✅ #عناوین_صفات_فرعی_از_دیدگاه : نگارندگان علم تجوید:
👌چنانکه در تصویر ملاحظه می شود #هیچ ضدّیتی در صفات مذکور دیده نمی شود و هر صفتی تعریف خاصّ خودش را دارد..
✳️و اینک به شرح ادامه صفات :
7_ #استطالةَ: در لغت به معنای
((امتداد_طولانی_شدن_سرکشی))و در تجوید عبارت است از :
(( امتداد صوت از اول کناره ے زبان تا انتهای آن ))
#این صفت مخصوص حرف((ض))است.
🔶حرف((ض)) در تمامی صفات خود_
با حرف ((ظ))
(استعلاء_جهر_انطباق_اصمات_رخوت)
#مشترک است .
و تنها #وجه تفاوت این دو در #صفت فرعی؛ استطالة ((ض)) است. #مهمّ
🔷مقصود عملی از #استطالَۀ ؛ آن است که صدای (( ض ))کمی کشیده شود و از(( سایش )) نسبتاً خشن هوا_ که از((ظ ))شنیده میشود_به دور باشد. #مهمّ
🔶اساتید ما ؛ استطالة(( ض )) را
به ویژه در هنگام#سکون؛ به صدای
(( قُمری )) تشبیه می کردند:
✳️ #شرح_بیشتر_(( #استطاله )) :
🔶مهم ترین نکته در بحث ((ض)) این است که در تلاوت قرآن ؛ ((ض))_هر طور که تلفظ شود_ با تلفظ ((ظ)) متفاوت باشد.
#ادامه👇👇
✅ اگر اولیت برداشت از مسأله ے #استطالت((ض)) (لزوم تفاوت((ض)) و (( ظ )) حاصل شود ؛ ) مهم ترین قدم در این موضوع برداشت شده است ؛ آنگاه می توان به این مطلب پرداخت که ((بسیار خوب ! ضاد را مثل #ظاء تلفظ نکنیم.❌
اما تلفظ صحیح آن چیست ؟ )) در واقع می گوییم:
♻️ حرف (( ض )) #پر_مسأله_ترین حرف عرب است ! کمتر حرفی مانند(( ض )) در اقوام و ملل مختلف عرب چنین متنوع #تلفظ شده و می شود.
🔷برخی ملل عرب آن را مانند ((ظ)) برخی به صورت ((ط)) و بخشی دیگر به صورت (( دال مفّخم )) اداء می کنند.
🔶 اما تلفظ صحیح و اصیل(( ض )) را قاعدتاً باید در گویش ملّی اهل جزیرةُ العرب _محل نزول قرآن_جستجو کرد.
شکّی نیست که مطابق منابع قدیم و جدید تجویدی ؛ 🌱اهل اداء این حرف را دارای (( #رخوة ))می دانند ؛ 🌱یعنی صدای(( ض )) #شدید و #انسدادی نیست بلکه #ممتد است و کشش دارد. #مهمّ
🔷از طرف دیگر در تلاوت امروزه ے اساتید _ در اکثر قریب به موارد_حرف (( ض )) #انسدادی و #پرحجم مانند(( دال مفخم )) شنیده می شود.
👌همان گونه که در بحث مخارح حروف مطرح شده نویسنده با در نظر گرفتن اصالت تلفظ با (( رخوۀ )) و شیوعِ تلفظ با (( شدّة )) هر دو تلفظ را از قاریان قرآن پذیرفتنی می داند ! اما نهایتاً روش صحیح تلفظ(( ض )) را (( کُندی )) اتصال و انفصالِ کناره ے زبان و دندان های #اضراس فوقانی می داند و همین معنای #استطاله است.👇👇
✅ و در ادامه توصیف صفت فرعی حرف (( ض )) :
#برای_اداء_استطاله_((ض)) که وجه #تمایز ((ض)) و ((ظ)) است.
#بهترین_طریق این است که ((ض)) را به صورت((دال مفخّم )) امّا ((نرم )) اداء کنیم!❗️ به عبارت دیگر: با اراده ے (( دال مفخّم)) تمامی. ..
#کناره ے چپ یا راست #زبان را به(( آرامی )) به مرحله (( گیرش))برسانیم:
🌱هم زمان #اطباق سطخ زبان و سقف دهان( تفخیم) نیز با همین(کندی) صورت گیرد و نهایتاً مرحله ے((رهش))
هم با آرامی و اجتناب از جدا شدن #ناگهانی #عوامل_مخرج از یکدیگر انجام شود. #مهمّ
🔷به این ترتیب می توان گفت: ((ض)) با #تلفظ_اصل خود _ضاد حجاز اداء شده است.🔶⚜🔶
🔶در نتیجه: تلفظ((ض)) نسبت به حرف(( ظ )) کمی بیشتر به طول می انجامد( #استطالة ) ؛ و به اصطلاح صدای آن کمی((کش))می آید❗️همان
(صدای قمری مانند حس و شنیده) می شود.
🔷دربرخی ازکُتُب تجوید؛ مسأله ے
((امتداد)) صوت ((ض)) با امتداد صوت در حروف #مدّ چنین مقایسه شده است. 👇👇
(( در حرف #استطاله نیز صوت امتداد می یابد امّا به پای #امتداد صوت در #حروف_مدّ نمی رسد. 🌱چرا که #استطالۀ درمخرج حرف جریان دارد که به #هیج_مخرجی محدود نیست))#مهمّ
🌾🌾🌾
🔷درپایان باز هم به تأکید است که ((ض)) نباید مانند((ظ)) تلفظ گردد و در عباراتی:
💢مانند: #یَعَضُّ_الظَالِم ( فرقان ۲۷)و
💢 #اَنقَضَ_ظَهرَک َ(انشراح_۳ )تفاوت این دو ((#باید_به_وضوع_تجلّی))
✳️ حالت (( دال مفّخم ))که جهت تمرین و آمادگی تلفظ صحیح (( ض )) مطرح شد ؛ نباید درحال(( سکون))
موجب #قلقله ے ناخواسته ((ض))
گردد #مهمّ
در اینجا شرح #صفات_هفت_گانه ے #فرعی مطابق قول #ابن_الجزری و تابعین وی به پایان رسید. 🔶⚜🔶
🔷اما همان گونه که وعده کرده بودیم ؛ به چند #صفت_فرعی دیگر که اهمیت آنها کمتر از #صفات_هفت_گانه ے فوق نیست❗️و در تجوید قرآن کاربرد #علمی دارند ؛ اشاره خواهیم داشت...
#موئید و منصور در بارگاه الهی باشید #ان_شاءالله.. .
🔶 @eshragholqoran
🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶
❁﷽❁
🌾باسلام و تحیّاتُکُم #ان_شاءالله. .
🖌چنانکه خدمتتان در ادامه مطالب کتاب حلیة القرآن #سطح_۲ تدریس شد و تا پایان باب #صفات_صلی و #صفات_فرعی آمدیم ؛ 🍃🌸🍃
🔷 در ادامه :
🔶بنا به قول و فرمایش اُستاد ارجمند موسوی بلده و مٶلف کتاب مذکور در ادامه با #صفاتی آشنا می شویم که در معیّت کلام وحیانی قرآن با #حرف ویژه خود باید #انسجام و پیوستگی داشته باشند . و مورد #دقت_نظر قاری قرآن باشند 🌹🍃لذا همینک با
#صفت_غنّه:👇
🔶(( غنَّة )) #صوتی_است که از #خیشوم( بینی ) خارج می شود 🌱و از صفات لازمه ے (( ن )) و (( م )) است چه در #حرکت و چه در حالت #سکون :
🔶البته از آنجا که صدای(( ن )) و (( م )) ساکنه کمی #بیشتر ادامه می یابد ؛ #لذا غنّه_ے آنها در حالت سکون #بارزتر به گوش می رسد امّا نمی توان منکر وجود #صفت ذاتی ؛
(( ن ))و(( م )) متحرکه شد.
حتی حرکت آنها نیز بهره اے از #غنّۀ دارد❗️
🔷علمای تجوید #غنّة(( ن )) را از لحاظ #کیفیّت برتر از #غنّة(( م )) می دانند.
✅۱_نکته : باید دقت نمود که #اداء صفت #غنّۀ_نون و #میمِ ساکنه در آخر کلمات(هنگام وقف ) نباید مورد #بی_توجهی و #فراموشی واقع گردد #بسیار_مهمّ
💢 مثال: آیه شریف و حدیث عظیم نبوی :👇👇
#انَّ_اَکرَمَکْمْ_عِنْدَاللهِ_اَتقَاکْمْ_
(بدرستیکه گرامی ترین شما(نزد خداوند) باتقواترین شما است. )
💢مثل: اْمْ _اُمَّة (اُْمْ _دو حرکت صوت را روی مْ با تحریر سیر می دهی سپس مَ --> اُمَّ 👈 (اُمَّةِ وَاحِدة)
#تشدید_باز_نشود. #مهمّ
✅ ۲_دقت شود ؛ در غنّة(( ن )) و (( م )) افراط صورت نگیرد( میزان سیر غنّة ۲ حرکت می باشد.) #مهمّ
🔶⚜🔶
🔶 @eshragholqoran
❁﷽❁
✅ و در ادامه : #صفت_نبرة
🔶 ((نَبرَة)) به معنای
((اشراف_تسلط_فرازمندی))آمده است و در تجوید عبارت است از:👇👇
(( #صدای_قوی_رسا و #فرازمندی که ازحرف #همزه_ء شنیده می شود. ))
🔶به همین دلیل به محل #وعظ و خظابه که معمولاً نسبت به سایر قسمت های مجلس بالاتر است ((مِنبَر)) گویند.
((همزه_ء))نیز درمحل#تارهای_صوتی ؛
گویی بر سرچشمه ے حروف نشسته است❗️[اقصي_الحاق]
#تیزی و سنگینی مخصوص #همزه ء که از بسته شدن ناگهانی ♓️🎶 آنها ناشی می شود ؛ حالتی به این حرف داده است که از آن به (( #تَبرَة )) تعبیر نموده اند.
⭕️پس #همزه_ء با حالت #نَبرَة
(( محقَّق )) می شود و لذا به این حالت (( #تحقق_همزه_ء )) گفته اند.
🔶به روایت #حفص از #عاصم در قرآن هر جا #همزه_ء آمده است ؛
#باید دقیقاً با(( تحقق )) اداء گردد؛
هرچند #امری سخت و کمی ((توان گیر ))
است ؛ و تلفظ آن ؛ نسبت به سایر حروف_به ویژه هنگامی که صدا در #اوج قرار دارد_نیازمند فعالیت عضلانی بیشتر است. #مهمّ
🔷بی جهت نیست که در علم قرائت جهت(( تخفیف )) #همزه_ء احکام
💢 گوناگونی از قبیل ؛ تسهیل(ْ بَيْنْ بَيْن ْ) ؛ ابدال ؛ حذف و... برای آن شده اند.
#ادامه_دارد
🔶 ⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜
✅و در ادامه :
#تسهیل_همزه: به معنای ایجاد سهولت و آسانی( رفع ثقل و سنگینی همزه ء) و در تجوید (( ْ بَيْنْْ بَيْنْ ))
همزه گفته اند #مهمّ ْ
🔷در قرآن هر جا #همزه #ء آمد؛ طبق روایت #حفص_از_عاصم باید به تحقیق #اداء شود و از #تسهیل و سست خوانی، اجتناب گردد( #مهمّ )
🔶تنها موردی که از این قانون #استثناء شده است و رعایت آن لازم است ؛ تسهیل (( بَيْنْ ْ بَيْنْ)) #همزه #ء دوّم کلمه ے(( #ءَاَعجَمِی ًّ)) (فصلت _۴۴)می باشد؛
که باید #بین همزه و الف مدّی #اداء گردد(همزه اول به تحقیق خوانده می شود ) #مهمّ
راه عملی#تسهیل_همزه این است که پس از تلفظ همزه ء اول؛ همزه-->أ دوّم را #شُل و بدون #تیزی اداء کنیم❗️#مهمّ
به عبارت دیگر؛ از #همزه ے #تسهیل شده ؛ فقط صدای حرکت ( فتحه ے أَ ) به گوش می رسد.
🔷در قرائت برخی از اساتید #همزه_تسهیل شده به صورت حرف(( هاء)) به گوش می رسد که مبنای درستی ندارد. ❌
🔶امّا ظاهراً توجیه آنان چنین است که (( ما به آن چه نسل به نسل سماعاً _یعنی از طریق گوش کردن _به ما رسیده است ؛ عمل می کنیم و #تسهیل_همزه )) بدین شکل؛ سینه به سینه به ما منتقل شده است)) ❗️❌
( ءَ أَ ) (( ء همزه اول به تحقیق )) و (( أَ همزه دوم به تسهیل تنها صداے فتحه )) بدون کشش❌ باید به گوش برسد. #مهمّ
🔶 @eshragholqoran
🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
سلام علیکم ؛ با تحیت خدمت شریفتان...
✅ادامه ے صفاتی که در بطن حروف باید مورد دقت نظر قرار گیرد.
#صفت_بحّه :
🔶بحّه: به معنای(( گرفتگی صدا )) است. به بیماری #تنگی_نفس نیز ((بُحَاح)) گویند.
((بُحِّه)) صفت ویژه حرف (( ح ))است.
🔷برخی از #قُرَّاء در اداء #بُحِّه ((ح ))
چنان #افراط می کنند که صدای حرف به سوی(( خ )) میل می کند❌
و تفریط آن منجر به تلفظ شبیه(( ه )) می شود❌
🔶در منابع قدیم و جدید تجوید ؛ از صفات فرعی دیگری نیز یاد شده است ؛
💢مانند : (( نَفخ )) برای(( ف )) و یا (( نَفث ))برای (( ث )) و...
🔷در نهایت اگر مخرج و صفات #اصلی_حروف را #به_خوبی بشناسیم و به نحو #صحیح اداء کنیم ؛ صفات #فرعیِ آنها نیز خود به خود رعایت می شود. #مهمّ
🔶⚜🔶
🔶@eshragholqoran
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
#باتوجه_به_موارد_تدریس_شده_از_کتاب_حلیة_القرءَآن_سطح_2 🌾همراه
✅ با احکام حروف 👇👇
🔶مبحث((احکام )) #سومین بخشِ #کلّی از علم #تجوید_قرآن است. 🍃
🌱قبلاً مخارج و صفات حروف(( حقّ )) را فرا گرفتیم و اینک به بخش #احکام(( مستحقّ )) حروف می پردازد.
🔷همان گونه که قبلاً نیز بیان شد.
(( احکام )) تغییرات مختلفی است که در اثر(( ترکیب و همنشینی )) در کلمه برای حرف پیش می آید و آن شامل #باب_تفخیم و #ترقیق #ادغام #احکام((ن))و((م))ساکنه و #باب_مدّ و #قصر است. (( مستحقّ))
✅ #باب_تفخیم_و_ترقیق_ _
🔶این باب از #ابواب_مهمّ ومشهور #تجویدی است ؛ و اُصولاً یکی از #کلیدهای مهمّ ((لهجه ے عرب ))
محسوب می شود.
🔷(قبلاً در دوره #تجوید_مقدماتی در حلیة القرآن سطح یک از #سه_کلید مهمّ ((🌱 لهجه ے عرب ))که عبارت از #تلفِظ حرکات از نظر کیفی و کمّی_
((و 🌱تلفظ حروف عرب ))عبارت از محل و چگونگی تولید حرف از مخرج
((و🌱 باب تفخیم و ترقیق ) ) در عبارت باب صفاتِ حرف در انفراد هر حرف ؛ که از عوامل اساسی لحهجه ے عرب می باشد #بحث شده و مقدمتاً آشنا شدیم 🍃
که مسلماً عوامل دیگری نیز باید برای تکمیل تلاوت کلام وحیانی قرآن و لهجه ے عرب #لحاظ شده و به کمک می آیند.
💢مانند: (( نَبر)) یا (( تکیه ))که در کلمات و تمامی زبان ها نقشی #مهمّ ایفا می کنند 🍃)🔶⚜🔶
🔷بدین جهت قاریان قرآن از آغاز ورود به مرحله ے #تجوید ( و تلفظ حروف ) با این اصطلاحلات و کاربرد آنها برخورد و # می بایست آشنا شوند. #مهمّ
🔶اداء صحیح #تفخیم و #ترقیق 💢مانند دیگر موارد تجویدی ؛ تمرین و ممارست #زیادی می طلبد. و دقت و فراگیری آنها #الزامی می باشد.
🔶در یک کلام ؛ منظور از #تفخیم ؛((درشتی و پر حجمی)) ومقصود از#ترقیق(( کم حجمیِ )) صدایِ خروجی از دستگاه تکلّم است. #مهمّ
🔷اُصولاً باید #اذعان کرد ؛ انتحاب زبان عربی برای بزرگ ترین #معجزه ے تاریخ
یعنی(( معجزه کلام وحیانی قرءَآن )) که قطعاً بخشی از آن(( اعجاز لفظی)) است ؛ خالی از حکمت نبوده است.
🔷زبان و لهجه ے عرب دارای ویژگی های #عدیده_اے است که مجموعاً این زبان را #جایگاهی_والا و در نهایت ؛ شایستگی عنوان (( زبان آخرین کتاب آسمانی )) بخشبده است. 📗
🌱از جمله ے این ویژگی ها ؛ یکی #ابواب (( تفخیم و ترقیق )) حروف و (( صداهای زبان عرب )) است.
🔶اگر دقت کنیم: ملاحظه خواهیم کرد که #مبدأ بیان در خاورمیانه ( جایگاه عمده ے زبان عرب ) هر چه به سوی #شرق پیش رویم؛ #لهجه_ها(( نازک تر )) و به اصطلاح به(( ترقیق )) (کم حجم تر) نزدیک تر می شویم
💢( مثل زبان مردم #هند_ چین؛ ژاپن _)
🔷از طرفی دیگر؛ در غرب خاورمیانه .#لهجه ے اهالی بومیِ #کشورهای آفریقایی؛ #پرحجم بوده و حروف و صداها ؛ حالت #تفخیم دارند و
🔷لذا در هر دو نوع زبان و لهجه ؛ #یکنواختی_آواها مَلالت آور است❗️
🌱اما در زبان عرب که زبان قرآن است ؛ #ملاحظه می گردد که برخی حروف دارای(( تفخیم )) و بقیه دارای (( ترقیق ))هستند .
🔶⚜🔶
#و_در_ادامه :
🔶جلوه ے خاصّ #پرحجمی و #کم_حجمیِ آواهای مختلف در کنار یکدیگر؛ بسان رنگ آمیزیِ متنوعِ یک تابلویِ زیبایِ نقاشی ؛مانع #یکنواختی شده و به آن روح و جان می بخشد.
🔷بی سبب نیست که آیات کلام اللهِ مجید در کنار دیگر ویژگی های #اعجازآمیز لفظ و معنا ؛ با بکارگیری این جلوه از زبان عرب( تفخیم و ترقیق ) حتی به صورت ساده و بدون #لحن ؛ بازهم آهنگین است ❗️
حال اضافه کنید #کاربُرد_لحن و آهنگ زیبا را در قرائت کلام وحی که این همه مورد تأکید #معصومین علیه السلام قرار گرفته است ؛ و خود ناگفته پیداست که این مجموعه چه تأثیر شگرفی بر(( جسم )) و (( روح )) انسان دارد ❗️
(( خداوند بهترین سخن را نازل کرده است: کتابی که آیاتش همگی( در لطف و زیبایی و عمق و محتوا ) همانند یکدیگررند ؛🌱آیاتی مکرّر دارد (باتکراری شوق انگیز )
که از شنیدن آن ابتداء بر اندام کسانی که از پروردگارشان می ترسند ؛ #لرزه_بر_اندامشان_می اُفتد؛ ❗️
سپس #برون_و_درونشان_آرام و متوجه ذکر خدا می شوند.)) #سوره زمر/آیه۲۳
#زُمَر ؛ زُمرًا =گروه گروه 🔶⚜🔶
https://eitaa.com/eshragholqoran
F A:
❁﷽❁
در بارگه قرآنیم با ذکر صلواة :
{اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمِّدٍ وَّ آلِ مُحَمَّدٍ وَّ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ} و سلام علیکم :
✅ با احکام حروف همراهیم:
#با_تفخیم_حروف_استعلاء
قبلاً گفته شد که #استعلاء و #استفال از صفات اصلی حروف هستند.بسيار #مهمّ
🔶حروف #هفتگانه ے مستعلیه(ص_ض_ط_ظ_خ_غ_ق_) همگی دارای #تفخیم هستند. و در مقابل مابقی حروف یعنی حروف #مستفله ؛ حالت ترقیق دارند.
🔷البته دو حرف(( ل_ر ))حکم ویژه دارندکه در دنباله ے درس خواهد آمد.
💢همان گونه که در درس صفات گفتیم.
#استعلاء به #مفهوم درشتی و پر حجمی نیست❗️بلکه
(( #موجب درشتی و پر حجمی است))
🔷دقیق تر بگوییم ؛ در چهار حرف #اطباق(( ص_ض_ط_ظ_)) مجموعه ے #استعلاء و #اطباق موجب #تفخیم است و درسه حرف باقی مانده :
((خ_غ_ق)) به علت فقدان #اطباق فقظ #استعلاء باعث تفخیم می شود.
💢به هر حال (( استعلاء)) موجب تفخیم است ؛ #اما عکس آن صادق نیست.❗️ یعنی
#تفخیم_علامت_استعلاء_نیست_
(استعلاء #صفت و تفخیم #حالتی است که به حرف #استعلاء می دهیم ) #مهمّ
🔶چرا که حروف(( ل_ر_الف مدّی )) نیز تحت #شرایطی #تقخیم می شوند. #مهمّ. ولی از حروف استعلاء نمی باشند.
❣در حالی که #جزء حروف دارای صفت استفال هستند) وصفت استعلاء ندارند.❣
🔷اکنون باید دانست که #تفخیمِ حروف استعلاء در همه ے شرایط # #ثابت نیست بلکه در حالا ؛ مختلف ؛ . کم یا زیاد می شود. #مهمّ
🔶حروف #مستعلیه از لحاظ #تفخیم #۵_پنج مرتبه دارد که به ترتیب از #حدّ_اکثر به #حدّ_اقل عبارت از : حروف #مستعلیه به صورت 👇👇
#مراتب_تفخیم_حروف_استعلاء_از_حدّ_اکثر_به_حدّ_اقل_
🔶تأیید می گردد که تفخیم حروف #استعلاء در 🌱مرحله ے پنجم ؛ حذف نمی گردد بلکه به حدّ اقل می رسد.#مهمّ
( حرف دارای صفت استعلاء #همان استعلاء و تنها از حجم تفخیم حرف کاسته شده ) #مهمّ
🔷چرا که اگر حذف شود ؛ آنگاه بعضی از حروف استعلاء به حرفی دیگر مبدل می شوند و به گفته ے ((؛ #سیبویه از دانشمندان بنام ایرانی که از شاگردان خلیل ابن احمد ) و از اولین کسانی بود که ادبیات #عرب را تدوین نمود و گسترش داد. ))
(( به گفته ے ایشان ؛؛ اگر اطباق نبود[ اگر تفخیم نبود]
{ صاد به سین_طاء به تاء_ظال به ذال_ } تبدیل می شد؛ و نهایتاً #ضاد از گفتار خارج می گشت))
🔶⚜🔶
💢البته در صورتی که به تلفظ مشهور و رایج(( ض )) در قرائتِ_قراء زمان خود ؛ توجه کنیم ( که اغلب ضاد را به صورت دال مفخم اداء می کنند. ) می توان گفت اگر تفخیم از این نوع ضاد حذف گردد _این حرف به دال مبدل می شود ❌
🔷لذا به هر حال باید از حذف تفخیم سه حرف دیگر #استعلاء یعنی
(خ_غ_ق_) به دلیل محروم بودن از ((اطباق)) کمتر از تفخیم حروف دارای صفت اطباق است .
🔶لذا: به نظر می رسد که در حالت کسره ؛ حجم تفخیم حذف شده است. ❗️حال آنکه این طور نیست و در این سه حرف #حدّاقلِی از تفخیم باقی می ماند ( دقت کنید )
❁﷽❁
🌎 با سلام در ادامه ی دروس تجویدی سطح ۲ 👇 👇
✳️ #تفخیم_و_ترقیق_الف_مدّی:
🔶باید دانست که #الف_مدی کلاً به دو صورت تلفظ می شود: #فَتح_اِمالَة :
((فَتح )) به تلفظ معمولی و متداول #الف_مدّی گفته می شود. #مهمّ
🔶در این تلفظ ؛ در واقع #الف_مدّی نوعِ کشیده فتحه ے معمولی است که قاریان قرآنی به آن آشنا هستند و از آن جهت به (( فَتح )) تعبیر شده است🌱 که در این حال ؛ دهان نسبت به #آواهای دیگر بیشتر باز می شود.
✅ #تفخیم_و_ترقیق_الف_مدّی
🔶تلفظ #الف_مدی در نوع #فَتح تابع حرف ماقبل آن است.🌱 #مهمّ
👌 اگرحرف مذکور( پایه ے الف مدی)
مفخّم باشد_اَعَم از حروف #استعلاء
و غیر آنها_ الف هم تفخیم می شود و اگر(( مرفّق )) باشد؛ #الف نیز به تبعیّت آن ترقیق می گردد :
💢مانند: صَادِقاٌ_سَامِراً_ضَامِرٍ_دَافِعٍ طَالُوتُ_جَالُوتَ_ظَاهِرِینَ_ذَاکرِینَ_👇
💢(صَادِقاٌ_ضَامِرٍ_طَالُوتُ_ظَاهِرِینَ) مفخم _و
💢(سَامِرٍ_دَافِعٍ_جَالُوتَ_ذَاکِرِینَ) مرقّق
✅نکته ے مهمّ : باید توجّه دانست که این امرمنحصر به #الف مدی نیست❗️
🔶اُصولاً حروف و حرکات آنها ؛ در #مرتیه ے تفخیم و ترقیق با یکدیگر هستند.
🔷یعنی اگر حرفی مفخّم باشد ؛ فتحه یا ضمّه ے آن نیز #تفخیم می شود و طبعاً نوع کشیده ے آنها(الف و_واو مدی ) نیز تفخیم می گردد.
👌همین طور اگر حرفی #مُرَقَّق باشد : حرکت آن نیز اعمّ از کوتاه یا کشیده( کسره_یای مدّی ) نیز ترقیق می گردد.
✅پس باید دقت نمود که(( ترقیق حرکت مفخّم_به ویژه ترقیق فتحه ے حرف مفخّم ؛ آسیب تجویدی محسوب می شود ))
این پدیده اے است که بسیاری از #قرَاءِ ما ناخود آگاه بدان عادت دارند. ❌
💢صَدَفَ_صُرِفَت_ضَرًبَ_ضُرِبَت_طًبَبَ_
طُمِسَا_ظَلَمَ_ظُلِمُوا_خَلَقٍ_خُلِقَت_غَرَبَت_غُتِلَت_قَتَلَ_قُتِلَت_
۲✳️ #اِمَالَة :
(( اِمَالَة )) در لغت به معنای
(( میل دادن_مایل کردن ))و در اصطلاح تجویدی عبادت است از؛
((میل دادن الف مدّی به سُوی یاء مدّی ))
🔶البته این تعریف ؛ در اصل به اِمَالَهء فتحه به سوی کسره بَرمی گردد. که در روایت #حفص نیست ؛ فلذا به بحث ما ارتباطی ندارد.🌱
🌾🌿🌈اِمَاله = (مایل شدن الف به سوی کسره ) می باشد.
🌈اماله از مباحث مشهور علم زبان شناسی عرب است. ⚜
چراکه ریشه در #لَهِجَاتِ اقوام مختلف عرب دارد ؛ از ابو عمرو الدّاتی( متوفی۴۴۴ه_ق_) عالم بزرگ علم قرائت و صاحب کتاب مشهور
((التَّیسیر فی القرائا السّبع ))نقل است.
((فَتح)) و ((اِماله )) دو لغت و لهجه ے مشهور و متداول در زبان فُصحاءِ عرب است که قرآن به لغات آنان نازل شده است.((فَتح )) ؛ لغت( لَهجه ے) اهل #حجاز و(( اِماله )) لغت (لهجه ے ) اهل #نَجد از قبائل تَمِیم و اَسذ و قِیس می باشذ ))
#شناسه : النَّشر ؛پاورقی)
✳️بدین جهت در قرائت کلام الله مجید نیز از آن صرف نظر نشده است. ⚜
فقط موارد کاربرد آن ؛ #قانونمند و تابع قرائت قاریِ مربوطه و راوی و طریقِ وی است.
💢مثلاً: قرائت ورش از نافع ( روایت شده)
🔶اگر الف مدی از حدّ طبیعیِ خود
((فَتح ))بسته ترشود و کم کم به سوی یاءِ مدی میل کند ؛ گویند((الف اماله شده است )).🌾
🔷((اماله)) دو نوع ا#صغری_کبری
که #شرح آن خواهد آمد 👇👇
#اشراق_القرآن : کانال تخصصی آموزش قرآن با مدیریت موسسه لیله القدر نور در تهران/
❁﷽❁ بِسْمِ_اللهِ خَیرِ_النَّصِرِین و تَحَیَّتُکُم #ان_شاءالله. . 🌾ودر ادامه #اماله الف : 🌾 #اماله_
❁﷽❁
🌴سلام علیکم : #وَاللهُ_خَیرٌ_رازِقِین
✅ #تغلیظ_و_ترقیق_((ل))جلاله الله
🔶اصل در (( ل )) ترقیق است.
( ازحروف مستعلیه نیست ) وتحت شرایطی ((تغلیظ )) می شود. #مهمّ
❣لام لفظ جلاله(لام کلمه ے الله)
✨در صورتی که حرکت ما قبل آن
((فتحه))یا((ضمّه))باشد؛ تغلیظ میشود.
💢مانند #اَللهُ_اِنَّ اللهَ_یَعلَمُ اللهُ_یَدُ اللهِ
🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿
✅ ترقیق(( ل ))
❣اگر حرکت ما قبل #لام لفظ جلاله
((کسره ))باشد((ل)) ترقیق می شود.
💢مانند:
#بِسمِ_الله_ِاَلحَمدُلِلّهِ #بِاللهِ_رَسُولِ اللهِ
🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿
۲_حرف((ل))در سایر کلمات قرآن :
((بلا استثناء))ترقیق میشود(دقت شود)
💢مانند: خَلَقَ(فتحه خاء روی لام #اثر نذارد) و بلعکس(فتحه لام از فتحه خاء #اثر نگیرد) #مهمّ
و مثال های دیگر:
💢ظَلَمَ_الصَّلَوٰةِ_الظُّلُمَاتِ_صَلْصَلٍ_
🌿🌸🌿
🔶@eshragholqoran
🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜
#اشراق_القرآن : کانال تخصصی آموزش قرآن با مدیریت موسسه لیله القدر نور در تهران/
❁﷽❁ 🌴سلام علیکم : #وَاللهُ_خَیرٌ_رازِقِین ✅ #تغلیظ_و_ترقیق_((ل))جلاله الله 🔶اصل در (( ل )) ترقیق
#مثال_های_تفخیم_راء(ر)
💢مثال (( ر ))مفتوح و مضمون:
رَسُولٌ_مُنِیراً_فِرَاراً_رُقُودٌ_خَبِیرُ_غُرُوراً
___________________
۲💢((ر))ساکنِ ما قبل مفتوح و مضموم :
اَرْبيٰ_اَلْقَمَرْ_قُرْبَيٰ_الزَّبُرْ_
________________________
۳💢(ر) ساکن ما قبل ساکن ماقبل مفتوح و مضموم:
والْفَجْرْْ_وَالْوَتْرْ_بِکُمُ الْیُسْرْ_بِکُمُ الْعُُسْرْ_
________________________
۴💢(ر) ساکن ما قبل الف مدی و واو مدی_نَارْ_اَلْقَرَارْ_نُورْ_اَلْغَرُورْ(در وقف)
__________________________
۵💢(ر) ساکن ما قبل همزه ے وصل
رَبِرْاجِعُون_ارْجِعُونِ_اِنِرْتَبتُمْ_اِرْتَبتُمْ_
_______________________
۶💢(ر) ساکن ما بعد حرف استعلاء
فِرْقَةٍ_مِرْصَاداً_قِرْطَاسٍ_مِرْصَادَاً
_______________________✅ #شرح_بیشتر_تفخیم((ر))
✳️ احکام سوّم و چهارم فقظ به هنگام #وقف پیش می آید.
✳️ درحکم پنجم ازآنجا که #همزه_وصل ا جزء اصل کلمه نیست ❗️و کلمه در واقع با #راءِ ساکن آغاز شده است ؛ راء به اصل خود یعنی(تفخیم ) باز گشته است. #مهمّ
✳️حکم پنجم و ششم در حالی که ما قبل راء ساکن ؛ مکسور باشد اعمال می شود. در واقع بر کسره ے ماقبل چیره شده است.-->قِرْطَاسٍ_مِرْصَادَاً
#مهمّ
✅دقت گردد که حکم ششم ؛ تنها موردی است که از حرف (( ما بعد ))تأثیر پذیرفته است. #مهمّ
[ چرا که #ر ساکن و حرف استعلاء بعد دریک کلمه واقع شده و تنها #دلیل است.] #مهمّ
🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿
🔶باید دانست که اگر. #راء ساکن و و حرف استعلاء در #دو_کل_ه ے جدا از هم #مانند:
💢فََاصْبِر _ صَبْراٌ_ولاَ تُصَعِر_خَدَِکَ--
🔶در مواردی که حکم(( ر)) آخر کلمه در (( وقف )) تفخیم است
(حکم دوّم و سوّم و چهارم)؛ اگر اصل #راء مکسور یاشد ؛ و بخواهیم به (( رَوم )) وقف کنیم ؛ دراین صورت(( ر )) ترقیق خواهد شد. #مهمّ
چرا که در وقف (( روم))حرف آخر کلمه از سکون خارج می شود و لذا مطابق با حرکت آن عمل می گردد. #مهمّ :
👌(در وقف رَوم بوی حرکت اخر حرف باید احساس شود)
💢مانند: الاَكْبَرِ_مٍعَالْاَبرَارِ_وَسُعُرٍ_قَوْلَ الزُّورِ_وَالفَجر_ِلَفِی خُسْرٍ_🔶⚜🔶
https://eitaa.com/eshragholqoran
❣❣❣❣❣❣❣❣❣
❁﷽❁
باسلام و تحیات خداوندی برپویندگان و پژوهندگان قرآنی #ان_شاءالله. .
#همراه با شما با #احکام_ترقیق(( ر))
درادامه ے((حکم))تفخیم و ترقیق #راء
✅احکام_ترقیق_حرف(( ر ))
#به ترتیبی که در نمودار کتاب #مشهود است.
۱🔶_(( ر)) مکسور :
💢مثال :رِجالٌ_سُرُرٍ _تُرِیحُون
َ( راء متحرکه ؛ خود مکسور)= #ترقیق است.
۲🔶_((ر)) ساکنِ ما قبل مکسور :
💢اُو لِی اِلْاِِرْبَة ِ_ یَوْمٌ عَسِرْ_
#مکسور بودن لِ _ و_ سِ دلیل #ترقیق بودن حرف راء شده
۳🔶_ (( ر)) ساکنِ ما قبل ؛ ساکنِ ما قبل ؛ مکسور
💢اَهلَ الذِّكْرْ _مِنَ السُِحْرْ( در وقف )
#مکسور بودن ذِ _ و _سِ دلیل #ترقیق راء شده است.
۴🔶_( رْ ) ما قبل یای مدّی
💢مثال: قَدِيْرْ _یَسِیرْ ( وقت )
۵🔶_( رْ ) ما قبل یاء ساکن #ماقبل_مفتوح :
💢الی الْخَيْرْ _فِیهَا السَّيْرْ (در وقف)
#استثناء بخاطر حرف #ی در ترکیب کلمه می باشد. حتی اگر ماقبل حرف مفتوح باشد. #مهمّ
👈[حکم راء ساکن ماقبل ساکن ماقبل مفتوح در تفخیم
(( راء حرف #ر)) نیز صادق است ]
#شرح_بيشتر_در_ادامه
#اشراق_القرآن : کانال تخصصی آموزش قرآن با مدیریت موسسه لیله القدر نور در تهران/
❁﷽❁ باسلام و تحیات خداوندی برپویندگان و پژوهندگان قرآنی #ان_شاءالله. . #همراه با شما با #احکام_ترق
❁﷽❁
✅ در ادامه بحث حکم ترقیق راء :
#شرح_بیشتر_ترقیق(( ر ))
✳️احکام سوم و چهارم( در پست قبل مشاهده شود ) فقط در زمان وقف پیش می آید.
✳️حکم پنجم (مشاهده در پست قبلی )
حتی در حالی که #حرکت ما قبل #راء ساکنه ؛ مفتوح باشد ؛ اعمال می گردد.
[ در واقع یاء ساکنه بر فتحه ے ما قبل چیره می گردد. ]
✳️در مواردی که حکم(( راء )) آخر کلمه ؛ در وقف (( ترقیق ))است ؛
( احکام دوم تا پنجم ) اگر اصل راء مضموم باشد و بخواهیم به (( روم )) وقف کنیم ؛
((ر)) تفخیم خواهد شد.
💢مانند:یَوْمٌ عَسِرُ_لَسِحْرٌ_قَدِیرٌ_وَالطَّيْرُ
🔶⚜🔶
✅چند نکته ے #مهمّ:
#الف_ در چند کلمه ے زیر حرف((ر)) ساکنه به هر #دو_وجه_تفخیم_و_ترقیق خوانده می شود.
1_#فِرْقٍ (سوره شُعراء_۶۳)
🔶علت #تفخیم این است که حرف مستعلیه ے((ق)) وپس از #راء ساکنه آمده است. و وجه #ترقیق از آن جهت است که #راء ساکنه #بین_دو_کسره واقع شده است. و لذا ترقیق آن برای #دستگاه_تکلّم راحت تر است.
🔶۲_ #مِصْرْ(هر جا آمد_) الْقِطرْ(سوره سبا_۱۲) در صورت وقف.
علت_تفخیم #تبعیّت از حرف استعلاء((قبل از)) راء ساکنه است.
چرا که برای دستگاه تکلّم #ترقیق_راء پس از #تفخیم #صاد و #طاء مشکل است. و وجه #ترقیق نیز حکم سوم ترقیق است.
#البته #ابن_الجزری با نظرِ به حالت #وصل این دو کلمه در (( مصْرْ)) تفخیم و در (( قِطر )) راء مکسور است.
✳️ از دیدگاه نگارند در هر دو کلمه تفخیم راء ساکنه #ارجح است ( دقت )
🔶۳_أَسْرْ( هر جا آمد) نُذُرْ(قمرْ_بدون الْ تعریف_مکرر) یَسْرْ( الْفَجْرْ_۴ ) در صورت وقف؛
✳️ وجه #تفخیم بر اساس قاعده است و علت #ترقیق ؛ اشاره به #اصل این کلمات است که أُسْرِی_یَسْرِی) بوده اند.
✅ ب_((ر)) در مَجْریهَا( هود_۴۱) #ترقیق می گردد. چرا که _الف مدّی پس از آن #اماله_ے_کبری می شود.
✅ ج_گاه در قرائت برخی افراد ملاحظه می شود که در کلماتی مانند:
💢 ذُُو مِرَّةٍ_وَ لَيْسَ الْبِرِّ... ابتدا کمی #ترقیق و سپس #تفخیم می کنند و یا در (( أَلْبَرِّ)).. .#راءِ مشدد را #نیمه_تفخیم و #نیمه_ترقیق می خوانند. #مثلاً 💢
رْدر ((مِرَّةٍ)) (( اَلبِرِّ)) ابتدا کمی #ترقیق و سپس #تفخیم می کنند و یا در (( اَلْبِرِّ)) کمی #تفخِیم و سپس #ترقیق می کنند و در #توجیه آن می گویند(( راء مشدّد از دو راه تشکیل شده است و باید در هریک به قاعدءِ خودش عمل شود )) ❗️
🔶این برداشت کاملاً #غلط است و حذف (( رْ )) در این نوع کلمات یک حرف #محسوب شده و مطابق قاعدهِ راءِ #متحرک می شود.
🔶۵_آخر و #مهم ترین نکته این که پس از فراگیری تمامی موارد(( تفخیم )) در قرآن به هنگام تلاوت باید #کمال_دقت به عمل آید تا حروف #مفخّم بر روی حروف #مرقّق مجاور یا نزدیک تأثیر نگذارد ؛ بلکه هر حرف با #حکم ویژه ے خویش تلفظ گردد. 🔶⚜🔶