فهرست مطالب اصلی اندیشه رضوان بر اساس کلیدواژگان معرفت شناسی، فلسفه علم، ذهن و هرمنوتیک #شکاکیت #پوزیتیویسم #تجربه‌_گرایی #علم_و_دین #عقل_و_دین #عقلانیت #دین_و_تاریخ #هرمنوتیک هستی‌شناسی #خداشناسی #آتئیسم #فلسفه #انسان_شناسی اندیشه‌های کلامی و الهیات #حسن_و_قبح #امامت #نبوت #عصمت #مهدویت #خاستگاه_دین #شر مکاتب فکری (ism ها) #سکولاریسم (فهرست مطالب مربوط به سکولاریسم) #پوزیتیویسم #پروتستانیسم #اومانیسم #سوبژکتیویته #انسان_محوری #انسانیت #انسان_شناسی #لیبرالیسم #دموکراسی #تکنوکراسی #سوسیالیسم #ناسیونالیسم #ملی_گرایی #کاپیتالیسم یا #سرمایه_داری #پلورالیسم (#کثرت_گرایی) حکمت عملی #عدالت #مشروعیت #مقبولیت #فلسفه_سیاسی #فلسفه_اخلاق #اخلاق #سودگرایی حقوق بشر #حقوق_زنان #فمنیسم #فمینیسم #عدالت #آزادی #صلح #خشونت جامعه و تمدن #تمدن_اسلامی #تمدن_غرب #مدرنیته #دین_و_تاریخ #دین_و_دنیا #دین_و_پیشرفت #دین_و_تکنولوژی #علم_دینی #علوم_انسانی_اسلامی #تکنولوژی (#فناوری) تاریخ تمدن #نهضت_اصلاح_دینی #عصر_روشنگری روش‌شناسی علوم #پدیدارشناسی #تاریخی_نگری مسائل دینی #فایده_عبادت #ایمان_و_عمل گاهی نیز در قالب #پرونده_ویژه نگاهی به مناسبت‌های مهم خواهیم داشت و در قالب #اندیشمندان به متفکران مختلف و آراء آنها اشاره خواهیم داشت 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات

خاستگاه دین؛ ترس! 🔹یکی از چالش‌هایی که عموما در دانش‌های اجتماعی یا جامعه شناسی مطرح می‌شود، مسئله #خاستگاه_دین است. 🔸اینکه چه می‌شود که افراد به دین خاصی گرایش پیدا می‌کنند؟ 🔺برخی معتقدند یکی از عوامل گرایش به دین، ترس است؛ ‌به‌ویژه ترس از پدیده‌هایی که توجیه و تبیین آن در دسترس نبوده است همچون بلایای طبیعی. ▪️آشکار است که پیامد این نظریه دین‌زدایی در پرتو رشد علم است؛ به این معنا که هرچه علم طبیعی و تبیین پدیده‌های هستی رشد می‌کند، دیگر دلیلی ندارد که بشر به دین گرایش پیدا کند. 📌ولی این نظریه همواره با یک چالش جدی روبرو بوده است ⁉️اینکه اگرچه برخی از نگرش‌های عوامانه به دین ناشی از ترس بوده است ولی اساس دین نمی‌تواند ناشی از ترس باشد چراکه اگر چنین باشد عملا نباید دانشمند خداباور و دیندار داشته باشیم در حالی که طیف وسیعی از دانشمندان علوم طبیعی و فیزیکال، با وجود رشد علم، دیندار هستند! 🌱اندیشه رضوان؛ پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشه‌های تمدنی 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات

فهرست مطالب اصلی اندیشه رضوان بر اساس کلیدواژگان معرفت شناسی، فلسفه علم، ذهن و هرمنوتیک #شکاکیت #پوزیتیویسم #تجربه‌_گرایی #علم_و_دین #عقل_و_دین #عقلانیت #دین_و_تاریخ #هرمنوتیک هستی‌شناسی #خداشناسی #آتئیسم #فلسفه #انسان_شناسی اندیشه‌های کلامی و الهیات #حسن_و_قبح #امامت #نبوت #عصمت #مهدویت #خاستگاه_دین #شر #اعجاز_قرآن مکاتب فکری (ism ها) #سکولاریسم (فهرست مطالب مربوط به سکولاریسم را از اینجا دنبال کنید) #پوزیتیویسم #پروتستانیسم #اومانیسم #سوبژکتیویته #انسان_محوری #انسانیت #انسان_شناسی #لیبرالیسم #دموکراسی #تکنوکراسی #سوسیالیسم #ناسیونالیسم #ملی_گرایی #کاپیتالیسم یا #سرمایه_داری #پلورالیسم (#کثرت_گرایی) حکمت عملی #عدالت #مشروعیت #مقبولیت #فلسفه_سیاسی / #فلسفه_سیاست #فلسفه_اخلاق #اخلاق #سودگرایی #مردمسالاری_دینی حقوق بشر #حقوق_زنان #فمنیسم #فمینیسم #عدالت #آزادی #صلح #خشونت جامعه و تمدن #تمدن_اسلامی #تمدن_غرب #مدرنیته #دین_و_تاریخ #دین_و_دنیا #دین_و_پیشرفت #دین_و_تکنولوژی #علم_دینی #علوم_انسانی_اسلامی #تکنولوژی (#فناوری) تاریخ تمدن #نهضت_اصلاح_دینی #عصر_روشنگری تاریخ اسلام #امام_حسین #غدیر روش‌شناسی علوم #پدیدارشناسی #تاریخی_نگری مسائل دینی #فایده_عبادت #ایمان_و_عمل گاهی نیز در قالب #پرونده_ویژه نگاهی به مناسبت‌های مهم خواهیم داشت و در قالب #اندیشمندان به متفکران مختلف و آراء آنها اشاره خواهیم داشت 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات

#خاستگاه_دین 🌱اندیشه رضوان @andishehrezvan_official

از جامعه شناسی دین تا جامعه شناسی دینی.... 🔹جامعه شناسی دین رویکردی پدیدارشناختی دارد 🔸یعنی دین را به عنوان یک پدیده (بلکه پدیده بشری) می‌نگرد 🔺در نتیجه مبانی و مبادی آن به‌ویژه مبانی الهیاتی آن را در نظر نمی‌گیرد و با این رویکرد به مطالعه تعامل دین و جامعه می‌پردازد. ▪️▪️به همین دلیل است که برخی از جامعه‌شناسان دین، تفاوتی میان عرفان‌های نوظهور و ادیان ابراهیمی نمی‌گذارند 🔸چراکه به همه آن‌ها به صورت یکسان و به عنوان یک پدیده بشری نگاه می‌کنند 📌در مقابل اما جامعه شناسی دینی، چنین رویکردی ندارد 🔹دین را همانطور که هست و در امتداد مبانی فکری، فلسفی و الهیاتی‌اش مطالعه می‌کند. 🔸بدین جهت جامعه شناسی دینی، دین را به عنوان یک رخداد تاریخی یا پدیده بشری تعریف نمی‌کند. #خاستگاه_دین #دین_و_تاریخ #علوم_انسانی_اسلامی #پدیدار_شناسی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

خداباوری زاییده جهل نیست! 🔹امروزه هم در جامعه‌شناسی مدرن و هم در برخی دانشمندان تجربی مثل هاوکینگ، این اعتقاد وجود دارد که «خداباوری زاییده جهل است!» 🔸به عنوان مثال هاوکینگ در کتاب خود می‌نویسد: حتی کسانی به جان‌سختی وایکینگ‌ها هم به موجوداتی ماوراء طبیعت اعتقاد داشتند تا بتواننند از پدیده‌های طبیعی مثل رعد، طوفان یا کسوف سردربیاورند. امروزه علم پاسخ‌های بهتر و سازگارتری می‌دهد. (ترجمه کتاب پاسخ‌های کوتاه به پرسش‌های بزرگ از مزدا موحد، ص 45) ▪️این عبارت نشان می‌دهد که وی یکی از زمینه‌های خداباوری را جهل بشر به قواعد طبیعی می‌داند. ❗️ اگرچه سخن وی در نسبت به خداباوری در ادیان تحریف شده می‌تواند درست باشد ❗️اگرچه سخن وی می‌تواند نسبت به باورهای عامیانه درباره خدا درست باشد 📍ولی اینکه زمینه خداباوری غلط بوده است، دلیل بر این نیست که واقعا خدا وجود ندارد 🔺به ویژه که در جهان اسلام اساساً رشد علم طبیعی و تجربی، منجر به خداناباوری (الحاد) نشده است 📌نمونه‌اش هم وجود دانشمندان علوم تجربی و طبیعی و در عین حال خداباور در تمدن اسلامی است. 🔹دانشمندانی که هم فیزیک می‌دانستند و هم نجوم و هم تفسیر و فقه و فلسفه #خاستگاه_دین #جامعه_شناسی #استیون_هاوکینگ #اندیشمندان #خداباوری #خداشناسی #آتئیسم #خداناباوری 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

آیا علم جای خدا را تنگ می‌کند؟ 📍شاید این پرسش امروز برای بسیاری از شما اصلا مهم نباشد 🔸 اما در دوران #قرون_وسطی و پس از آن، برای متفکرانی مانند #آگوست_کنت و آتئیست‌های معاصر کاملاً حیاتی است. 🔹 از نگاه آنان، هرچه علم بیشتر پیشرفت می‌کند، حضور #خدا در زندگی بشر کمرنگ‌تر می‌شود؛ چرا؟ چون خدایی که آنان می‌شناختند، خدایی افسانه‌ای، غیرعقلانی و متناقض بود—خدایی که با یافته‌های علمی سازگار نبود. 🧪 پس طبیعی است که وقتی علم رشد می‌کند، چنین خدایی دیگر جایی نداشته باشد! 📉 همین نگاه بود که باعث شد افرادی چون کنت، خدا را محصول جهل بشر بدانند و جهل را خاستگاه دین و ایمان می‌دانند. اینجاست که او معتقد است که دوره دین و خدا تمام شده است. در این دیدگاه، علم و خدا با هم رقابت دارند؛ هرچه یکی بزرگ‌تر شود، دیگری کوچک‌تر می‌شود. 🔻 اما این نگاه فقط درباره‌ی خدای تحریف‌شده‌ی مسیحیت غربی صادق است. 🔷 خدای واقعی که اسلام و اندیشمندان مسلمان معرفی کرده‌اند، نه‌تنها با علم ناسازگار نیست، بلکه عقل‌محور و علم‌دوست است. 🧠 در نگاه اسلامی، رشد علم نه تنها جای خدا را تنگ نمی‌کند، بلکه ما را به فهم عمیق‌تر و حکیمانه‌تری از او می‌رساند. ✨ چگونه ممکن است خدا با رشد علم بزرگ‌تر شود، نه کوچک‌تر؟ پاسخ این پرسش در آموزه‌های توحیدی اسلام نهفته است... 📌 با ما همراه باشید تا بیشتر درباره‌ی این نگاه عمیق و متفاوت بدانید. #علم_و_دین #آتئیسم #آگوست_کنت #خاستگاه_دین 🌱 اندیشه رضوان؛ برای اندیشه، برای تو... @andishehrezvan_official

📌 نقد آگوست کنت (۶) | کدام خدا؟ کدام دین؟ یکی دیگر از نقدهای اساسی به نظریه‌ی #آگوست_کنت درباره‌ی پایان دوران دین، الهیات و خداپرستی، این است که باید بپرسیم: ❓ اصلاً کدام "خدا" را کنت کنار گذاشته است؟ 🔍 آیا او از خدای منفعل، خشمگین، ترس‌زا و خرافی سخن می‌گوید که در میان برخی از دینداران عامی در سنت‌های کلیسایی دیده می‌شود؟ یا از خدای عقلانی، فعال و آگاه به جهان که قرآن او را معرفی می‌کند؟ 🔻 واقعیت این است که کنت تصویری سطحی، تحریف‌شده و تاریخی از خدا و دین در ذهن داشته؛ تصویری که در فضای مسیحیت قرون وسطی شکل گرفته بود. 📉 خدای موردنظر او، خدایی است که با رشد علم، عقب‌نشینی می‌کند؛ چون اساساً ساخته‌ی جهل بشر بوده است، نه حقیقتی عقلانی و فرازمانی. اما 👈 آیا این تصویر از خدا، برای همه ادیان و سنت‌ها صدق می‌کند؟ ✋ قطعاً نه. 📖 در اسلام، خدای قرآن نه تنها عقل‌ستیز نیست، بلکه عقل را ابزار کشف حقیقت می‌داند. 🔬 علم و دانش نه در تعارض با ایمان‌اند و نه جایگزین آن؛ بلکه مکمل آن هستند. 💡 بنابراین، کنت اگر تنها خدای تحریف‌شده‌ی سنت‌های کلیسایی را نقد کرده، نباید این نقد را به همه‌ی ادیان و به‌ویژه اسلام تعمیم دهد. ✅ پس نظریه‌ او، نه از نظر فلسفی و نه از نظر تطبیقی، جهانی و معتبر نیست و تنها در چهارچوب تجربه‌ی خاص دینی غربی معنا دارد. #خاستگاه_دین #منشأ_دین #علم_و_دین #آتئیسم 🌱 اندیشه رضوان؛ برای اندیشه، برای تو... @andishehrezvan_official

🔻خاستگاه دین(۱) 📌دسته بندی نظریات متفاوت در باب منشأ دین ✍مقدمه: در حوزه ی دین پژوهی، رویکردهای مختلفی وجود دارد که هریک با پیشفرض ها و روش های خاص خود به تحلیل پدیده دین میپردازند. 🔹دسته بندی اول؛ بر اساس دریچه نگرش به پیدایش دین: ۱. جامعه شناختی: نقش جوامع بشری در پیدایش دین ۲. روانشناختی: نقش امورات فردی و رفع کننده آشفتگی های انسان اشاره کرد. 🔎دسته بندی عامل روانشناختی و اشکال به آن: 🔸روانشناختی: خود به دو رویکرد عاطفه گرایانه و عقل گرایانه تقسیم میشود. این تقسیم بندی روانشناختی به دو شاخهٔ عاطفه گرایانه و عقل گرایانه اشتباه است، چون کارکرد روان انسان پیچیده تر از این تقسیم ساده است. مشکل اصلی اینجاست که انگیزهٔ پرداختن به یک موضوع (مثلاً دین) با فرایند بررسیِ خودِ آن موضوع اشتباه گرفته شده. انگیزه ها و علل روانی یا اجتماعیِ گرایش به یک مسئله (مثل دین) به روانشناسی و جامعه شناسی مربوطند، اما روش فکری و نتیجه گیری دربارهٔ خودِ آن موضوع، حوزه ای فلسفی و علمی است. ❗️ نکته مهم تر و مسئله‌ای که حتماً باید به آن توجه داشت این است که این تقسیم بندی، با چتر الحاد ریشه پیدایش دین را در امور فردی و اجتماعی جستجو میکند که در آینده در مورد چرائی این نوع نگاه بحث خواهیم کرد. #خاستگاه_دین 🌱 اندیشه رضوان؛برای اندیشه،برای تو @andishehrezvan_official | به جمع ما بپیوندید