محمد علی رفیعی | فقه و اصول
✅ به نظر میرسد امروز تصمیمسازان و تصمیمگیران نظامات بالادستیِ حوزه از طرفی باید نظام آموزشیِ حوزه
✅ سیر و سیره و مسیر زندگانی عالِمان اسلامشناس و مُحقّقان برجستهای چون #علامه_طباطبایی و آیت الله شهید #مطهری و آیت الله شهید #بهشتی و آیت الله #جوادی_آملی و آیت الله #مصباح_یزدی به روشنی همین نکته را اثبات و تاکید میکند.
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱۵ اسفند ۱۴۰۲
امام خامنهای (دام ظله الوارف) در دیدار با علما و طلّاب استان فارس در تاریخ ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۷:
"طلبهی علوم دینی باید با #فقه آشنا باشد. با علوم عقلی هم باید آشنا باشد؛ علوم عقلی راه دستیابی به ذهن مخاطبان است. ... امروز حوزههای علمیهی ما نیاز دارند به معارف عقلی. کلام باید بخوانند، #فلسفه باید بدانند. البته ستون فقرات حوزههای علمیه #فقه است بدون تردید، اما اینها در کنارش لازم است؛ دانش دین."
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱۶ اسفند ۱۴۰۲
#فلسفه
#فلسفهی_اسلامی
#عرفان_اسلامی
#اصول
#فقه
❓❔❓❔❓ آیا رشتهی تخصّصی #فلسفه نیاز به #اصول و #فقه دارد؟ چرا طلبهی فلسفه باید اصول و فقه بخواند؟
📚 پاسخ:
#فلسفه -به خودیِ خود- دانشی بُروندینی بوده و به خاطر موضوعِ کلّی و اعمّش نیازمند به هیچ علم و دانش دیگری نیست، بلکه موضوع تمامی علوم وابسته به مباحث هستیشناسی است.
🔸️ و از زاویهی دیگر نیز، اسلامیبودنِ فلسفه نیز نیازی به هیچ علمِ دیگری ندارد، زیرا عقل و برهان عقلی -به خودی خود- راهی برای کشف و معرفت است، بدون آن که نیازی به آیه یا روایتی باشد.
🔷️🔹️🔸️ اما نیازمندی #فلسفه به #اصول و #فقه از جهاتِ ثبوتیِ آن نیست، بلکه از جانبِ اثباتیِ آن است؛ یعنی فیلسوف اسلامی برای آن که بتواند وفاقِ واقعی میانِ عقل و قرآن و سنّت را به درستی فهم و کشف کند، و نصّبَسَندان را نیز به آموزههای عقلانی و فلسفیِ کتاب و سنّت رهنمون باشد بدون شکّ و شبهه ناچار است مراد و مقصود شارع را به صورت روشمند و ضابطهمند از متون دینی استنباط و استکشاف کند؛ این یعنی نیازمندیِ واقعیِ فیلسوفِ اسلامی به #اجتهاد در #اصول و #فقه.
🔷️🔹️ این همان راهی است که نه تنها فیلسوفان بزرگ اسلامی، بلکه #عارفان_اسلامی در عرفان عملی و نظری نیز آن را پیموده و به آن توصیه کردند که بدون #اجتهاد در شریعت راه سیر و سلوک نیز غالباً به انجامِ خود -که در مصطلحشان فنا و بقاست- نمیرسد.
⚠️⚠️⚠️ البته شاید طلبهی امروزی #اجتهاد را برای خود راهی سخت و دور و دراز، یا حتی در برخی موارد -متاسفانه- بدون فائده میبیند، اما اگر به هر دلیلی از اجتهاد نیز چشمپوشی کند راه فراری از یادگیریِ مُقلِّدانه و در عین حال درست و کارآمدِ قواعد و روش استنباط ندارد.
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱۷ اسفند ۱۴۰۲
محمد علی رفیعی | فقه و اصول
#فلسفه #فلسفهی_اسلامی #عرفان_اسلامی #اصول #فقه ❓❔❓❔❓ آیا رشتهی تخصّصی #فلسفه نیاز به #اصول و #فقه
دوستان بزرگوار!
✅ برای نیفتادن در چاه التقاط و برداشتهای مغلوط و مخلوط و آلودهنشدن به تفسیر به رأی راهی جز فهم و یادگیری درست و کارآمد قواعد و روش استنباط وجود ندارد، چه اجتهاداً که مطلوب واقعی است، و چه تقلیداً که حداقلّ است...
✴️ @fegh_osoul_rafiee
۱۷ اسفند ۱۴۰۲
امام خامنهای (دام ظله):
"من مواردی را سراغ داشتم که آن کسانی که به اسم اسلام حرف میزدند به اسم قرآن و حدیث حرف میزدند حتی ترجمهی یک عبارت عربی را درست بلد نبودند گاهی یک چیز خیلی واضحی را که یک عربیدان میفهمد اینها عوضی معنا میکردند در عین حال دَم از استنباط اسلامی میزدند."
(تفسیر سورهی جمعه؛ ص۱۴۹)
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱۸ اسفند ۱۴۰۲
⚠️⚠️ از اساسیترین مُشکلات و مُعضِلات این است که بسیاری از کسانی که دست به اسلامیکردن علوم انسانی زدهاند و یکی پس از دیگری کتاب و مقاله درست میکنند و فریاد #روانشناسی_اسلامی، #اقتصاد_اسلامی و... بر میآورند از عهدهی حلّ و فصل یک مسالهی فقهی صلات یا بیع بر نمیآیند.
❓❔❓ آیا این مهمّ بدون فهم اجتهادی و استنباطی نصوص امکانپذیر است؟!؟!
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱۸ اسفند ۱۴۰۲
#رسائل_شیخ_انصاری
#فوائد_الأصول
#محقق_میرزای_نائينى
#فیما_یعتبر_في_العمل_بالاحتياط
✅ ۳- #محقق_ميرزاى_نائينى در #فوائد_الأصول (ج۴/ص۲۶۹) در تبیین حُسْنِ عقلىِ احتیاط میفرماید:
حُسْن احتیاط از نگاه عقل منوط به این است که مكلّف تمكّن از ازالهی شبهه نداشته باشد؛ از این رو، اگر مکلّف بتواند با فحص در کتاب و سنّت دلیل حکم را بیابد احتیاط -از نگاه عقل- حَسَن نخواهد بود؛ ایشان طریقهی عقلاء را نیز همین میداند.
🔷️🔹️ ایشان در توضیح فرمایش خود میفرماید: #امتثال چهار مرتبه دارد:
🔸️ ۱- امتثال تفصیلی
🔸️ ۲- امتثال اِجمالی
🔸️ ۳- امتثال ظنّی
🔸️ ۴- امتثال احتمالی
🔷️ انتقال از مرتبهای به مرتبهی بعدی جایز نیست و #اطاعت را متحقّق نمیکند، مگر آن که مرتبهی قبلی متعذّر و ناممکن باشد.
🔷️ حقیقت #اطاعت یعنی منبعثشدن و برانگیختهشدن از امر مولا، و این برانگیختگی جز با یقین و علم به امر و بعث مولا امکان ندارد.
🔷️ مراد از انبعاث یقینی آن است که در حینِ انجامِ عمل بداند که عمل او #امتثال امرِ واقعیِ مولاست؛ از این رو، احتیاط -حتی در اطراف #علم_اجمالی- نیز انبعاث احتمالی است.
🔷️🔹️ در نهایت نیز بیان میفرماید: اگر کسی دربارهی آن چه گفتیم شکّ و تردید داشته باشد و کار را به اصول عملیه بکشاند نیز در این جا #احتیاط -و نه #برائت- جاری است؛ زیرا در #دوران_بین_تعیین_و_تخییر باید جانب احتیاط را گرفت و فرد معیَّن را انجام داد؛ یعنی وقتی شخص از جهتی احتمال میدهد باید متعیّناً اطاعت یقینی تفصیلی انجام دهد و از جهتی احتمال میدهد بین تفصیلی و احتمالی مخیّر است باید همان فرد تعیینی را -که قدر متیقّن است- انجام دهد.
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱۸ اسفند ۱۴۰۲
۱۸ اسفند ۱۴۰۲
#رسائل_شیخ_انصاری
#فوائد_الأصول
#محقق_میرزای_نائينى
#فیما_یعتبر_في_العمل_بالاحتياط
✅ ۴- #محقق_ميرزاى_نائينى در #فوائد_الأصول (ج۴/ص۲۷۱) در ادامهی مطلب خود دربارهی شرطیّتِ "عدم تمکّن از ازالهی شبهه" در حُسن و رجحانِ احتیاط، حکم #احتیاط را در قالب سه قسم شبهه و شکّ بیان میفرماید:
🔷️🔸️ ۱- قسم اول: شبهات #علم_اجمالی (الزامی)
روشن است که #احتیاط در این گونه شبهات (چه حکمی و چه موضوعی) تنها زمانی حسن و راجح است که مکلّف، فحص و جُستجوی لازم را در میان ادلّه و قرائن انجام داده باشد و حکم واقعی را نیافته باشد؛ در این حال احتیاط بر او حَسَن، بلکه -به خاطر #علم_اجمالی- عقلاً لازم و واجب است.
🔷️🔸️ ۲- قسم دوم: شبهات غیر الزامی (چه بَدوِی و چه علم اجمالی، چه حُکمی و چه موضوعی)
در این گونه موارد که اصل اطاعت، لازم و واجب نیست روشن است که بدون فحص -و حتی با تمکّن از ازالهی شبهه- نیز احتیاط حَسَن و راجح است.
🔷️🔸️ ۳- قسم سوم: شبهات بَدوِی الزامی حُکمی
تنها زمانی احتیاط در این گونه شبهات حَسن و راجح است که مکلف تمکّن از برطرفکردن شکّ و شبههی خود نداشته باشد؛ اما اگر مکلّف بتواند فحص کند و حکم واقعی را بیابد احتیاطش قبول نیست.
🔸️ ایشان برای توضیح بیان خود میفرماید: همان طور که گفتیم ما امتثال تفصیلی (یقین به مامورٌبهبودنِ عمل در حین عمل) را مانند هر شرط و جزئی در عمل معتبر و شرط میدانیم؛ از این رو، برای انجام یک عمل نمیتوان بدون امتثال تفصیلی -که شرط عمل است- احتیاط کرد، زیرا بنا بر این فرض، #احتیاط و احرازِ واقع بدون آن معنا ندارد، مگر بعد از فحص و جستجوی در ادلّه که اگر مکلف هیچ دلیلی بر حکم واقعی نیافت راه برای احتیاط و امتثال احتمالی -بدون آن شرط- باز خواهد بود.
🔶️🔹️ در پایان نیز دو نکته را یادآور میشوند:
🔹️ امتثال تفصیلی در مورد خصوص اجزای عبادت ابداً لازم نیست، بلکه تنها در مورد اصل عمل است.
🔹️ امتثال تفصیلی در مورد واجبات توصّلی نیز هیچ لزوم و وجوبی ندارد.
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱۹ اسفند ۱۴۰۲
دوستان عزیز!
✅ بدون استثنا تمام آنچه در کانالِ "دروس فقه و اصول محمد علی رفیعی" در قالبِ پیامهای گوناگون علمی، طلبگی و... خدمت دوستان تقدیم میشود تحقیقشده و نوشتهشده توسط بندهی حقیر است، و مطلقاً هیچ پیامی از هیچ گروه و کانالی کپی نشده و نخواهد شد مگر با ذکر كامل منبع و مأخذ و بدون دخل و تصرّف.
🔻 کم و کاستی و نقص، فراوان و همچنین توان و بضاعت، اندک؛ عذرخواهم.
🔵 اگر اساتید گرانقدر و دوستان بزرگوار پیشنهاداتی برای رُشد و بهبود مباحث دارند و یا غلط و خطایی در فهم حقیر میبینند بیصبرانه منتظر تذکّر اساتید و دوستان هستم.
یاعلی
محمد علی رفیعی
📞 @Rafiee_kh
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱۹ اسفند ۱۴۰۲
#کتاب_البیع_شیخ_انصاری
#حاشیة_المكاسب
#آخوند_خراسانى
#حقيقة_البيع
📚 ۸- قوله (ج۳، ص١١): منها: أنه موقوف على صحة (جواز) الإيجاب... .
(مرحوم #شیخ_انصاری بعد از ارائهی تعریف مورد نظرشان برخی نقوض به این تعریف را مطرح و پاسخ میدهد؛ اولین نقض این است که تعریف بیع به تملیک، زمانی صحیح است که انشای بیع به لفظ "ملَّکتُ" صحیح باشد، زیرا در این صورت است که "بیع" و "تملیک" مرادف خواهند بود)
✅ مرحوم #آخوند_خراسانى در اصل چنین اشکالی میفرماید: مخفی نماند که اصل چنین نقض و اشکالی به تعریف ایشان وارد نیست تا نیاز به پاسخدادن باشد، زیرا اگر معتقد باشیم انشای بیع با تملیک و لفظ "ملَّكتُ" -به خاطر عدم صراحتش- تحقّق پیدا نمیکند و تنها باید به لفظ "بیع" و الفاظ صریح و هممعنای آن انشاء شود، اگر معتقد به چنین چیزی باشیم تعریف بیع به تملیک با ذکر خصوصیات و قیود آن اشکالی نخواهد داشت.
🔷️ ایشان در ادامه در نقد فرمایش #فخر_المحقّقین میفرماید: آن چه مرحوم #شیخ_انصاری از #فخر_المحقّقین نقل میکند -که ایشان معتقد بوده است لفظ "ملَّکتُ" در زبان عربی به معنای "بعتُ" است- قطعاً صحیح نیست، زیرا به روشنی معنای تملیک، اعمّ از معنای بیع است.
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱۹ اسفند ۱۴۰۲
محمد علی رفیعی | فقه و اصول
#کتاب_البیع_شیخ_انصاری #حاشیة_المكاسب #آخوند_خراسانى #حقيقة_البيع 📚 ۸- قوله (ج۳، ص١١): منها: أنه م
✅ ادامهی شرح و تبیین حواشی مرحوم #آخوند_خراسانى در كتاب #حاشیة_المكاسب.
۱۹ اسفند ۱۴۰۲