| 🔴 درکِ مکانتِ زمان، راهی برای فهم #روش در #ساخت_سیاسی 🔹 مباحث #ژئوپلیتیک در کانال «دقایقی پیرامون دوران جدید عالم»، در یک سیر طبیعی رخ داد. ما ابتدائا می‌خواستیم راهی برای استفاده از #فلسفه_تاریخ برای پرداختن به مساله‌های عینی سیاست و مشخصا برای #دولت‌سازی پیدا کنیم. فلسفه‌ی تاریخ در آسمان بحث می‌کند و نتایجی که می‌گیرد، انتزاعی به نظر می‌رسد. اگر احکام و قوانین و اصول فلسفه‌ی تاریخ نتواند به زمین واقعیت و عینیت نزدیک شود، #رویا و خیال و #اتوپیا پنداشته و انگاشته خواهد شد. به‌عبارت‌دیگر، تا وقتی که عصر و زمان، مکان پیدا نکنند، اثبات شکل‌گیری #عصر_جدید در عالم میسور نخواهد شد. 🔸 در این راستا متوجه شدیم که یکی از مکاتب عمده‌ی فلسفه‌ی تاریخ، نگاه جغرافیایی به حرکت #تاریخ و تاثیر امکان‌ها و #امتناعات_جغرافیایی در شکل‌دادن به فرهنگ و سیاست و اقتصاد است. نتیجه گرفتیم که فلسفه‌ی تاریخ در نخستین قدم برای زمینی‌شدن باید #لباس_جغرافیا به تن کند تا بتواند حضور خود را در متن تصمیم‌های کلان اجتماعی و زندگی روزمره نشان دهد. وقتی زمان لباس جغرافیا می‌پوشد و مکانت پیدا می‌کند، رد پای تاریخ بر زمین هویدا می‌شود و تغییر تاریخ و پیچ‌های تاریخی امکان بررسی و رد و تایید پیدا می‌کند. 🔹 ژئوپلیتیک یکی از بهترین بسترها برای زمینی‌کردن و عینی‌کردن و محسوس‌کردن احکام فلسفه‌ی تاریخی است. برای نمونه، #نزاع_تاریخی_حق_و_باطل یکی از مهم‌ترین مباحث فلسفه‌ی تاریخی شیعه است. اما اگر نتوانیم این نزاع را در روی زمین به تصویر بکشیم، احساس خواهیم کرد که با یک بحث انتزاعی روبه‌رو هستیم. چون ما در واقعیت روزمره، با حق و باطل محض مواجه نیستیم و بلکه با اختلاط آن‌ها طرفیم. باید نشان دهیم که #حق_و_باطل تاریخی چگونه به یک #تمدن در روی زمین تبدیل شده است؟ پاسخ به این سوال، نیازمند توضیح و تبیین کیفیت و چگونگی #جغرافیادارشدن_حق_و_باطل است. توضیح این مطلب را ذیل الهیات جغرافیا دنبال کردیم. 🔸 طرح الهیات جغرافیا نیز در همین راستا دنبال شد. الهیات جغرافیا می‌تواند واسط فلسفه‌ی تاریخ و ژئوپلیتیک باشد و ما را به #نظریه_سیاسی عبور دهد. زیرا اگر بتوانیم #الهیات_جغرافیا را صورت‌بندی کنیم، کمک خواهد کرد که فلسفه‌ی تاریخ شیعی را به نظریه‌ی سیاسی نزدیک کرده و به تولید و تدوین #نظریه_دولت و تصویرسازی از الگوی #دولت_مطلوب_اسلامی نزدیک‌تر شویم. 🔹 این مسیر، مباحث #روش و #دولت را نیز به هم‌دیگر نزدیک‌‌تر کرده و سیر مباحث را قابل اعتنا می‌کند. این رهیافت در فقدان #فلسفه_سیاسی_اسلامی، که به‌نوبه‌ی خود ناشی از عدم #امتداد_سیاسی_فلسفه_اسلامی است، قابل پی‌گیری و حائز اهمیت و ضرورت است. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| حضرت آیت‌الله جوادی آملی: هم تاریخ داریم، هم جغرافیا! 🔴 زبان #روایت نظام سیاسی به مخاطب گسترده‌تری در تراز #آگاهی_ملی، همانا زبان #جغرافیا و تاریخ است. اگر اندیشه و احکام #فلسفه_تاریخ نتوانند لباس #تاریخ_نقلی و جغرافیا به تن کنند، مخاطبان گسترده‌ای را از دست می‌دهند. 🔴 شنیدن این سخنان از زبان حکیم بزرگی هم‌چون حضرت آیت‌الله جوادی آملی، در صبح آدینه، برای من بسیار گوارا بود. این منظر را نباید با #ناسیونالیسم کور و متعصبانه یکی انگاشت. این ایستار از محاسبات دقیق فلسفه‌ی تاریخ و ملاحظات سنجیده و تجربی تاریخ نقلی اشراب شده است. به‌عبارت‎‌دیگر، #دست_پنهان_جغرافیا رزق خود را از جیب #الهیات برمی‌دارد... 👏 قطعات مهمی از #روایت_ایران، خالی از چنین عباراتی از حکیمان معاصر کشورمان هستند. تا باد چنین بادا.... 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| آخرین قطعه از سلسله یادداشتهای: «معماری صلح و پیشرفت در #سرزمین_میانه، از #سند تا #نیل» با عنوان «جابه‌جایی محور توازن منازعات تمدنی به #مدیترانه». در این یادداشت‌ها به سراغ منطق درونی جابه‌جایی نقطه‌ی توازن منازعات تمدنی رفتیم و سعی کردیم چشم‌اندازی از بحران #غرب_آسیا، از منظر کلان ارائه نماییم. 1️⃣ یادداشت اول: وابستگی توازن‌بخش 2️⃣ یادداشت دوم: منطق طبیعی مرز 3️⃣ یادداشت سوم: استعلای جغرافیایی زیربنای استیلای سیاسی 4️⃣ یادداشت چهارم: جابه‌جایی محور توازن منازعات تمدنی به مدیترانه #روایت_ایران #عصر_جدید 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔴 جابه‌جایی محور توازن منازعات تمدنی به مدیترانه 📮 معماری صلح و پیشرفت در سرزمین میانه، از سند تا نیل 4️⃣ از 4️⃣ 🔹 یکی از نقاط پیوند #ژئوپولیتیک با #دولت‌سازی و StateBuilding، عبارت است از: #منطق تعریف #سرزمین و #روش حاکم بر شیوه‌ی تعیین و تنظیم #مرز برای مشخص‌کردن قلمرو یک #ملت. #توطّن، به سرزمینی با سرحدات مشخص و معین احتیاج دارد. این‌که این سرحدات براساس چه شاخص و معیاری، و با چه وسعت و گستره‌ای مشخص شوند، بر #سبک_زندگی و #الگوی_زمام‌داری تاثیر مستقیم دارند. تغییرات #روش‌شناسی این منطق و الگو را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند. 🔸 #مرز، شاخص جدیدی است که در #دولت_مدرن مورد توجه قرار گرفت. با تعریف مرز، که ماهیتی صرفا مادی و ریاضیاتی داشت، شاخص #سرحدّات که ماهیتی انسانی داشتند، کنار گذاشته شدند. سرحد براساس وفاداری اقوام و قبایل و ایلات #دور_از_مرکز تعریف می‌شد؛ اما مرز، کاملا کمّی بود و با متراژ سرزمین تعیین می‌گردید. 🔹 رونق‌گرفتن نگاهی کمّی و امکان رام‌کردن عالم طبیعت با افسار #ریاضیات، ابزاری بود که این گذار را تسهیل می‌کرد. #دیکورس_متد یا همان چیزی که به‌خطا تحت‌عنوان «گفتار در روش» معروف شده است، مهم‌ترین کتاب #دکارت است؛ این کتاب تنها 10 سال پیش از #وستفالیا و در نقطه‌ی اوج #جنگهای_سی‌ساله_مذهبی منتشر شد و بر منطق پیدایش جهان مدرن و شیوه‌ی #واحدبندی نظام بین‌الملل تاثیر گذاشت. 🔸 شاخص مرز، گذار از #حکومت سنتی به #دولت_مدرن را ممکن کرد. حتی #هابز نیز متاثر از ریاضیات جدیدی که دکارت عرضه کرده بود، #لویاتان را نوشت. خود هابز، یعنی معمار دولت مدرن و نخستین مدون #فلسفه_سیاسی جدید، به این نکته تصریح کرده است. 🔹 این‌که دقیقا از کدامین نقطه از خاک گسترده‌ی زمین، مرزهای یک سرزمین آغاز شود و در کدامین نقطه به اتمام برسد، نیازمند مطالعه‌ی پیچیده‌تر جغرافیا بود. اگرچه این پیچیدگی با ابزار ریاضی مهار می‌شد، اما نگاه پیچیده‌تری به ماهیت انسانی و تاریخی جغرافیا را نیز می‌طلبید. به‌مرور زمین، دانش‌هایی هم‌چون #روابط_بین‌الملل، #ژئوپلیتیک، #ژئواستراتژی، #ژئواکونومی، #ژئوکالچر و ... درراستای تامین این نیاز، عمدتا با مرکزیت جهان آنگلاساکسونی شکل گرفتند. 🔸 از آن روز تا به‌اکنون، #منازعات_مرزی یکی از مهم‌ترین اهرم‌های #دولت‌سازی و شکل‌دادن به #نظم_جهانی و #نظام_بین‌الملل بوده است. این‌که می‌بینیم از #وستفالیا تا به امروز، سکان‌داران #مسابقات_جغرافیایی و پایه‌گذاران دانش‌های مرتبط با آن، کشورهای ابرقدرت جهان هستند، نشان می‌دهد که هژمونی مدرنیته با روش فهم جغرافیا در پیوند بوده است. 🔹 #بازی_بزرگ یکی از این مسابقات است که در قلب #سرزمین_میانه و در پیرامون مرزهای #ایران عزیز شکل گرفت و نتیجه‌ی آن، تجزیه‌ی بخش‌هایی از قلمرو ملی و تاریخی ما شد. این سرزمین‌های جداشده اکنون 9 کشور را دربر می‌گیرند که عبارتند از: #گرجستان، #آذربایجان، #ارمنستان، #داغستان، #چچن، #ترکمنستان، #افغانستان، #پاکستان و #بحرین. در اثنای بازی بزرگ، کارکرد خاکی و زمین‌پایه‌ی #زاگرس در شکل‌دادن به #سرزمین_میانه، به مرزهای آبی در #شرق_مدیترانه منتقل گردید. 🔸 به‌تبع تغییراتی که دانش‌های جغرافیایی جدید رقم زده‌اند، مختصات و نقطه‌ی تعادل #ناموازنه_تمدنی و لبه‌های منازعه‌خیز #ناترازی_تمدنی از #زاگرس به شرق مدیترانه منتقل شده است. از این رو است که سرزمین #فلسطین در جوار #نیل، امروزه سنگر مقاومت سرزمین میانه و نماینده‌ی #قدرت_زمین‌پایه در برابر #قدرت_اقیانوس‌پایه سینه سپر کرده است. امروز #سرنوشت فردای سرزمین #هم‌سرنوشتان، در لبه‌های سرخ این نقطه از عالم، در حال رقم‌خوردن است. / پایان 📎 یادداشت‌های پیشین 👇👇👇 1️⃣ یادداشت اول: وابستگی توازن‌بخش 2️⃣ یادداشت دوم: منطق طبیعی مرز 3️⃣ یادداشت سوم: استعلای جغرافیایی زیربنای استیلای سیاسی . 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| مقوله‌ی توسعه را از زوایای مختلفی به بحث می‌توان گذاشت؛ یکی از این زاویه‌ها، #ژئوپلیتیک است. از اگر بخواهیم از این زاویه به #توسعه نگاه کنیم، رد پای #مسابقات_جغرافیایی را در این امر نیز مشاهده خواهیم کرد. ادامه این مطلب را در پست بعد بخوانید... 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔹 منطق دولت مدرن #دست_پنهان_جغرافیا را به‌گونه‌ای در طراحی حدّ فاصل #دولت_ملت‌ها و تعیین #مرز به‌کار گرفته است که برخی مناطق نمی‌توانند مشتری خوب و مناسبی برای جهان توسعه باشند! آن‌ها نامشتری توسعه هستند و این امر یکی از عجایب روزگار است. 🔸 مثلا؛ درحالی‌که #ایالات_متحده برای بذل #دموکراسی به مردم #عراق از انواع مختلف تسلیحات نظامی استفاده کرد، حاضر به پذیرفتن برگزاری #رفراندوم و رای‌گیری همگانی در سرتاسر خاک #فلسطین با حضور همه‌ی مذاهب و اقوام و گرایش‌های سیاسی نیست! مثال دیگر؛ #افغانستان است که در تاریخ مدرن همواره میزبان انواع مختلف چالش و بحران بوده است. 🔹 برخلاف بیان رایج و قول مشهور که #امنیت را زیرساخت توسعه می‌داند، این رابطه می‌تواند برعکس باشد. اساسا ما در مواجهه با امنیت، با یک مفهوم بسیط و الگوی یکسان و ثابت طرف نیستیم. تفاوت #امنیت_وجودی و #امنیت_کالایی می‌تواند تمایزات امنیت را توضیح دهد. امنیت برای معماران دنیای مدرن، کالایی است که از طریق فروش آن، زمینه را برای تمنای توسعه فراهم می‌کنند. چنین امنیتی، امنیت کالایی است. ملتی که امنیت کالایی را خریده، ناخواسته به میزبان بحران‌های کشور فروشنده تبدیل می‌شود. در این تبادل، کشور فروشنده به امنیت وجودی دست پیدا می‌کند. 🔸 وجود چندین نقطه‌ی ناامن در برخی مناطق، شکل‌دادن به #منازعات_مرزی را ممکن می‌گرداند. این مطلب یکی از لوازم #مسابقات_جغرافیایی است. #ناامنی، شرایط لازم برای فروش توسعه در لوای امنیت کالایی است. توسعه، پیوست امنیت کالایی است. وجود مناطق ناامن، که نامشتری مدرنیته محسوب می‌شوند، نه‌تنها بازار مناسبی را برای فروش این کالای گران فراهم می‌کند، بلکه شرایط خیزش رقیبان را نیز مهار می‌نماید. افغانستان در شرق سرزمین میانه و فلسطین در غرب این سرزمین، نامشتری‌های توسعه‌ی مدرن هستند. 🔹 ارتش ایالات متحده، بخشی از بازار بزرگ این کشور است. 800 پایگاه نظامی امریکا در جهان، شعبه‌های این مارکتینگ عظیم برای فروش امنیت کالایی به #جریان_سازش در جهان هستند. #سرزمین_میانه در قلب این بازار بزرگ تعریف شده است. آرایش نیروهای نظامی امریکا بر این مطلب صحه می‌گذارد. با این منطق، ضمن ایجاد محیط مناسب برای دوشیدن کشورک‌های نفت‌خیز حاشیه #خلیج_فارس، ارتش امریکا از خیزش #ایران، #روسیه و #چین نیز مراقبت می‌کند. با آمدن #ترامپ قرار است که یک بیزینس‌من بالای سر این آرایش تکیه بزند. #روایت_ایران #عصر_جدید 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| چگونه به شکل ایرانی که امروز هستیم، درآمدیم؟ پاسخ به این پرسش که یکی از محورهای #روایت_ایران است، نیازمند شناخت دقیق #بازی_بزرگ است؛ بازی امنیتی سه دولت: بریتانیا، روسیه و فرانسه... در این سلسله یادداشت‌ها این ماجرا را مرور می‌کنیم. نخستین بخش این یادداشت‌ها را در ادامه بخوانید... 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔸 #قرن_هجدهم، قرن تبدیل مجمع‌الجزایر #بریتانیا به امپراتوری فراقاره‌ای بود. تصرف و تسخیر #هند، فتح‌الفتوح آنگلاساکسون‎های جزیره‌ای به حساب می‌آمد. ثروت عظیمی که قلعه‌ی نفوذناپذیر هند توانسته بود قرن‌ها در آغوش بکشد، به دست گرگ‌هایی افتاد که از جزیره‌ای دورافتاده در مغرب‌زمین، از راه #اقیانوس به سراغش آمده بودند. تاریخی که به زبان #سانسکریت نوشته شده بود، ورق خورد و به‌تدریج مجبور شد که با مردمان انگلیسی #هم‌سرنوشت شود. این هم‌سرنوشی هم‌چنان علی‌رغم تغییرات عظیمی که پیش آمده است، تا حدودی پابرجاست. 🔹 فتح هند برای انگلستان، آن‌چنان که گمان می‌رود، بی‌درد سر نبود. ضرب‌المثلی جهانی می‌گوید: «هر که بامش بیش، برفش بیش‌تر». برف بیش‌تری که بر پشت بام ملکه‌ی بریتانیا با تصرف هند می‌نشست، مخاطراتی به‌همراه داشت. #انگلستان با این اقدام با آسیب بزرگ دست به گریبان می‌شد که اگر از آن غفلت می‌ورزید، می‌توانست هیبت امپراتوری‌اش را به کام مرگ فرو ببرد: راه‌های مواصلاتی طولانی از #لندن تا #دهلی! 🔸 تردد در این مسیر بسیار دور و دراز و پرخطر، به‌معنای درکمین‌بودن تهدید و حادثه در هر لحظه از لحظات بود. شاید این سنگینی را کسی بهتر از صاحب این امپراتوری لمس نمی‌کرد. ضربان قلب ملکه، مدام با این گمانه به تلاطم می‌افتاد که مبادا رقیبی از راه برسد و این مسیر را قطع نماید! #ناپلئون همان رقیبی بود که با حمله به #مصر در سال 1798میلادی، این کابوس را به حقیقت تبدیل کرد. 🔹 ناپلئون به رویای انگلیسی حمله برد. او اعلام کرد که می‌خواهد از #قاهره عازم #بابل در #بین‌النهرین شده و با گذر از #ایران، راهی #هند گردد تا جواهر شرق را از سینه‌ی ملکه بیرون کشیده و بر تاج خود نهد. اگرچه مجنون #فرانسه از رسیدن به این مقصد باز ماند، اما توانست تزار دیوانه‌ی روس را در سودای خود شریک کرده و او را تحریک نماید که از راه شرق و از کرانه‌های #دریای_مازندران و از گردنه‌های #هرات، راهی به هندوستان باز کند و خود را به آب‌های گرم #اقیانوس_هند برساند. 🔸 بدین‌ترتیب #رقابت بر سر هند، به مسابقه‌ی جغرافیایی دامنه‌داری تبدیل شد؛ زمینه را برای #بازی_بزرگ فراهم ساخت و سرنوشت ده‌ها ملت را به اسباب رقابت خود تبدیل کرد. بازی بزرگ، یکی از پندآموزترین #مسابقات_جغرافیایی تاریخ جهان است که به رقابت سیاسی، معنای کاملا جدیدی بخشید و ظرفیت بازی قدرت را افزون‌تر ساخت. از آن زمان تا به اکنون هر پادشاه و حاکمی که از این مقیاس بازی غافل بوده است، نه‌تنها تاج و تخت خود را بر باد داده، بلکه ملت خود را نیز به دست گرگ‌های سیری‌ناپذیر #آنگلاساکسون سپرده است. #روایت_ایران #عصر_جدید 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| روسیه نخستین کشور غرب‌زده‌ی آسیاست. پطر کبیر هم اولین حاکمی است که خواست کشورش را از سر تا پا فرنگی کند. تقلید از اروپای غربی قدرتی به روسیه بخشید که خاک خود را سه برابر کرد و به یک طرف #بازی_بزرگ تبدیل شد. ادامه ماجرا در پست بعد.... 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔸 از زمانی که کابوس ملکه به‌دست #ناپلئون تاویل شد، سیاست امپراتوری #بریتانیا نیز متناسب با احتمالاتی که راه مواصلاتی لندن به دهلی را تهدید می‌کردند، تحول یافت. پشتیبانی از حکومت‌های محلی #غرب_آسیا در صدر اقدامات جدید سیاست‌مداران #آنگلاساکسون قرار گرفت؛ بدین‌ترتیب ملکه‌ی #انگلیس دست به معماری خاصی در این منطقه زد تا منطقه‌ی حائل زمینی را قریب به چند هزار کیلومتر، پیرامون #هند بچیند. کار این کمربند، ممانعت از دستیابی #روسیه (و بعدها #فرانسه) به مرزهای آبی و خاکی هند بود. 🔹 حکومت‌های بومی غرب آسیا، به‌دلیل جاماندن از کاروان #ترقی، حکومت‌های رو به زوالی بودند. کم‌ترین دخالت خارجی می‌توانست این کالاهای گران‌قیمت را به طعمه‌ای برای قدرت‌های نوظهور #اروپای_غربی تبدیل نماید. یکی از این حکومت‌های بومی، سلسله‌ی جدیدالتاسیس #قاجار در ایران بود. 🔸 روسیه به‌دلیل نزدیک‌تربودن به هند، مهم‌ترین رقیب #انگلیس در آسیا محسوب می‌شد. روسیه ماهیتا کشوری آسیایی بود. لشگر روس می‌توانست با پشت‌سرگذاشتن #فلات_ایران، بخش‌هایی از هند را تصرف کند. روسیه، نخستین کشور #غربزده‌ آسیا بود. #پطر_کبیر به‌تبع تقلید از اروپای غربی به درجاتی از ترقی دست یافته و خود را در مضانّ قدرت جهانی قرار داده بود. این امر برای ملکه‌ی امپراتوری فراقاره‌ای بریتانیا سنگین می‌آمد. 🔹 باری به هر طریق، نطفه‌ی #بازی_بزرگ در #مسابقات_جغرافیایی میان روسیه و انگلیس بسته شد؛ یکی برای رسیدن به هند و دیگری برای حفظ هند. زمین و محیط این مسابقه‌ی امنیتی، با تبدیل حکومت‌ها و ملت‌های محلی به مهره‌های بازی، چیده شد و پیش رفت. 🔸 #جورج_کرزن در این‌باره می‌گوید: ترکستان، #افغانستان، ماورای #قفقاز، ایران و ...؛ برای بسیاری این نام‌ها فقط یک افق دور را تداعی می‌کنند. اما اعتراف می‌کنم که از نظر من، این‌ها نام‌های مهره‌های شطرنجی هستند در دست کسانی که بناست با آن‌ها بر سر فرمان‌روایی دنیا بازی کنند. 🔹 صراحت بیان ملکه #ویکتوریا حتی بیش از جورج کرزن بود. او حتی پشت صحنه‌ی این بازی را نیز برملا کرد و گفت: مساله این است که در این بازی، روسیه آقای دنیا شود یا بریتانیا؟! #روایت_ایران #عصر_جدید 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| شکل‌گیری رقابت جدید جغرافیایی غرب در آسیای مرکزی پس از فروپاشی شوروی؛ از این پدیده‌ی ژئوپلیتیکی تحت‌عنوان «بازی بزرگ جدید» یاد می‌شود. پست بعدی به توصیف این مطلب می‌پردازد. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔸اگر #بازی_بزرگ کلاسیک را رقابت سیاسی و نظامی میان روسیه تزاری و بریتانیای استعماری در #آسیای_مرکزی بدانیم، #بازی_بزرگ_جدید در وسعتی گسترده‌تر در قرن جدید، #غرب_آسیا و آسیای مرکزی را به محیط مسابقات_جغرافیایی تازه‌ای تبدیل کرده است. بازی بزرگ اول، آثار مخربی بر #امنیت و توسعه‌ی اقتصادی منطقه‌ی ما به جای گذاشت؛ تبعات این اقدام استعماری موجب شد از ریشه‌های این رقابت، سناریوهای متعددی برای بی‌ثباتی #سرزمین_میانه پی‌ریزی و اجرا گردند. 🔹اصطلاح #بازی_بزرگ را نخستین‌بار #آرتور_کونولی 📎 به کار گرفت. آغاز این بازی، سال ۱۸۳۰میلادی بود. برای پایان این بازی دو تاریخ را در نظر گرفته‌اند: 1895میلادی (امضای پروتکل کمیسیون مرزی پامیر) یا 1907میلادی. فروپاشی اتحاد جماهیر #شوروی فرصت دیگری بود که بار دیگر غرب را به #رقابت_ژئوپلیتیکی جدیدی در غرب آسیا کشاند که از آن می‌توان به #بازی_بزرگ_جدید تعبیر کرد. احمد رشید 📎، تحلیل‌گر پاکستانی نخستین‌بار این اصطلاح را برای توضیح و تفسیر وضعیت جدید استفاده کرد. 🔸بازی بزرگ جدید از سال 1990، یک سال مانده به اعلام رسمی فروپاشی قدرت شرقی آغاز شد. دستیابی به #هارتلند و منابع زمینی، زیرزمینی و انسانی مناطق پیرامونی هارتلند، کالای بسیار جذابی برای شکل‌دادن به رقابت میان کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، با تمرکز بر این مختصات از زمین بود. این رقابت‌ها امروزه به مرحله‌ی پیچیده‌تری رسیده است که اینک در یک جغرافیای وسیع‌تری شاهد دامن‌گیرشدن جنگ هیبریدی و ترکیبی بسیار خطرناک هستیم. #روایت_ایران #عصر_جدید 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🟥 علی‌رغم شباهت‌ها، تفاوت‌هایی نیز میان #بازی_بزرگ کلاسیک و #بازی_بزرگ_جدید وجود دارند که توجه به آن در تحلیل شرایط امروز منطقه گره‌گشاست. «پایگاه تحلیلی تحریریه»📎 این تفاوت‌ها را دسته‌بندی کرده است که در پست بعدی به آن می‌پردازیم... 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔴 مناطق مورد منازعه یا میدان بازی در بازی بزرگ جدید، مناطق وسیعی از جغرافیای محور یا #هارتلند، در قاعده‌ی بازی برای پیش‌برد بازی مد نظر گرفته شده‌اند؛ در حالی که در بازی بزرگ کلاسیک، تنها تمرکز روی یک یا دو منطقه بود. 🔴 تغییر و تعدد بازیگران در بازی بزرگ جدید، بازیگران فرامنطقه‌ای بیش‌تری وارد بازی شده‌اند. از #آمریکا، #ترکیه، #هند و #پاکستان گرفته تا #ژاپن، #روسیه و #چین. در حالی که در شکل کلاسیک آن، دو قدرت بزرگ اروپایی، طرف‌های اصلی منازعه و کشمکش حساب می‌شدند. 🔴 تاثیر وضعیت افغانستان بر وضعیت منطقه در بازی بزرگ جدید، #افغانستان از حیث یک تخته‌ی خیز برای بی‌ثبات‌سازی سیاسی و امنیتی تمام منطقه (و تحمیل #ناامنی) مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در حالی که در شکل کلاسیک، افغانستان، منطقه‌ی حائل میان قدرت‌های متخاصم بود. 🔴 قطبی‌شدن وضعیت بازیگران در بازی بزرگ جدید، تمام بازیگران و طرف‌های درگیر رقابت در محور هارتلند، به‌دلیل قطبی‌شدن رقابت در تلاش‌اند تا منافع خود را به شکل انفرادی تامین کنند؛ در حالی که در شکل کلاسیک، دو قدرت بزرگ اروپایی به‌شکل منظم برای دسترسی به منافع بزرگ‌شان تلاش می‌کردند. 🔴 تلاش برای متوازن‌سازی نفوذ هژمونیک در بازی بزرگ جدید برای متوازن‌سازی قدرت و ساختار #هژمونیک، هم‌چنین برای کنترل جغرافیای موثر در این بازی و رقابت‌های نظامی، سیاسی و اقتصادی؛ رهیافت‌های بسیار مدرن‌تری دنبال می‌شوند. در حالی که در بازی بزرگ کلاسیک، صرفا تلاش برای جلوگیری از نفوذ رقبا در دستور کار قرار داشت و هنوز سیاست چهره‌ی #هژمونی به خود نگرفته بود. 🔴 ابزارهای مدرن بازی بزرگ جدید در بازی بزرگ جدید، ابزارهای مدرن در فرایند رقابت مورد استفاده قرار می‌گیرند. بدین‌ترتیب شکل جنگ چهره‌ی هیبریدی پیدا کرده است. یعنی تمام اشکال، وسایل و ابزارهای مدرن و فناوری‌های نوظهور در این میدان به کار گرفته می‌شوند. در حالی که در شکل کلاسیک، تنها از ابزارهای جاسوسی و خبرچینی استفاده می‌شد. 🔴 اهمیت #ژئواکونومی نسبت به #ژئوپلیتیک در شکل جدید این بازی، تلاش بیش‌تر برای دست‌یابی به منافع اقتصادی و منابع زیرزمینی، برطرف‌کننده‌ی نیازهای فوری طرف‌های درگیر در این رقابت شمرده می‌شود. اگرچه در نگاه نخست چنین القا می‌شود که مقصود، #توازن‌بخشی سیاسی و اقتصادی یکی از مناسبات مهم و قواعد بازی است، اما در واقع امر شاهدیم که منافع اقتصادی بر منافع سیاسی حاکم‌اند. 🔴 استفاده از اهرم اقتصادی برای بی‌ثبات‌سازی منطقه‌ای در بازی بزرگ جدید، از اهرم‌های اقتصادی مانند: ارائه‌ی مشوق‌ها، فشارهای اقتصادی و تحریم‌ها و ممانعت‌های ترانزیتی برای تطمیع کشورهای دخیل در دایره‌ی سرزمینی بازی، به شکل وسیعی استفاده می‌شود. در حالی که در شکل کلاسیک این بازی، رقابت تنها معطوف به رقابت‌های سیاسی بود و #جاسوسی در آن بیش‌تر مطمح نظر قرار می‌گرفت. 🔴 استفاده از نیروی‌های نیابتی در بازی بزرگ جدید، نیروهای نیابتی (#پروکسی) برای برهم‌زنی توازن در #قطب‌بندی حاکم بر قاعده‌ی بازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. گروه‌های تروریستی، جدایی‌طلبان و شبکه‌های قاچاق، اضلاع اساسی و ابزارهای این بازی را در کنار فعالیت‌های جاسوسی می‌سازند. در حالی که در شکل کلاسیک بازی بزرگ، تنها بازی‌گران دولتی در #رقابت با یک‌دیگر قرار می‌گرفتند. 🔴 تقابل فرهنگ‌ها در بازی بزرگ جدید، اصل تقابل فرهنگی و تمدنی قاعده‌ای حاکم بر دایره‌ی رقابت‌هاست. تمدن چینی، #ارتدوکس، هندی، ترکی، جاپانی، #آنگلاساکسون و غیره در این عرصه قابل ذکرند. در حالی که در بازی بزرگ کلاسیک، تقابل فرهنگ‌ها نه، بلکه ترس از رقابت هژمونیک و تسخیر جغرافیای بیش‌تر توسط قدرت‌های بزرگ مطرح بود. 🔴 فقدان ایدئولوژی دولتی در بازی بزرگ کلاسیک، تلاش عمده برای تسلط هژمونیک سیاسی و ایدئولوژی دولتی، بیش‌تر محسوس بود؛ در حالی که در شکل جدید، این رقابت بدون موجودیت ایدئولوژی دولتی و سیاسی، به‌دنبال کسب هرچه‌بیش‌تر منافع اقتصادی است و حوزه‌ی #امنیت (خطرات و تهدیدهای امنیتی) اساس آن را می‌سازد. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🟥 در صدر فهرست نخستین اقوامی که #کشتی ساخته و دل به دریا زده‌اند، نام مردمان #فنیقیه یا #کنعان قرار دارد. آن‌ها ستاره‌ی قطبی را شناختند و توانستند با تمسک به جهت‌یابی در شب، عازم سرزمین‌های دورتری در سواحل مدیترانه شوند. شاید کسی گمان نمی‌کرد که روزی از امتداد تجربه‌ی این مردمان، بزرگترین #مسابقات_جغرافیایی اقیانوس‌پایه در تاریخ بشر شکل بگیرد و چهره‌ی تاریخ را عوض کند. شرح بیش‌تر در این رابطه را در پست بعدی بخوانید... 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔸مردمان #فنیقیه در میانه‌ی دو حکومت بزرگ باستان، یعنی فراعنه‌ی #مصر در شمال شرقی آفریقا و پادشاهان مستبد #بین‌النهرین در #غرب_آسیا می‌زیستند. این موقعیت جغرافیایی، خصلت‌ها و ویژگی‌های فرهنگی خاصی را در ایشان پدید آورد. 🔹توانایی اقتباس از علوم و فنون مصری و بین‌النهرینی، وقتی به هنر #دریانوردی ایشان اضافه شد، قدرت ویژه‌تری را به ایشان بخشید. فنیقیایی‌ها توانا شدند که به‌منظور گریز از استیلای مصری‌ها، مستعمره‌هایی را در سواحل مدیترانه برپا کنند. آن‌ها در کرانه‌های جنوبی #مدیترانه به حرکت درآمدند؛ سرزمین‌های جدیدی را کشف کردند و مناطق بکری را برای زندگی و تفریح و تجارت در اختیار خود درآوردند. 🔸لرنس وادل (Laurence Waddell)، باستان‌شناس انگلیسی در کتابی تحت‌عنوان «Phoenician Origin of the Britons, Scots, and Anglo-Saxons» 📎 معتقد است که ریشه‌های نژاد بریتانیایی، اسکاتلندی و #آنگلاساکسون به فنیقیه برمی‌گردد. وی می‌گوید گروهی از فنیقیایی‌ها از سواحل #صیدا به راه افتاده، به #کارتاژ رسیده و حتی در #بریتانیا نیز برای خود سرزمین‌های جدیدی اختیار کرده‌اند. 🔹اگرچه نخستین محرک مردمان #فنیقیه، گریز از استیلای فراعنه‌ی بین‌النهرین و مصر بود، اما مرور زمان، ایشان را به استعمارگرانی تبدیل کرد که جهان را به‌نحو بی‌سابقه‌ای زیر یوغ خویش کشیدند و سلطه‌ی جهانی بی‌سابقه‌ای را برای چپاول ملت‌ها خلق کردند. آن‌ها از تفرعن گریختند، اما بنیان‌گذار #استعمار گردیدند. 🔸فینیقیایی‌ها به‌تدریج این امکان را یافتند که سواحل شمالی مدیترانه را تحت تصرف خود درآورند. آن‌ها بندرهایی را در این مناطق ساختند و تجارت‌خانه‌هایی را برپا نمودند که یک تفکر مشترک بر آن حاکم بود: اصالت #سود و اهمیت ذاتی #سرمایه. 🔹فنیقیایی‌ها با صید صدف در جزایر #دریای_اژه، به‌ویژه آب‌های #یونان و جزیره‌ی #کرت، رنگ ارغوانی زیبایی به عمل آوردند و آن را در رنگ‌آمیزی پارچه‌های پشمی به کار گرفتند. این کار در کنار خریدوفروش عطر، فلزات، سنگ‌های قیمتی و چوب، تجارت بسیار پرسودی محسوب می‌شد. #تجارت_برده نیز به این فهرست اضافه گردید و به یک بازار پررونق دیگر تبدیل شد. 🔸#بازار_دریایی مردمان #فنیقی، که مرکز آن بندرهای لبنان (#صور، صیدا، جبیل و #بیروت) بود، تجارت و بازرگانی #چین و #هند را از راه دریا به #سیسیل ایتالیا، #اسپانیا، مارسی فرانسه و نهایتا #بریتانیا متصل کرد. این نخستین چهره‌ی #اقتصاد_دریاپایه بود که لاجرم #شرق_مدیترانه و بنادر #لبنان، با #دست_پنهان_جغرافیا در مرکز و کانون آن قرار می‌گرفت. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🟥 در پست بعدی به این مساله می‌پردازیم که چگونه ترکان عثمانی با فتح قسطنطنیه، به تولد #تمدن_مدرن کمک کردند. تدبیر برای مواجهه با #خلاء_قدرت یک آموزه‌ی ژئوپلیتیکی است که دولتمردان مسلمان هم‌چنان در عبرت‌گیری از آن نیازمند دقت و تامل‌ بیش‌تر هستند.... 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔸«عصر مدرن نخستین»📎 (Early Modern Period) 📎 بخشی از تاریخ دوران مدرن است که سمت‌وسوی حرکت تاریخ با ظهور آن، تغییرات اساسی پیدا کرد. اگرچه در نزد مورخان، تاریخ دقیقی برای شروع این دوره ثبت نشده است، بااین‌وجود از تصرف #قسطنطنیه توسط مسلمانان به‌عنوان یکی از حوادث مهمی یاد می‌شود که در شکل‌دادن به #عصر_مدرن_نخستین جایگاه ویژه‌ای داشت. این حادثه، طلیعه‌ی مهمی برای آغاز #مدرنیته بود. 🔹با سقوط پایتخت امپراتوری #بیزانس در سال ۱۴۵۳میلادی، نقطه‌ی پایانی بر #قرون_وسطی گذاشته شد. سلطنت اسلامی و #امپراتوری_عثمانی -خواسته یا ناخواسته- به پاره‌شدن زنجیر استیلای کلیسا کمک کرد و با ایجاد #خلاء_قدرت در یک جغرافیای استراتژیک، تسهیل‌گر ظهور تمدن جدیدی شد که گمان نمی‌کرد با تولدش، تمدن اسلامی را در مسیر زوال قرار دهد. به نظر می‌رسد که این درس #ژئوپلیتیکی، حتی علی‌رغم گذشت 600 سال، امروز نیز به سمع و نظر بسیاری از حاکمان مسلمان نرسیده است. 🔸طلیعه‌ی «عصر مدرن نخستین»، هم‌چنین مصادف و مقارن بود با آغاز #مسابقات_جغرافیایی دامنه‌دار قدرت‌های نوظهور در #جنوب_غرب_اروپا، در بستر #اقیانوس، برای کشف راه‌های جدید جهت رسیدن به مشرق‌زمین و احتمالا تصرف سرزمین‌های ناشناخته در طول مسیر. از این واقعه تحت‌عنوان #عصر_اکتشاف یا #عصر_کاوش (Age of Discovery) یاد می‌شود. 🔹عصر اکتشاف و تحول در #دریانوردی بیش‌تر با سفر #کریستف_کلمب در سال 1492 میلادی شهرت یافته است. در ادامه، #واسکو_دوگاما، سفر دریایی ماجراجویانه‌ای را برای رسیدن به #هند پشت سر گذاشت و در سال 1498میلادی در سواحل #هند لنگر انداخت. ورود دوگاما به هند را بی‌شک باید نقطه‌ی آغاز #زوال_تمدن_اسلامی دانست. نخستین چهره‌های خشن #تروریسم_دولتی عصر مدرن نیز در این سفر برای نخستین‌بار ثبت شد. 🔸شاید اگر کسی آن روز شوم، با مشاهده‌ی خشونت‌ها و جنایت‌های واسکو دوگاما متوجه می‌شد که این مسافر وحشی حامل چه سرنوشت تلخی برای ملت‌های مسلمان در جغرافیای اسلامی است، از هیچ #مقاومت و دفاعی دریغ نمی‌کرد و سمت دیگر صورتش را برای نواختن سیلی #سازش، در اختیار این سرباز پرتغالی قرار نمی‌داد. 🔹شاید اگر آن روز این درس به خوبی آموخته می‌شد که #هزینه_سازش بیش‌تر از #هزینه_مقاومت است، امروز برای مواجهه با فرزندان واسکو دوگاما نیازمند کالبدشکافی تاریخ 600ساله‌ی استیلای_غرب نبودیم. شاید اگر.... و صدها شاید اگر دیگر از غفلت‌هایی سربرمی‌آورند که مواضع‌شان در فرصت مناسب و با دقت و عمق کافی فهمیده نشده‌اند. 🚩 منابعی برای مطالعه‌ی بیش‌تر 1. What is Early Modern History? 2. War made new: Technology, warfare, and the course of history, 1500 to today 3. The Birth of the Modern World, 1780 - 1914 4. The Dialogue of Civilizations in the Birth of Modern Science 5. The Gunpowder Age: China, Military Innovation, and the Rise of the West in World History 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🟥 اخراج اسلام از اسپانیا و آغاز استعمار ✂️ تبدیل اسپانیا به قلمرو مسیحیان متعصب نیقیایی 1️⃣ از 4️⃣ 💰 تعداد کلمه: 245 کلمه ⏰ زمان مورد نیاز برای مطالعه: 3 دقیقه برای درک فرآیندی که آرماداهای اسپانیولی (نیروی دریایی اسپانیا) به سرزمین‌های اسلامی یورش بردند و تمدن اسلامی را در فرآیند زوال قرار دادند، لازم است که تصویری اجمالی از آیین و اعتقادات پیش از اسلام در نزد مردمان این سرزمین داشته باشیم. در ادامه این تصویر را با هم مرور می‌کنیم... 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔸تاریخ #اسپانیا با ورود کارتاژها به این نقطه از اروپا آغاز می‌شود. فرمان‌روایان #کارتاژ پس از پایان اولین دور از جنگ‌های #پونیک در 241 قبل از میلاد، وقتی از فتح #روم مأیوس شدند، به‌سمت #ایبریا (اسپانیا و #پرتغال امروزی) حرکت کردند و پایه‌های اسپانیای امروز را بنا نهادند. 🔹اسپانیا در اثنای دور دوم و سوم جنگ‌های پونیک به‌دست رومیان افتاد. ویزیگوت‌های ژرمنی‌تبار در سال 409 میلادی، روم را فتح کرده و راهی اسپانیا شدند. این سرزمین در سال 507 میلادی عملا خانه‌‌ی پادشاهی #ویزیگوت‌ها شده بود. آن‌ها با بومیان این منطقه در هم آمیختند و نسل امروز اسپانیایی‌ها و پرتغالی‌ها را شکل دادند. 🔸سال 589 میلادی، «ریکارد اول» (Reccared I) 📎، پادشاه ویزیگوت‌ها، «مسیحیت آریایی» (Arian Christianity) 📎 را کنار گذاشت و به آیین «مسیحیت نیقیه» (Nicene Christianity) 📎 درآمد. وی این آیین را در اسپانیا گسترش داد و متعصبانه در توسعه‌ی آن از هیچ کوششی دریغ نکرد. ریکارد اول، پیروان آیین‌های دیگر را در قلمرو خود به سختی کیفر می‌داد. 🔹ویزیگوت‌هایی که به مسیحیت نیقیه‌ای درآمده بودند، کلیساهای متعددی را در جای‌جای این سرزمین ساختند؛ امروزه این کلیساها و مجموعه‌های باستانی کشف‌شده در آن‌ها به‌عنوان آثار باستانی اسپانیا مورد توجه است. برای مثال؛ «گنجینه گوارازار» (Treasure of Guarrazar) 📎 مجموعه‌ی باستانی بسیار نفیس و گران‌بهائی از تاج‌ها و صلیب‌های نذری ساخته‌شده از طلاست که از شدت تعلق خاطر ساکنان اسپانیای آن روزگار به آیین #مسیحیت پرده برمی‌دارد. 🔸از خاکستر این تعصب بود که قریب به یک قرن بعد، نخستین زبانه‌های #اسلام‌زدایی از اسپانیا شعله‌ور شد و اولین موج #استعمار و هجوم به #عقبه_راهبردی_جهان_اسلام را رقم زد. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🟥 اخراج اسلام از اسپانیا و آغاز استعمار ✂️ آغازی بر پایان اسلام در اسپانیا 2️⃣ از 4️⃣ 💰 تعداد کلمه: 310 کلمه ⏰ زمان مورد نیاز برای مطالعه: 4 دقیقه چگونه اسلام از اسپانیا پس رانده شد و کدامین اتفاق به نقطه‌ی آغازی برای تصرف سرزمین‌های مسلمانان تبدیل گردید؟ پاسخ این پرسش را در پست بعدی بخوانید... 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔸اسپانیا، سرزمینی بود متعلق به متعصب‌ترین مسیحیان نیقیه‌ای. این سرزمین با مختصات فرهنگی و جغرافیایی خاص خود، در سال 711 میلادی به تصرف #مسلمانان_اموی درآمد. پادشاهی #ویزیگوت‌ها (که از نژاد ژرمن بودند) مجبور به عقب‌نشینی شد و #خلافت_اسلامی در جنوب و مرکز #اسپانیا برپا گردید. 🔹پایتخت #امویان در اسپانیا، #قرطبه نام داشت. امویان با ازدست‌دادن قدرت خویش در #دمشق، به اسپانیا روی آوردند و کوشیدند تا تاج و تخت زرین دیگری برای خود در منتهاالیه #اوراسیافیقا برپا کنند. اوج شکوه ایشان را می‌شد در میانه‌ی سال‌های 961 الی 976 میلادی مشاهده کرد. این حاکمان ابتدا خود را «امیر» و بعد «خلیفه» نامیدند و تا سال 1031 میلادی به نام #اسلام_اموی، بر این سرزمین فرمان راندند. 🔸مسیحیانی که به سمت شمال شبه‌جزیره‌ی #ایبریا عقب رانده شده بودند، در سال 718 میلادی، حکومتی را تحت‌عنوان #پادشاهی_آستوریاس (Kingdom of Asturias) 📎 تشکیل دادند. #پالاگیوس (Pelagius of Asturias) 📎، رهبر مهاجران ویزیگوت‌هایی بود که به شمال کوچیده بودند. وی در سال 722 میلادی به سمت خلافت #بنی‌امیه یورش برد و آن‌ها را در نبرد تاریخی مهمی به‌نام #نبرد_کووادونگا (Battle of Covadonga) 📎 شکست داد. این شکست، آغازی بود برای بازپس‌گیری #آندلس و بیرون‌راندن مسلمانان از اسپانیا؛ اگرچه قریب به صدسال به طول انجامید. 🔹آن‌دسته از ویزیگوت‌ها که در شمال شبه‌جزیره پناه گرفته و ذیل چتر پادشاهی #آستوریاس، خود را برای انتقام آماده می‌کردند، از دو حیث تحت فشار بودند: نخست، از ناحیه‌ی تعصبات مذهبی و شدت تعلق‌شان به مناسکی که به‌دلیل سلطه‌ی امویان امکان بروز و ظهور پیدا نمی‌کرد؛ دوم، افزایش #جمعیت. تحت تاثیر این فشار بود که نهضتی مبارزاتی شکل گرفت تا اسپانیا را از #امویان پس بگیرند و مسلمانان را از آن بیرون نمایند. این نهضت، #ریکونکویستا (Reconquista) 📎 یا نهضت استرداد نام گرفت. این خیزش از سال 900 میلادی تا 1250 میلادی برقرار بود. 🔸به یمن توفیقاتی که #جنبش_استرداد به دست آورد، حکومت اموی #اندلس فروپاشید و تنها #گرانادا در دست مسلمانان باقی ماند. این قطعه از #مغرب_اسلامی نیز نهایتا در سال 1492میلادی به تصرف مسیحیان شمال درآمد. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

🎤 روایت دکتر علی لاریجانی از واکنش سران سوریه و لبنان به پیام رهبر انقلاب: 👈 «اینها همان چیزهایی است که ما به آن نیاز داریم و همه را قبول داریم و پیگیری می کنیم» 🔍 متن کامل گفتگو را بخوانید👇 khl.ink/f/58383

روایت لاریجانی از ادراک مردم و مسئولان لبنانی و سوری از احساس #هم‌سرنوشتی با ایران...

نقشه گسترگی جنگ‌های بشری از دوران باستان تا امروز... تصویری که فریاد می‌زند چشم‌آبی‌های بلوند چه شاهکارهایی خلق کرده‌اند... و سرزمین میانه‌ای که صلح در قلب آن نشسته است... 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid