_آبادی
📷 تصویر، از راست: حاج #شیخ_حسن_سعید_تهرانی ، آیت‌الله #سید_احمد_خوانساری ، حاج شیخ نصرالله شاه‌آبادی، #شیخ_مصطفی_مسجد_جامعی ، در حال اقامه نماز بر پیکر آیت‌الله #میرزا_عبدالله_چهل_ستونی
🔹آیت‌الله حاج شیخ نصرالله شاه‌آبادی در خاطرات خود از دوران تحصیل در #حوزه_تهران می‌فرمود:
🔅«الحمدالله در زمان ما زمینه‌های رشد فراوان بود. #مدرسه_مروی از نظر علمی بسیار گرم و فعال بود. #مدرسه_سپهسالار (مدرسه عالی شهید مطهری) نیز همین طور بود. البته ابتدا مدرسه سپهسالار در دست دولت بود و به عنوان #دانشکده_معقول_و_منقول بهره‌برداری می‌شد. تمام حجراتش نیز در اختیار شاگردان افسری و از دست طلبه‌ها خارج بود.
🔹 این وضع ادامه داشت تا اینکه با تلاشهای مرحوم دایی ما حاج میرزا ابوالحسن روحانی و با کمک آیت‌الله بهبهانی مدرسه پس گرفته شد.
به توصیه مرحوم دایی عده‌ای از علما و فضلا را در آنجا جمع کردیم تا مدرسه رونق بگیرد. افاضلی چون آقای عصار، آقای ابن الدین، آقای #سید_محمود_طالقانی ، آقا #میرزا_هدایت_الله_گلپایگانی و آقا #شیخ_عباس_تهرانی (از شاگردان مرحوم صاحب کفایه) از جمله آنها بودند. بیش از ۱۰۰ طلبه در آنجا جمع شدند و مدرسه رونق گرفت.
🔹#حوزه_علمیه_تهران در سطح علمی بالایی قرار داشت و اساتید و علمای بسیاری در آنجا مشغول فعالیت علمی بودند. علاوه بر آن که هر یک از آنان مسجدی داشتند و آن را پایگاه فعالیت‌های خودشان قرار داده بودند.»
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📷 استاد #بدیع_الزمان_فروزانفر متوفای ۱۳۴۹ و مدفون در حرم حضرت عبدالعظیم (ع)
✍ ایشان در حدود سالهاى ۱۳۰۰ و ۱۳۰۱ شمسى به تهران آمد و در #مدرسه_سپهسالار جديد حجره اى اختيار نمود.
در اين زمان، يك دوره شرح اشارات، شفا و كليات قانون را در نزد ميرزا طاهر تنكابنى شاگردى كرد و نجات و تمهيد القواعد ابن تركه را نيز بر وى قرائت نمود. در خدمت آقا شيخ حسين نجم آبادى، فقه و اصول تحصيل كرد و قسمت مهمى از قواعد الاحكام علامه حلى را به سيره قدما خواند. تحرير اقليدس و قسمت الهيات اسفار را نزد ميرزا مهدى آشتيانى و شرح چغمينى را نزد اديب پيشاورى فراگرفت.
در آغاز ورود به تهران، معاشرت و ارتباط علمى و ادبى وى بيشتر با اديب پيشاورى، ميرزا محمد قريب معروف به شمس العلماى گَرَكانى، ميرزا لطفعلى صدرالافاضل، ميرزا رضاخان نايينى، شاهزاده افسر و ذكاءالملك محمدعلى فروغى بود امّا پس از آن كه علامه محمد قزوينى به ايران آمد، با او حشر و نشر دايمى پيدا نمود.
در سال ۱۳۱۰ استاد تفسير قرآن و ادبيات عربى در مدرسه سپهسالار گرديد.
پس از تشكيل دانشكده علوم معقول و منقول در سال ۱۳۱۳ به سمت معاونت آنجا برگزيده شد و رياست مؤسسه وعظ و خطابه نيز به وى محوّل گرديد.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
💡مَدرس‌های بی‌استاد!
مدرسه یا خوابگاه؟
✍ قوام مَدرس به استاد و شاگرد است. از گذشته چنین بود که با تدریس یک استاد به شاگردان خود، مَدرسی شکل می‌گرفت و جا و مکان آن هم مهم نبود؛ در خانه استاد، در مسجد استاد، در یک مدرسه یا حرمی مطهر. اصل با وجود استاد بود که جویندگان علم را گرد می‌آورد.
استاد، خود شاگردش را می‌آزمود و رتبه علمی‌اش را تأیید می‌کرد و همان تأیید کتبی یا شفاهی استاد و نهایتا توان تدریس دانش توسط آن طلبه کافی بود که خروجی مدرس‌ها را به ظهور رساند؛ چه مدرسهای خانگی و چه مدرسهای.
نمونه‌های تاریخی می‌گوید که مدرسه‌ها گاهی پس از شکل‌گیری مَدرس‌ها به یمن وجود یک یا چند استاد، به همت اهل خیر بنا شده‌اند و گاه نیز بانیان خیر، مدرسه ساخته‌اند و با دعوت از اساتید مبرز در علوم مختلف و از بلاد دیگر، مدرس‌هایی پدید آورده‌اند تا جویندگان معارف الهیه، انگیزه‌ای برای هجرت به این مدرسه بیابند.
در حوزه قدیم تهران، یک مدرسه بود به نام صدر یک استاد اصلی در حکمت داشت به نام #آقا_محمدرضا_قمشه‌ای. اشتغال دیگری هم نداشت. مدرسه #دارالشفاء تهران، محل تدریس #میرزای_جلوه بود. او هم اشتغال دیگری نداشت. #مدرسه_منیریه بود و حکیم هیدجی. #مدرسه_سپهسالار قدیم بود و #آقا_علی مدرس. #مدرسه_کاظمیه را تنها برای میرزا علی‌اکبر تفرشی بنا کردند و مدرس‌ش شکل گرفت. میرزا عبدالرحیم نهاوندی از شاگردان شیخ اعظم انصاری را در تهران نگه‌داشتند تا استاد فقه و اصول مدرسه مروی شود و شد. در عین حال، #حاج_ملا_علی_کنی در خانه درس می‌داد؛ #میرزای_آشتیانی در خانه درس می‌داد. در این دوران اخیر هم #آیت‌الله_جعفری_اراکی را در تهران نگه‌داشتند تا استاد فقه و اصول مدرسه مروی شود و شد.
چه بسیار مدرسه‌ها که چون خالی از مَدرس و مُدرّس است، خوابگاهی بیش نیست. چیزی که امروز نمونه‌اش کم نیست!
چندی پیش به مدرسه علمیه‌ای در شهری غیر از قم سر زدم که بسیار خرج تجدید بنا و توسعه و تزئین آن شده است. دیدم بر اتاقی نوشته: مدرس درس خارج. پرسیدم در این مدرسه کدام بزرگوار درس خارج می‌دهد؟! مدیر مدرسه گفت: چون در اینجا درس خارج رسمی نداریم، درس خارج آیت‌الله جوادی آملی به صورت برخط برای طلاب پخش می‌شود!
این است حال روز مدرسه‌هایی که خوابگاهی بیش نیستند! بهتر نیست بجای مدرسه‌سازی، شرایط هجرت و اقامت اساتید برجسته از مراکز اصلی علم به حوزه‌های پیرامونی را فراهم کنیم؟
با یک بررسی مختصر در حوزه‌های کهن شهرهای ایران می‌توان فهمید که چه تعداد از علمای قدیم آن بومی و چه تعداد مهاجر بوده‌اند.
علمای مهاجر به بلاد، چه انگیزه‌هایی داشتند که از فعالیت علمی در قم و نجف و رسیدن به مرجعیت دست می‌کشیدند و سختی غربت و معاشرت با مردم و تربیت دینی اجتماع را به جان می‌خریدند؟! در شهری دیگر، اداره مسجد _ مدرسهای اصیل را برعهده می‌گرفتند؛ به حوزهاش رونق بخشیدن و مربی راستین مردم می‌شدند.
امروز چه اتفاقی رخ داده که دیگر آنگونه که باید نیست؟
همگی نام #حاج_آقا_رضی_شیرازی را شنیده‌ایم. یک فقیه و حکیم بزرگ که اگر نجف می‌ماند یا به قم می‌رفت در شمار مراجع بود. اما در تهران اقامت گزید و به حوزهاش قوامی غیر قابل انکار بخشید! مسجدی در یوسف‌آباد را برگزید و دغدغه‌اش شد تعلیم و تربیت. مدرس‌ش در خانه و مسجد بود. چه بسیار شاگرد تربیت کرد. در حیاط مسجد صندلی می‌چید تا برای دختران بی‌حجاب و پسران گرایش یافته به فرقه‌های غیر اسلامی فرصت گفتگو فراهم کند و چه بسیار موفق شد.
آیا قرار نیست این سلسله پرافتخار استمرار یابد؟!
#آسیب_شناسی_حوزه_تهران
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran