#حاشیة_المكاسب
#مصباح_الفقاهة
#روش_شناسی_فقه
✅ انشالله از این هفته بحث‌های #حاشیة_المكاسب مرحوم آخوند خراسانی، و #مصباح_الفقاهة مرحوم محقق خويى، و بحث‌های #روش_شناسی_فقه دوباره از سر گرفته خواهد شد.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#اهمیت_اصول
#کفایة_الأصول
#آخوند_خراسانی
✅ کتاب #کفایة_الأصول یکی از گرانسنگ‌ترین، بلکه مهم‌ترین کتاب در علم اصول از میان سایر کتاب‌های اصولی است؛ اما در هر حال معایب و مزایایی دارد.
🔷️ به طور اجمال، عدم انطباق کامل ویژگی‌های آموزشی بر این کتاب مانند پیچیدگی و اغلاق بیش از اندازه‌ی متن در کنار عدم شمول انظار اصولیان بزرگ بعد از مرحوم آخوند به عنوان معایب و کاستی‌های این کتاب شمرده می‌شود.
🔷️🔹️ اما در مجموع، قطع ارتباط طلبه با کتاب گرانسنگ #کفایة_الأصول مرحوم #آخوند_خراسانی یعنی قطع ارتباط با بخشی از تاریخ علم اصول شیعه که کتاب کفایه ناظر بر آن کتب و آورده‌های اصولی نوشته شده است.
🔶️🔸️ همچنین قطع ارتباط با این کتاب به معنای قطع ارتباط با محور اساسی درس‌ها و آورده‌ها و تحقیقات اصولی اصولیان بزرگ بعد از مرحوم آخوند است؛ حتی مرحوم #شهید_صدر -که در کتاب دروسٌ فی علم الأصول (حلقات ثلاث) تقسیم و چیدمان جدید و متفاوتی از مسائل اصول ارائه داده است- تمام دوره‌های درس خارج اصول و تحقیقات اصولی خود را بر اساس تقسیم‌بندی و سیر کتاب کفایه ارائه کرده است.
🔷️🔶️ از سویی دیگر، کتاب #کفایة_الأصول اگر در همان مقطع سطح به دقت و به طور پویا، عمیق، کاربردی و عالِمانه و در عرض ۳ یا ۴ سال تدریس شود جايگزین بسیار خوب‌تری برای مقطع خارجِ طلّابی است که قصد اجتهاد در فقه و اصول ندارند؛ خصوصاً با توجه به کیفیت نه چندان مطلوبِ بسیاری از درس‌های خارجِ فعلى!
✴️@fegh_osoul_rafiee
هدایت شده از محمد علی رفیعی | فقه و اصول
✅ آیت الله بهجت در دیداری که پیش از سفر حج در تاریخ ۱۳۸۵/۹/۲ با ایشان داشتم پس از احوالپرسی بدون مقدمه تاکید کردند: "حداقل هر روز یک ساعت درس و بحث فقه و اصول داشته باشید. این‌مطلب را به آقای خامنه ای هم گفته ام. هر مسئولیتی دارید این کار را رها نکنید".
در ادامه ی دیدار نیز این رهنمود را تکرار کردند. همچنین وقتی به ایشان عرض کردم: "توصیه ای برای بهره برداری از حج بفرمایید". فرمودند:
"از خدا بخواهید موفق شوید به این مطلب فقه و اصول".
جالب توجه این که پس از بازگشت بنده از سفر حج نیز در دیداری که به تاریخ ۱۳۸۵/۱۱/۱۲ با ایشان داشتم مجدداً همین توصیه را تکرار فرمودند.
کتاب زمزم عرفان ص۶۴ (خاطرات آقای ری شهری از آیت الله بهجت)
#اهميت_مقطع_سطح
#متن‌خوانی
#متن‌فهمی
✅ از مهارت‌ها و توانمندی‌های ضرورى و حياتى که طلبه در دوران سطح باید آن را به خوبی فراگیرد دو مهارت بسیار مهم #متن‌خوانی و #متن‌فهمی است.
⛔ عدم توانمندی طلبه بر درست‌خواندنِ متونِ عربیِ کُهن و جدید، و عدم توان بر اعراب‌گذاری و نقش‌فهمی کلمات و جملات، و عدم توان بر رعایت آهنگ و آکسان مناسب جملات، به معنای واقعی کلمه یعنی برخوردارنبودن از حدّاقل سواد حوزوی که موجب انقطاع اجباری از عالَم تدریس است.
⛔ عدم توانمندی طلبه بر فهم متون عربی نیز به معنای بی‌سوادی مطلق، و در حقیقت، پایان کارِ علمیِ طلبگی است؛ طلبه‌ای که بر اساس ترجمه‌ها تحصیل کند و بر مبنای کتاب‌های فارسی دسته‌چندم منبر برود و تبلیغ کند در حالی که نمی‌تواند با منابع و مآخذ تفسیری، اصولی، فقهی، فلسفی و کلامی -و حتی قرآن کریم- ارتباطِ علمی برقرار کند تنها مصرف‌کننده‌ی طوطی‌وارِ گفته‌های دیگران است، و نه می‌تواند گفته‌های دیگران را بیندیشد و بسنجد، و نه می‌تواند آن را اثبات و تبیین کند.
🔶️🔷️🔸️ تنها راه تقویت ادبیات عرب و #متن‌خوانی و #متن‌فهمی، مباحثه‌ی ترکیب و تجزیه‌ی قرآن، و کلنجاررفتن بر ادبیات عرب و متن در مباحثات ادبیات عرب و فقه و اصول است.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#کتاب_البیع_شیخ_انصاری
#حاشیة_المكاسب
#آخوند_خراسانى
#حقيقة_البيع
📚 ۳- قوله (ج۳، ص۸): و أما الحقوق الأُخر... .
✅ مرحوم #آخوند_خراسانی در اعتراض به چند نکته از بیانات مرحوم #شیخ_انصاری در مورد این که "آیا حقوق می‌تواند به عنوان ثمنِ بیع قرار گیرد؟" می‌فرماید: کلام مرحوم شیخ انصاری در این چند سطر نظم و نظام درستی ندارد. (ایشان می‌فرماید: إنه كلامٌ مختلّ النظام)
🔷️ ایشان در توضیح اعتراض خود می‌فرماید: بحث اصلی مرحوم شیخ انصاری در این جا در عوض‌قرارگرفتن و ثمن‌شدنِ حقوق است که مناسبت با شراء و خرید دارد، در حالی که در ادامه ایشان در مورد بیع و فروش سخن می‌فرماید؛ شیخ انصاری در چند سطر بعد می‌گوید: "لأن البيع تمليك الغير"، همان طور که در مورد #بیع_الدین_علی_من‌هو‌علیه نیز بحث می‌کند در حالی که بحث ایشان در مورد بیع و مبیع نیست، بلکه در مورد ثمن و عوض و اشتراء است.
🔷️🔹️ از این رو، اگر بنا بر کلام فیّومی در المصباح المنیر معتقد باشیم مالیّت در عوض (ثمن) معتبر است بدون هیچ شبهه‌ای حقّ -حتی اگر قابل انتقال باشد- نمی‌تواند به عنوان عوض و ثمنِ بیع قرار گیرد.
🔹️ دلیل این فرمایش ایشان نیز این است که حقّ در فقه - اگر چه مانند مالیّت و ملکیّت از امور اعتباری است- اما حقّ، اعتباری غیر از اعتبار مالیّت و ملکیّت است، پس حقوق که اعتبار مالیّت ندارد نمی‌تواند ثمنِ بیع باشد. (گویا مرحوم آخوند خراسانی معتقد است حقّ، مالیّت ندارد)
🔷️🔹️ اما اگر به طور کلی، مالیّت را در عوضِ بیع معتبر ندانیم دو صورت دارد:
🔹️ ۱- صورت اول: اگر قابلیت انتقال قبل از بیع را در عوضِ بیع شرط ندانیم، و اعتبار انتقال در عوض را تنها نشانِ این بدانیم که تملیک، مجّانی نیست؛ در این صورت، حقّ مطلقاً می‌تواند عوض و ثمنِ بیع باشد. (متن کلام مرحوم آخوند این است: "و لو قیل بعدم اعتبارها فلو قیل بعدم اعتبار الانتقال فی العوض و أن أخذه فيه إنما هو لمجرّد أنه ليس بتمليك مجّانيّ..."؛ مراد کلام ایشان ظاهراً همانی است که توضیح دادیم)
🔹️ ۲- صورت دوم: قابلیت انتقال را شرط در عوض و ثمن بدانیم؛ در این صورت، تنها حقّی می‌تواند عوضِ بیع باشد که قابلیت انتقال داشته باشد.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#کتاب_البیع_شیخ_انصاری
#حاشیة_المكاسب
#آخوند_خراسانى
#تنبيهات_معاطات
📚 ٣٥- قوله (ج۳، ص۶۶): فالظاهر أنها بيعٌ عرفيٌّ لم يؤثِّر شرعاً... .
(مرحوم #شیخ_انصاری فرمودند: در معاطاتِ به قصد تملیک، اگر مانند مشهور معتقد باشیم از لحاظ شرعی جز اباحه نتیجه و اثری ندارد، اینچنین معاطاتی تنها و تنها بیع عرفی است و شرعاً بیع محسوب نمی‌شود، زیرا ملکیّت را -که اثر بیع است- به همراه ندارد)
✅ مرحوم #آخوند_خراسانی می‌فرماید: این که چنین معاطاتی بیع شرعی نیست مربوط به قبل از انجام مُلزِمات معاطات است، زیرا بعد از آن، معاطات تبدیل به بیع شرعی می‌شود و مفید ملکیّت خواهد بود.
🔷️ بر همین اساس، این که مشهور فقهاء در کلامشان بیع‌بودن را از معاطات نفی کرده‌اند و گفته‌اند: "معاطات بیع نیست" این سخن یعنی معاطات قبل از انجام مُلزِمات معاطات بیع شرعی نیست، اما بعد از آن را همه قبول دارند که معاطات تبدیل به بیع شرعی می‌شود.
🔹️ مرحوم شیخ انصاری بعد از جمله‌ی بالا می‌نویسد: "فنفي البيع عنها... "؛ مرحوم #آخوند_خراسانی در توضیح فرمایش مرحوم شیخ می‌نویسد: فقهاء اگر بیع‌بودن را از معاطات نفی کرده‌اند نه به خاطر این است که معاطات را تنها مفید اباحه می‌دانند، بلکه بیع‌نبودنِ معاطات در نظر آنان به خاطر عدم انجام ملزِمات است، پس این کلام ایشان متفرّع بر قول به ملکیّت است، نه متفرّع بر قول به اباحه، اگر چه که سیاق متن مرحوم شیخ دوّمی است.
✴️@fegh_osoul_rafiee
14-مصباح الفقاهة-حق يا حكم-رفيعى-۱۴۰۲۱۱۰۹.mp3
8.57M
🎤 تدريس "مصباح الفقاهة"
📖 کتاب البیع
✏️ آیت الله خویی (رحمه الله)
📱درس مجازی هفته‌ای
#مصباح_الفقاهة
📌 تحلیل فنّی صورت‌های شکّ در حق‌بودن یا حکم‌بودن مجعول شرعی.
❎ جلسه ۱۴
📆 ۹ بهمن ۱۴۰۲
✴️@fegh_osoul_rafiee
#محقق_خویی
#مصباح_الفقاهة
#كتاب_البيع
#چکیده‌ی_مباحث
📖 ۹- مفهوم "المفاعلة" و عدم صدقه على "البيع":
✅ مرحوم #محقق_خویی قبل از این بیان کردند که بیع، تبدیل از جانب بایع است؛ در این جا این پرسش را مطرح می‌کند که آیا مفهوم مفاعله و مشارکت در بیع وجود دارد یا نه؟
🔷️🔹️ مشارکت از لحاظ لغوی یعنی شخصی با دیگری کاری کند که دیگری نیز با آن شخص همان کار را بکند، مانند "ضارب زیدٌ عمرواً".
🔷️🔶️🔸️ اما معنای "مشارکت" بر "بیع" صادق نیست، زیرا فعلِ مشتری بیع نیست، بلکه شراء است؛ البته شراءِ مشترى، شرطِ تحقّقِ بیع و تبدیلِ بایع است، اما داخل در حقیقت بیع نیست.
✴️@fegh_osoul_rafiee