صاحب کتاب "روضات الجنات" مینویسد:
مرحوم مقدّس اردبیلی در تحصیل علم آنقدر دقّت داشت که هرگاه از نجف اشرف به زیارت کربلا میرفت نمازش را احتیاطاً جمع میخواند، و میگفت: "تحصیل علم فریضه است، و زیارت امام حسین (علیه السلام) سنّت است، چه بسا به واسطهی انجام امر مستحب که زیارت باشد فریضهای ترک شود، بنا براین احتیاط در جمعخواندن است"؛ با آن که آن بزرگوار در حال سفر هم مطالعه را ترک نمیکرد.
(مردان علم در میدان عمل؛ ص۸۱)
✴️@fegh_osoul_rafiee
16-مصباح الفقاهة-رفيعى-١٤٠٢١١٢٤.mp3
13.03M
🎤 تدريس "مصباح الفقاهة"
📖 کتاب البیع
✏️ آیت الله خویی (رحمه الله)
📱درس مجازی هفتهای
#مصباح_الفقاهة
📌 تبیین حقیقت و تعریف بیع از نگاه مرحوم محقق خویی.
📌 شرح و تبیین اشکالات مرحوم شیخ انصاری به تعاریف فقهاء.
📌 بيان سه اشكال به تعريف مرحوم شیخ انصاری از نگاه مرحوم محقق خویی.
❎ جلسه ۱۶
📆 ٢۴ بهمن ۱۴۰۲
✴️@fegh_osoul_rafiee
🔳 اعتراض و اشکال بسیار مهمّ یکی از طلّاب عزیز و دوستان گرامی 🔳
❓❔❓❔❓ جسارتاً این دو خاطرهای که از آیت الله بهاء الدینی و مرحوم مقدس اردبیلی گذاشتید رو من به هیچ وجه نمیتوانم هضم کنم؛ مخلص علما هستیم؛ علما الگو هستند قبول؛ اما بعضاً تعارض دارند با روایت.
مثلا روایت امام کاظم (علیه السلام) که فرمودند: "تلاش کنید اوقات شما چهار بخش باشد"، یا روایات وقت گذاشتن برای خانواده و... .
📚 پاسخ: افعال، رفتار و سَکَنات علمای بزرگوار ما بر ما حجّت شرعی نیست، خصوصاً رفتار و اعمال آنان در دوران طلبگی و قبل از رسیدن به مقام عالی از علم و اجتهاد و تقوا. و این چنین است اقوال و گفتار ایشان در خارج از چارچوب احکام شریعت که بر کسی -حتی بر مقلِّدانشان- نیز حجّت شرعی نیست.
🔷️🔹️ اگر چه باید یادآور شد که همیشه باید رفتار و گفتار عالِمان و بزرگان را در چارچوب زندگیِ شخصیِ خودشان حمل بر صلاح و خیر و صواب کرد.
🔶️🔸️ اما غرض ما از بیان برخی نکات از زندگیِ عالمان و بزرگان دین، بیان اهتمام و همّت فوق العاده و بسیار بلند ایشان است که در راه کسب معارف قرآن و اهل بیت (علیهم السلام) از هیچ تلاش و کوششی دریغ نکرده و از خوشیها و دلخوشیها دل بُریدند؛ این یک درس بسیار بزرگ برای ما طالبان علم و تقواست که در راه دین باید از بسیاری از مسائل جزئی و شخصی و بیاهمیّت و دور از اهداف زندگی طلبگی دل بُرید و آن را سهطلاقه کرد؛ که علم بدون زحمت به دست نخواهد آمد.
نابُرده رنج گنج میَسَّر نمیشود/ مُزد آن گرفت -جان برادر!- که کار کرد.
🔷️ اما روایات نورانیای که از اهل بیت (علیهم السلام) وارد شده است به معنای تقسیم مساوی اوقات نیست.
✅ در پایان باید به صراحت بگوییم انجام واجبات و ضرورتهای زندگی و وقتگذاشتن برای خانواده و بازیکردن با فرزندان و تفریحرفتن همراه با خانواده از اهمّ اموری است که هر کسی میتواند در کنار مشغولشدنِ روزانه ۱۳ ۱۴ ساعت به کارهای علمی به راحتی آن را نیز در برنامههای خود بگنجاند. (البته راه و روش و برنامهای دارد که مجال توضیحش نیست)
✴️@fegh_osoul_rafiee
#محقق_خویی
#مصباح_الفقاهة
#كتاب_البيع
#چکیدهی_مباحث
📖 ۱۱- الإجارة و عدم استعمالها في نقل العين:
(مرحوم #شیخ_انصاری میفرماید همان طوری که لفظ "بیع" گاهی مجازاً برای نقل منافع استفاده میشود، لفظ "اجاره" نیز گاهی برای نقل عین استفاده میشود، مانند ثمرهی بر شجره که مجازاً به آن "اجاره" گفته میشود، حال آن که بیع است)
✅ مرحوم #محقق_خویی در توضیح ثمرهی بر شجره چند نکتهی مهمّ را بیان میفرماید:
🔷️ ۱- اطلاق "اجاره" بر نقل ثمرهای که بر روی درخت به صورت فعلی وجود دارد قطعاً غلط فاحشی است، نه این که استعمال مجازی باشد.
🔷️ ۲- اطلاق "اجاره" بر نقل ثمرهای که به صورت فعلی بر درخت نیست؛ همین که میوه شأنیّت ظهور بر درختِ میوه را دارد نقل میوهای که هنوز وجود ندارد حقیقتاً اجاره است؛ درخت، عین است و میوه، منفعت.
🔷️ ۳- منفعت در اجاره باید معلوم و معیَّن باشد؛ به همین خاطر اجارهی درخت با توجّه به میوههای موجود بر روی آن، صحیح نیست و باطل است، زیرا مقدار و وزن میوهها معلوم نیست. اما اجارهی درخت با توجّه به میوههایی که هنوز بر درخت وجود ندارد صحیح است، زیرا در چنین اجارهای همین که بدانیم درخت دارای قوهی اثمار است کافی بوده، و نیازی به تعیین مقدار میوههایی که بعداً به وجود خواهد آمد نیست.
🔹️ مثال دیگر، زن شیردهای است که برای شیردهی نوزادی اجیر میشود؛ در این مورد نیز همین که آن زن، شیرده باشد برای صحّت اجاره کافی است.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#محقق_خویی
#مصباح_الفقاهة
#كتاب_البيع
#چکیدهی_مباحث
📖 ۱٢- الثمن و جواز كونه من المنافع:
✅ مرحوم #محقق_خویی میفرماید: شکّی نیست که حتی اگر مالیّت را در مثمن و ثمن شرط بدانیم "منافع" میتواند به عنوان عوض و ثمنِ بیع قرار گیرد، زیرا منافع از روشنترین مصادیقِ عرفیِ اَموال است.
🔷️🔹️ در ادامه ایشان چند نکته را بیان میکند:
🔹️ ۱- فقهاء بیع و اجاره را اینگونه تعریف میکردند که بیع، نقل اعیان است و اجاره، نقل منافع؛ مراد ایشان از این دو گزاره، تعریف آن دو از جهت مُوجِب است و نگاهی به جانبِ قابل نداشتهاند.
🔹️ ۲- بیع یعنی "تبدیل اضافهی مالکیّهی شیء".
📌 با نگاه به خصوص چنین مفهومی فرقی نمیکند مثمن و ثمن، هر دو عین باشند، یا هر دو منفعت، یا یکی عین و یکی منفعت؛ اما متبادر عرفی از لفظ "بیع" همانی است که در میان عرف متداول و متعارف است، یعنی بیعی که مثمن حتماً باید عین باشد و ثمن میتواند عین و منفعت و عمل باشد، و تمام ادلهی بیع منصرف به این معناست.
🔹️ ۳- ملکیّت یک امر اعتباری است و همین که محلِّ آن به حسبِ اعتبارات عرفیعقلایی دارای ارزش باشد کافی است.
✴️@fegh_osoul_rafiee
هدایت شده از محمد علی رفیعی | فقه و اصول
تدریس #كتاب_البيع از کتاب گرانسنگ #مصباح_الفقاهة، تقریرات دروس فقه محقّق بزرگ، حضرت آیت الله العظمی سید ابوالقاسم خویی (رضوان الله علیه).
🔸️ تدریس هفتگی کتاب #مصباح_الفقاهة (بارگذاری صوت)
🔸️ بیان #چکیدهی_مباحث (بارگذاری پیام متنی)
✴️@fegh_osoul_rafiee
محمد علی رفیعی | فقه و اصول
🔳 اعتراض و اشکال بسیار مهمّ یکی از طلّاب عزیز و دوستان گرامی 🔳 ❓❔❓❔❓ جسارتاً این دو خاطرهای که از
✅ بدترین، سطحیترین و ناصوابترین نوع الگوگیری و تأسّى به عالِمان و بزرگان اهل علم و معرفت نیز همین است که در امور شخصی و جزئی از آنان تقلید کنیم؛ مانند آنان بایستیم، مانند آنان حرف بزنیم، مانند آنان دستمان را تکان دهیم، در سخنگفتن از تکیه کلامهای ایشان استفاده کنیم و... .
امام خامنهای (دام ظله الوارف) در دیدار با طلاب و اساتید مدرسهی علمیه آیت الله مجتهدی ۲۱ خرداد ۱۳۸۳:
"باید به طور جدّى درس بخوانید -همان توصیهای که من همیشه به جوانهای طلبه میکنم- علومی که امروز در اختیار حوزههای علمیه است فرا بگیرید، و تا بُنِ دندان خودتان را به سطح تحقیق برسانید؛ انسان با سرهمبندی محقِّق نمیشود؛ با برفانبارکردن، انسان فقیه و فیلسوف نمیشود؛ باید محکم خشتخشتِ این پایه را روی هم بچینید و بروید تا به آن اوج برسید."
✴️@fegh_osoul_rafiee
✅ ادامهی شرح و تبیین #حاشیة_المكاسب مرحوم #آخوند_خراسانى از ابتدای #کتاب_البیع: 👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
#کتاب_البیع_شیخ_انصاری
#حاشیة_المكاسب
#آخوند_خراسانى
#حقيقة_البيع
📚 ۴- قوله (ج۳، ص۹): و السرّ أن هذا الحقّ سلطنة فعلية... .
(مرحوم #شیخ_انصاری معتقد است حقّ همان سلطنت است، و این دو هیچ ارتباطی با ملکیّت ندارند؛ از این رو، ایشان #بیع_الدین_علی_منهوعلیه را با توجیهی صحیح دانسته، و بیعِ حقّ و سلطنت را به دلیل استحالهی اتّحاد #مسلَّط و #مسلَّطٌ_عليه ناصحیح میداند)
✅ مرحوم #آخوند_خراسانی -برخلاف مرحوم شیخ انصاری- میفرماید: #حقّ، سلطنت نبوده، بلکه #سلطنت از آثار #حقّ است، همان طور که #ملكيّت، سلطنت نبوده، و #سلطنت از آثار #ملکیّت است.
🔷️🔹️ حقّ، یک اعتبار خاصّ با آثار خاصّ است؛ مثلاً "حقّ خیار" یعنی سلطنت بر فسخ، و "حق شفعه" یعنی سلطنت بر تملّک در مقابل عوض، و "حق تحجیر" نیز یعنی سلطنت بر تملّک بدون عوض.
🔷️🔹️ #سلطنت، نیاز به وجود #مسلَّطٌ_علیه ندارد؛ اگر این گونه بود وجود #مملوکٌ_عليه نیز در ملکیّت لازم میبود، زیرا سلطنت، اثر ملکیّت نیز هست.
🔶️🔸️ مرحوم #آخوند_خراسانى در ادامه بنا بر این که سلطنت، اثر حقّ و اثر ملکیّت است، و ثبوت آن نیاز به وجود #مسلَّطٌ_علیه ندارد -به عنوان یک اشکال به مرحوم #شیخ_انصاری- میفرماید: اگر در سلطنت، وجودِ #مسلَّطٌ_عليه لازم باشد #بیع_الدین_علی_منهوعلیه نیز دچار اشکال و محذور میشود، زیرا در چنین بیعی نیز یا باید معتقد شد که شخص چیزی را بر علیهِ خودش مسلَّط میشود که -بنا بر نظر خود شما نیز- محذور دارد، و یا باید اثر ملکیّت (سلطنت) را از آن بگیرید و راهی جز این دو محذور وجود ندارد، حال آن که چنین محذوری در بیعِ حقّ تنها در جایی پیش میآید که صاحبِ حقّ بخواهد حقّش را به کسی بفروشد که حقّ بر علیهِ اوست، و اگر قصد فروش حقّش به شخص دیگری را داشته باشد چنین محذوری (اتّحاد #مسلَّط و #مسلَّطٌ_عليه) پیش نمیآید، مانند جایی که صاحب حقّ بخواهد حقّ خیارش در معاملهی با زید را به عمرو بفروشد؛ البته ظاهراً بحث مرحوم #شیخ_انصاری تنها فروش حقّ به کسی است که حقّ بر علیهِ اوست.
✴️@fegh_osoul_rafiee