eitaa logo
محمد علی رفیعی | فقه و اصول
326 دنبال‌کننده
332 عکس
76 ویدیو
218 فایل
این کانال به منظور بارگذاری صوت تدریس، و مطالب مهم علم "فقه" و "اصول" است.
مشاهده در ایتا
دانلود
دوستان عزیز! از این‌به بعد صوت کلاس‌ها ساعت ۱۸ هر روز درسی از کانال حذف خواهد شد.
🔶️🔸️🔸️ آن است که از لحاظ منطقی داخل در چارچوب علم محسوب شده، ضابطه‌ی موضوعی علم بر آن منطبق است و از مباحث درون‌علمی محسوب می‌شود؛ مثلاً اگر مانند موضوع علم اصول را بدانیم هر مساله‌ای که انتظار می‌رود در فقه به عنوان یک عنصر مشترک به کار گرفته شود مساله‌ای اصولی است. 🔶️🔸️🔸️ آن دسته از مسائلی است که -مرتبط با علم است- اما موضوع علم بر آن قابل تطبیق نیست و جزء مسائل علم قرار نمی‌گیرد و از مباحث برون‌علمی محسوب می‌شود؛ اساساً هر نوع اندیشه‌ورزی در مورد یک علم و مسائلِ آن از مبادیِ آن علم محسوب می‌شود که در ذیل مباحث بحث می‌شود، مانند بحث‌های تاریخ علم، ارتباطات بین علوم، روش‌شناسی علم و... . 🔸️ مثلاً بحث از چیستی‌ها در علم اصول از مبادی علم اصول است؛ مانند چیستی علم اصول، چیستی موضوع اصول، چیستی حکم، چیستی وضع، چیستی استعمال، چیستی قطع، چیستی ظن، چیستی دلیل عقلی و... . 🔷🔹️🔹️ مبادی علم اصول (برون‌علمی) به دو نوع و تقسیم می‌شود. 🔹 آن گزاره‌هایی است که در استدلال اصولی به عنوان یک گزاره‌ی تصدیقی به کار بسته می‌شود، مانند گزاره‌ی تصدیقی «خداوند حکیم است» یا «پیامبر و امامان دوازده گانه، معصوم از خطا و غلط و نسیان هستند»؛ این دو گزاره‌ی تصدیقی که گزاره های کلامی و اعتقادی مرتبط با علم اصول هستند پایه و اساس تصدیق بسیاری از قواعد اصولی قرار مى‌گیرد. 🔹 نیز مباحثی است که تنها تصوّر از یک عنوان یا مصطلح در استدلال اصولی را تصحیح می‌کند. ✴️@fegh_osoul_rafiee
نفهمیدن، مرحله‌ای از مراحل علم و آگاهی است؛ برای نفهمیدن‌هایمان ارزش قائل باشیم؛ نه از آن بترسیم و نه از اعتراف به آن خجالت بکشیم؛ نفهمیدن جزئی از زندگی علمی ماست... ✳️ اگر در راه تحصیل علم، احساس همه‌چی‌‌دانی یا راحت‌فهمی داریم از دو حال خارج نیست؛ یا نابغه هستیم (قطعا تنها موارد نادری این گونه هستند)، یا خیال خام داریم که می‌فهمیم... ❓❔❓❔❓ وجود پرسش‌های حل‌نشده‌ی فراوان در ذهن، شکّ، تردید و نفهمیدن، مسیر غیر قابل اجتناب علم و حلّ مساله‌ی علمی است. ✴️ ما در راه تحصیل علم، نیاز صبر بر نفهمیدن و اجتهاد و تلاش در راه فهمیدن داریم؛ رسیدن به علم و معلوم مسیر طولانی‌ای دارد که مقصد آن علم و معلوم است، اما ما بیشتر در مسیر هستیم تا در مقصد، پس از مسیر نیز لذت ببرید... ⛔ تا سختی و رنج مسیر شکّ و تردید و نفهمیدن را تحمّل نکنیم رسیدن به لذت علم و لذت أين الملوك‌گفتن‌ها را لمس نمی‌کنیم. @fegh_osoul_rafiee
❌❌ مثلاً شرح و ترجمه‌های بی‌ارزش و کارراه‌انداز فارسی که چیزی جز بی‌سوادی و ناتوانی برای طلبه به بار نمی‌آورد میان‌بُر ناجوری است که نه تنها لذت نفهمیدن را از بین می‌برد، بلکه لذت فهم و علم را نیز هیچ می‌کند... ❌❌ ❌❌ مثلاً عدم تعمّق و تحقیق در مسائل علمی و نگاه سطحی به علوم و معارف حوزوی و تلاش برای ذوالفنون‌شدن و علّامه‌شدن در علوم مختلف حوزوی گاهی می‌تواند فرار از نفهمیدن‌ها باشد. ⛔ تعمّق و غور در یک مساله‌ی علمی گاه مساوی با چاه‌کَنی است که قرار است از میان خاک و سنگ چاه عمیق حفر کند و به دنبال آب گوارا بگردد، برخی برای فرار از سختی و رنجِ چاه‌کَنی رو به کارهای علمی متشتّت و سطحی و کثرت تالیفات سطحی در علوم مختلف می‌آورند که نه آورده‌ای دارد و نه پیچیدگی‌ای، اما غور و تعمّق و تحقیق در مسائل علمی ندارند، زیرا تحمّل و صبر نفهمیدن ندارند. تحقیق و حلّ برخی مسائل عمیق و دقیق گاه سال‌های سال طول می‌کشد تا منتج به نظریه‌ای علمی شود... تحمّل و صبر چنین سختی‌هایی برای همه آسان نیست. @fegh_osoul_rafiee
📚 ۴۴- قوله (ج۳، ص۹۰): فيشكل الأمر فيه من جهة خروجه عن المعاوضات المعهودة... . (مرحوم در تنبیه چهارم چهار قسم برای قصد در معاطات بیان می‌کنند که قسم سوم، قصد اباحه در برابر مال و تملیک طرف دیگر است) ✅ مرحوم می‌فرماید: بله، اگر بخواهیم صحّت این قسم را با ادله‌ی عناوینِ معهود اثبات کنیم مشکل است، زیرا همان طور که مرحوم فرمودند این که "اباحه در برابر مال و تملیک" را در ذیل یکی از عناوین معهود و معروف معاوضات قرار بدهیم مشکل است؛ اما در هر حال، شاید بتوان با ادله‌ای چون "المؤمنون عند شروطهم" و "أوفوا بالعقود"، مگر آن که عقد را نیز به معنای همان معاوضات معهود بدانیم که این سخن قابل قبول نیست. 🔸️ همچنین نیز به درد تشريع معاملات و اثبات انحاء تسلّط‌ها نمی‌خورد. ✴️@fegh_osoul_rafiee
واکنش جالب و تعبیر زیبای امام خامنه‌ای عزیز (دام ظله) نسبت به اعطای دکترای افتخاری به ایشان در دیدار با اساتید دانشگاه تهران در تاریخ ۱۳ بهمن ۱۳۸۸: "یک جمله درباره‌ی پیشنهاد آقای دکتر رهبر عرض کنیم؛ مساله‌ی دکتری افتخاری؛ خوب، البته این یک افتخار بزرگ است که این دانشگاه این اظهار محبّت را به ما بکند، لیکن من اهل دکتری نیستم، همان طلبگیِ ما کافی است. اگر بتوانیم به میثاق طلبگی متعهّد و پای‌بند بمانیم -که قولاً و فعلاً این میثاق را از دوران نوجوانی و جوانی با خدای متعال بستیم- اگر خداوند کمک کند و ما بتوانیم این میثاق را حفظ کنیم و در عالَم طلبگی پیش برویم من این را ترجیح می‌دهم. شما لطف کردید و این برای ما هم مایه‌ی مباهات است، لیکن من پیشنهاد شما را قبول نمی‌کنم." ✴️@fegh_osoul_rafiee
✅ در این روزها که روزهای نزدیک است باید هر چه می‌توانیم انتخابات و فضای انتخاب و اثرگذاریِ حتی یک رای را برای دیگران تشریح کنیم، اما طلبه و مبلِّغ دین نباید سبُک سخن بگوید و ناصواب بر زبان جاری کند و استدلال نادرست بر آیات و روایات کند و بدون پشتوانه‌ی محکم علمی و فنّی عدم شرکت در انتخابات را مساوق کفر و محاربه با امام زمان (ارواحنا فداه) معرِّفی کند؛ به زبان‌آوردن برخی سخنان -حتی اگر به واقع صحیح هم بوده باشد- نه تنها کاری را درست نمی‌کند، بلکه خراب‌تر می‌کند و در ذهن‌ برخی از توده‌های مردم جلوه‌ای جز بازی‌کردن با دین و قرآن برای قدرت و سیاست مذموم ندارد... 🔷️ تنها به سخنان و کلمات پُرحکمت و دقیق امام خامنه‌ای (دام ظله) در مورد انتخابات بنگرید! نه سستیِ در استناد می‌بینید و نه شدّت بی‌مورد در عتاب... 🔶️ ما آیه‌ای در مورد انتخابات نداریم؛ روایتی هم نداریم؛ اساساً یک امر مُدرن و مستجِدّ است... اما در قرآن عزیز و روایات آل بیت (علیهم السلام) فراوان در فراوان از اهمیت نقش مردم و اساسی‌بودنِ مشارکت عمومی مردم و هدایت مردم اشاره و تصریح داریم... 📖 ...لیقُوم الناسُ بالقسط کونوا قوّامین بالقسط شهداء لله... إن الله لا يُغيِّر ما بقوم حتى... و... . ✴️@fegh_osoul_rafiee
📚 ۳- قاعدة "استحالة التكليف بغير المقدور" (قسمت اول) 🔶️🔸️ اين قاعده دو معنا دارد: 🔸️ ۱- معنای اول (استحاله‌ی اِدانه): مستحیل است که مولا عبدش را به سبب انجام غیر اختیاری یک فعل یا ترک غیر اختیاری یک فعل اِدانه و مواخذه کند. 🔸️ ۲- معنای دوم (استحاله‌ی تکلیف): در عالَم تشریع و قانون‌گذاری مستحیل است که مولا عبدش را به یک امر غیر مقدور -که در توانِ او نیست- تکلیف کند. 🔷️🔹️ از نگاه تحلیلی نیازی نیست که و مشروط به قدرت باشند؛ یعنی کاملاً معقول و ممکن است که ملاکِ حکم (مصلحت و مفسده) و یا اراده‌ی بر ملاک (حبّ و بغض) مشروط و مقیَّد به قدرتِ عبد نباشد؛ زیرا روشن است که خوب‌بودن یا بدبودن یک فعل می‌تواند بدونِ توجّه به قدرتِ عبد مورد نظر مولا قرار بگیرد. 🔷️🔹️ اما مرحله‌ی اگر تنها یک اعتبارِ بدون تحریک و بعث باشد و تنها کاشف از ملاک و اراده محسوب شود می‌تواند شامل فرد عاجز نیز باشد، اما اگر در مقام تحریک و بعث باشد باید مشروط به قدرت باشد و حتماً قدرت در این مرحله مورد نظر مولاست. 🔹️ خطابات و نصوص شرعی کاشف از مرحله‌ی اعتبار و جعل‌اند؛ این اعتبار و جعل -بدون شک- مختص به حال قدرت است و به مکلّف عاجز ارتباطی ندارد. 🔷️🔹️ قدرت عقلی و شرعی: همان طور که گفتیم قدرت در مرحله‌ی تکلیف و جعل -بدون شکّ- معتبر است، اما اگر مبادیِ حکم (ملاک و اراده) نیز مشروط به قدرت باشد، قدرت است، و اگر مبادی حکم، شامل عاجز هم باشد شرط قدرت در مرحله‌ی تکلیف و جعل، خواهد بود. ادامه دارد... ✴️@fegh_osoul_rafiee
۱- در (ج۴/ص۲۶۷) می‌نویسد: 🔷️ عده‌ای از فقهاء -به تبع قاطبه‌ی متکلّمان- با حُسن و رجحان احتیاط در عبادات مخالفت کرده‌اند؛ توهّم ایشان آن است که احتیاط در عبادات مستلزم اخلال به است؛ آنان بر همین اساس، عبادت و احتیاطِ مکلّفی که نه مجتهد است و نه از مجتهد تقلید می‌کند را باطل می‌دانستند. 🔷️ اما می‌فرماید: نظر تحقیقی این است که نه در عبادت معتبر است و نه و نه ؛ زیرا نه صدق عقلی یا عرفی "اطاعت" متوقّف بر این گونه امور است، و نه دلیل خاصّی بر اعتبار یکی از این امور وجود دارد. ✴️@fegh_osoul_rafiee