❓#اندکی_تامل
📷 تصویری از تجمع طلاب و روحانیون مشروطهخواه تهران
✍ #حوزه_تهران در گذشتهی خود، هجرتگاه درسخواندههای حوزه نجف و سامرا و سایر مراکز علمی بود.
فقها و حکمایی که با افتخار این هجرت برمیگزیدند تا در #دارالخلافه_طهران مرزبان دین و مروج شریعت و معرفت باشند.
🔻امثال #میرزای_آشتیانی اگر در نجف مانده بودند، مرجعیتی همتای #میرزای_شیرازی داشتند، اما با هجرت به تهران، خود را در مرجعیت میرزای بزرگ هضم کردند و در خط مقدم جهاد فرهنگی، آمال هجمه های سیاسی و اجتماعی شدند.
حتی رسم بود که اگر عالمی بزرگ در مسیر سفر به مشهد مقدس، از تهران گذر میکرد، علمای تهران از وی میخواستند در حوزه تهران اقامت گزیند و ایشان نیز به خاطر تعلیم و تربیت طلاب میپذیرفتند و ملجأ وپناه مردم و جویندگان علم میشدند.
💠 تصور کنید که دو حکیم بزرگ #آقا_محمدرضا_قمشهای، و #میرزا_ابوالحسن_جلوه در زمانی نزدیک به هم از اصفهان به تهران کوچیدند و در فاصلهای کمتر از ۵۰۰ متر دو حوزه حکمی بزرگ آن هم در مجاورت مدرس حکمی #آقا_علی_مدرس تشکیل دادند.
🕌 گرچه با تأسیس حوزه قم، از تمرکز مدرسین فقه و اصول در تهران اندکی کاسته شد، اما جویندگان حکمت همچنان تهران را مرکز تحصیل حکمت میدانستند و حتی از قم به تهران هجرت میکردند.
⁉️ اما چه شد که حوزه تهران از این مرکزیت خارج شد؟!
و چگونه میتوان این مرکز علمی را در جایگاه گذشته خود قرارداد؟ جایگاهی که تاثیر بسزایی در عرصه های مختلفی از جمله بازار اسلامی داشته و خواهد داشت.
🍃 @feyziye_tehran
📷 تصویر سمت چپ، تصویری از #سید_نصرالله_تقوی در سنین جوانی و در لباس روحانیت که توسط #کمال_الملک طراحی شده است.
✍ نصرالله اخوی تقوی از خاندان سادات اخوی بود و دروس معقول و منقول را در تهران و در محضر #میرزا_ابوالحسن_جلوه و #میرزای_آشتیانی فراگرفت و سپس به نجف رفت.
🔹وی که حائز مقام اجتهاد بود، در اولین دوره مجلس شورای ملی به نمایندگی از طلاب تهران به مجلس رفت و در زمان قاجار و پهلوی در منصب رئیس دیوان عالی کشور اشتغال داشت.
🕌 @feyziye_tehran
✍ #شیخ_مسیح_طالقانی یکی از مفاخر علمی و معنوی و از اندیشمندان جامع معقول و منقول در #حوزه_تهران بوده است.
📖او که یکی از شاگردان ممتاز و برجستۀ حوزۀ درسی #میرزا_محمدحسن_آشتیانی بود، برای اولین بار به تصحیح و تهذیب کتاب #بحر_الفوائد #میرزای_آشتیانی پرداخت و در دانش معقول نیز از محضر حکیم #میرزا_ابوالحسن_جلوه و #آخوند_ملا_محمد_آملی (پدر آیتالله #شیخ_محمدتقی_آملی) استفاده کرد.
✨نقش مهر این بزرگوار این آیه شریفه بود که «لن یستنکف المسیح ان یکون عبدا لله»؛ جالب اینجاست که تاریخ وفات ایشان نیز براساس ابجد مطابق با همین آیه شریفه بود و بر سنگ مزارش نیز نقش بست.
🍂 جناب شیخ مسیح طالقانی در شب سیزدهم جمادیالاولی سال ۱۳۳۹ق/ شب سوم بهمن ۱۲۹۹ش که مصادف با شب #شهادت_حضرت_فاطمه_زهرا(س) بود، دار فانی را وداع گفت و پیکر پاکش در #قبرستان_ابنبابویه شهر ری، در ایوان مقبرۀ استادش میرزا ابوالحسن جلوه، و پایین پای استاد دیگرش، آخوند ملا محمد آملی، مدفون شد.
📚 برخی از آثار وی عبارتند از:
۱. مظاهر الأحکام الإلهیة فی فقه الإمامیة؛
۲. درر القلائد و منبع الفوائد فی شرح الفرائد، شرح رسائل شیخ انصاری، فارسی در شش مجلد؛
۳. رسالة فی الإمکان الاستعدادی؛
۴. رسالة فی الزمان؛
۵. تعلیقات علی مقدّمة القیصری علی الفصوص؛
۶. العناوین، مجموعهای از رسالات مختصر در فنون مختلف فلسفه، کلام، عرفان، اخلاق و غیره؛
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
💡مَدرسهای بیاستاد!
مدرسه یا خوابگاه؟
✍ قوام مَدرس به استاد و شاگرد است. از گذشته چنین بود که با تدریس یک استاد به شاگردان خود، مَدرسی شکل میگرفت و جا و مکان آن هم مهم نبود؛ در خانه استاد، در مسجد استاد، در یک مدرسه یا حرمی مطهر. اصل با وجود استاد بود که جویندگان علم را گرد میآورد.
استاد، خود شاگردش را میآزمود و رتبه علمیاش را تأیید میکرد و همان تأیید کتبی یا شفاهی استاد و نهایتا توان تدریس دانش توسط آن طلبه کافی بود که خروجی مدرسها را به ظهور رساند؛ چه مدرسهای خانگی و چه مدرسهای.
نمونههای تاریخی میگوید که مدرسهها گاهی پس از شکلگیری مَدرسها به یمن وجود یک یا چند استاد، به همت اهل خیر بنا شدهاند و گاه نیز بانیان خیر، مدرسه ساختهاند و با دعوت از اساتید مبرز در علوم مختلف و از بلاد دیگر، مدرسهایی پدید آوردهاند تا جویندگان معارف الهیه، انگیزهای برای هجرت به این مدرسه بیابند.
در حوزه قدیم تهران، یک مدرسه بود به نام صدر یک استاد اصلی در حکمت داشت به نام #آقا_محمدرضا_قمشهای. اشتغال دیگری هم نداشت. مدرسه #دارالشفاء تهران، محل تدریس #میرزای_جلوه بود. او هم اشتغال دیگری نداشت. #مدرسه_منیریه بود و حکیم هیدجی. #مدرسه_سپهسالار قدیم بود و #آقا_علی مدرس. #مدرسه_کاظمیه را تنها برای میرزا علیاکبر تفرشی بنا کردند و مدرسش شکل گرفت. میرزا عبدالرحیم نهاوندی از شاگردان شیخ اعظم انصاری را در تهران نگهداشتند تا استاد فقه و اصول مدرسه مروی شود و شد. در عین حال، #حاج_ملا_علی_کنی در خانه درس میداد؛ #میرزای_آشتیانی در خانه درس میداد. در این دوران اخیر هم #آیتالله_جعفری_اراکی را در تهران نگهداشتند تا استاد فقه و اصول مدرسه مروی شود و شد.
چه بسیار مدرسهها که چون خالی از مَدرس و مُدرّس است، خوابگاهی بیش نیست. چیزی که امروز نمونهاش کم نیست!
چندی پیش به مدرسه علمیهای در شهری غیر از قم سر زدم که بسیار خرج تجدید بنا و توسعه و تزئین آن شده است. دیدم بر اتاقی نوشته: مدرس درس خارج. پرسیدم در این مدرسه کدام بزرگوار درس خارج میدهد؟! مدیر مدرسه گفت: چون در اینجا درس خارج رسمی نداریم، درس خارج آیتالله جوادی آملی به صورت برخط برای طلاب پخش میشود!
این است حال روز مدرسههایی که خوابگاهی بیش نیستند! بهتر نیست بجای مدرسهسازی، شرایط هجرت و اقامت اساتید برجسته از مراکز اصلی علم به حوزههای پیرامونی را فراهم کنیم؟
با یک بررسی مختصر در حوزههای کهن شهرهای ایران میتوان فهمید که چه تعداد از علمای قدیم آن بومی و چه تعداد مهاجر بودهاند.
علمای مهاجر به بلاد، چه انگیزههایی داشتند که از فعالیت علمی در قم و نجف و رسیدن به مرجعیت دست میکشیدند و سختی غربت و معاشرت با مردم و تربیت دینی اجتماع را به جان میخریدند؟! در شهری دیگر، اداره مسجد _ مدرسهای اصیل را برعهده میگرفتند؛ به حوزهاش رونق بخشیدن و مربی راستین مردم میشدند.
امروز چه اتفاقی رخ داده که دیگر آنگونه که باید نیست؟
همگی نام #حاج_آقا_رضی_شیرازی را شنیدهایم. یک فقیه و حکیم بزرگ که اگر نجف میماند یا به قم میرفت در شمار مراجع بود. اما در تهران اقامت گزید و به حوزهاش قوامی غیر قابل انکار بخشید! مسجدی در یوسفآباد را برگزید و دغدغهاش شد تعلیم و تربیت. مدرسش در خانه و مسجد بود. چه بسیار شاگرد تربیت کرد. در حیاط مسجد صندلی میچید تا برای دختران بیحجاب و پسران گرایش یافته به فرقههای غیر اسلامی فرصت گفتگو فراهم کند و چه بسیار موفق شد.
آیا قرار نیست این سلسله پرافتخار استمرار یابد؟!
#آسیب_شناسی_حوزه_تهران
🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran