✅ #اصل_جهان (قسمت دوم)
مدرکات‌حسی مااز کثرات خلقی حکایت میکنند، و #عقل همه چیزرا درقالب #وحدت میفهمد.زیرا برای رسیدن به #حقیقت تنها به گزارشات حسی اکتفانکرده بلکه درمتن ماهیات عالم، وحدتی آفاقی راجستجو میکند وحکم به تقررآن میدهد.اگر به یافت قوای حسی اعتناکنیم وبگوییم درعالم‌خارج کثرات‌اصیل‌هستنداین سوال بوجودمی‌آید که چگونه صفتی راحمل بر موجودی میکنیم؟ مثلا میگوییم آب‌گرم است؟ لازمه قول به #اصالت_ماهیت این است که گرما وآب هرکدام ماهیتی مستقل و وجودی متباین از هم باشند،دراین‌صورت چگونه حکم به حمل و #اتحاد آن دومیدهیم؟؟ اگرحقیقت عبارت‌است از کثرات متباینه، صفات‌وجودی یا #معقولات_ثانی چگونه تبیین میشوند؟ مثلا حرکت چیست؟؟پاسخ آنکه ماهیتی مستقل.
سوال بعد،ظرف #ثبوت این ماهیت‌کجاست؟؟
پاسخ دوچیز است:
اول:درعالم خارج، سوال به چه نحودرخارج موجوداست؟؟ یا #فی_نفسه،که این حالت محال میباشد(زیرالازم می‌آید که حرکت به عنوان موجودی مستقل درعالم خارج درکنار درخت وسنگ تقرر داشته باشد.وآنگاه مساله حمل آن به موجودات دیگر دارای محذوریت میشود.زیرا در حمل، محمول باید به نحو لابشرط اخذشود واگرحرکت وجود مستقلی باشد یعنی به نحو بشرط‌شی اخذشده وامکان حملش منتفی است)
یا #فی_غیره(یعنی در ضمن یک متن اصلی وموضوعی به‌نحواندماجی موجوداست مثل کشتی درحال حرکت)که این سخن فقط با #اصالت_وجود قابل توجیه است.
دوم:قائلین‌به اصالت ماهیت معقولات‌ثانی را #انتزاعی وساخته #ذهن میدانند (زیرا #سهروردی اعتقاد اگراز وجود چیزی درخارج تکرر نوعش لازم آید، وجودخارجی آن امر محال است زیرا سبب #تسلسل میشود.مثلا اگر حرکت درخارج وجود مستقل داشته باشد، اگر آن موجود دچار حرکت شود یعنی حرکتی غیراز خودش باید موجودباشد که اورامتصف به حرکت کرده‌ایم، وبرای حرکت دوم هم باید حرکتی دیگر باشد که آنرا حمل براو کرده‌ایم و..الخ...این امرتسلل وباطل است) دراین صورت این سوال مطرح میشود که آیا ذهن صفتی راکه موجود حائزآن نیست به او حمل میکند؟؟؟ اگربله،پس انسان درتوهم بزرگی بسرمیبرد، زیرااز چیزی سخن میگوید که حظی ازهستی ندارد واین آغازشکاکیت است.واگرپاسخ خیرباشد بازهم سوال است که پس چگونه درخارج موجودند؟؟؟ وپاسخهای قبل تکرار شده وبه مرحله اول بازمیگردیم.
چنانچه خارج راوعاء موجودات متباین بدانیم حقیقت عبارت است از کثرت.درجهانی که کثرت‌حقیقت است، ساحت #الهی و #معنوی چگونه توجیه میشود؟؟؟ در اتاق من که تمام فضا توسط وسائلم پرشده، وهرمکانی مختص به چیزی است، #خداوند چگونه #حضور دارد؟؟؟ ایا اودر موجودات است؟؟ یاخارج آنها؟؟ اگرخارج آنهاست چگونه مکانی رااشغال نکرده( زیراهرمکانی اختصاص به یک ماهیت دارد) ولی همه جا هست؟؟؟ براین اساس ساحت قدسی عالم در مکانی بعیداز ماتقرر دارد.پس رابطه #نفس ماباآن عالم چگونه است؟؟؟زیرا مرزهای ماهوی مانع از اتحاد حضوری سالک با مراتب مجردعالم میباشد.
اصلا رابطه #نفس و #بدن چه میشود؟؟؟دو #ماهیت مستقل متباین که هرکدام #جوهریت خاص خودرادارند،چگونه میتوان باماهیتی به نام نفس که ازسنخ #مجردات است جواهرغیرهم‌سنخش که جسمانیات اطرافش می‌باشند رادرک کند؟؟؟ واینها نیمی از ابهامات پیش آمده از اصیل دانستن‌کثرات ماهوی است. تاریخ اثبات کرد که درصورت اعتقاد به #اصالت_ماهیت، به گونه‌ای که تمام لوازم ومفردات ونتایج وخروجی آن پذیرفته شود، اگر #تقوا و تشرع‌دینی ونگاه #توحیدی راکنار بگذارد،قطعا منتهی به #سوبژکتیویسم میشود.(البته این بدان معنانیست که #سوبژکتیویسم همان #اصالت_ماهیت است.بلکه اصالت ماهیت کماهی‌علیه منتهی به این مساله میشود) آیا #دکارت کثرات عالم رااصیل نمیدانست؟؟؟ اوهرگز نتوانست ازتباین دوماهیت مستقل به نام‌نفس وبدن فراتر رود.چگونه جوهری مجرد(نفس)میتواند جوهری جسمانی(بدن ومثلا درخت)را درک کند؟؟؟ از طریق #صورت؟؟ از کجا بفهمیم صورت حاصله مطابق خارج است؟؟ راهی جز انشاءنفس باقی نمیماند. اینکه مانند #کانت نتیجه راپذیرفته وصراحتا اعلام کنیم حقایق مدرکه همگی #پدیدارهای ذهن انسان هستند، وگرنه راهی به فهم #نومن خارجی نیست.ماآنچیزی را میفهمیم که ذهن میسازد نه آنچه را که او بازتاب میدهد.
قائلین به اصالت ماهیت‌درعالم #اسلام بیشتر دعوِ تنزیه حضرت #حق_تعالی از ماسوای‌خلقی‌اش را داشته‌اند،وگرنه‌نتایج #وجود_شناختی اصالت‌ماهیت به هیچ‌عنوان‌توجیه پذیرنیست.
#محسن_بهرامی
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
🔸فلسفه نظری
@falsafeh_nazari
واژگونی فلسفه_۱
۱_قدمادرتعریف #فلسفه میگفتند: معرفت به احکام کلی #موجود_بماهو_ موجود .بدین معنا که واقعیت وهستی بدون درنظرگرفتن موجودات وماهیات موضوع بررسی #فیلسوف قرارمیگیرد.روش بحث از آن بطریق عقل وبرهان است.چه اینکه (حقیقت)، مدرِک حسی نیست واساسا آنچه به صیدحواس ظاهری درمی‌آید کثیرومتفرق میباشد.حال آنکه (حقیقت) امر واحدی است که حکمش برمصادیق وجزئیات صادق است، لذا بحث ازحقیقت وتمیزبین هستی ونیستی بتوسط عقل میسوراست نه ازطریق قوای حسی.
۲_ #علم عبارت است از #حضور، ولازمه حضوراتحادوعینیت عالم ومعلوم میباشد.اتحادبین دوامر مجردغیرمادی محقق میشود.چه اینکه جسم،درابعاد قار(مکان)وغیرقار(زمان)محصوراست.
لازمه اتحاد،حضوردر ظرف تحقق واحد است واین امربه مثابه نفی مکان‌مندی میباشد.اجزاءجسم درحصارابعادمکانی وسیلان زمانی متکثروغایب ازیکدیگرند، اتحادشان به معنی فراروی از ذاتیات مکانی وزمانی است وچنین امری نافی هویت جسم است.لذا هرعاقلی،غیرمادی ومجرداست وهرامرمجردی،عاقل میباشد.
۳_ لازمه اتحاد،مسانخت میباشد.عالم ومعلوم علاوه برتجرد بایددارای سنخیت باشند تااتحاد رخ دهد ونزدهم حاضرشوند.وعلم که حقیقتش انکشاف ازغیراست محقق شود.
انسان،عاقل است.اگرمیخواهیم به انکشاف حقیقت نائل ودرمحضرواقعیت حاضرشویم(علم به احکام کلی موجودبماهو) باید بین انسان وعالَم هم سنخی وجود داشته باشد.پس احکام موجودبماهو باید عقلانی باشند.تامعلوم عقلانی نباشد،انسان که عاقل است نمیتواند بدان آگاه شود.
۴_اینکه هستی وموجودبماهو، عقلانی است به چه معنامیباشد؟؟؟
آنچه درعالم خارج، بتوسط قوای حسی درک میشود،کثرات واجزاءپراکنده است.عنوانات اشیاءکه حاکی ازماهیت وهویتشان میباشد هرگز بتوسط حواس ظاهری درک نمیشود.مثلا وقتی درخت رامشاهده میکنیم،حواس ما تنها اجزاءظاهری آن از قبیل رنگ وارتفاع وطول وبرخی جزئیات ومشخصات آنرادریافت میکند. هرگز بتوسط چشم، ماهیتی به نام درخت بودن دیده نمیشود.بلکه عقل مااز الحاق جزئیات بایکدیگر صورت کلی وماهیتی به نام درخت را درصفحه ذهن ترسیم میکند.درواقع مادرخت بودن را مشاهده نمیکنیم اماآنرا میفهمیم.به عبارتی همه کثرات وجزئیات اشیاءکه مدرک حسی هستند به یک هویت واحد برمیگردند.واین هویت،گویایی حقیقت موجود است.هویت واحده مجردمیباشد وعقل مدرک آن است.
بنابراین همه موجودات دوسطح وبُعد دارند: حیث کثرت مادی که مدرِک حسی است.وحیث وحدت تجردی که مدرِک عقلی میباشد.بنابراین چون خودعقل مجرداست بُعدمجرد و واحدموجودات رادرک میکند.حیث مجردعالم،همان حقیقت موجودات یا احکام کلی موجودبماهوموجوداست.
بنابرآنچه گذشت،پیش ازعصر #مدرن معرفت وشناختِ حقیقت، عبارت از صیرورت واتحاد انسان بابُعد مجردعالم وهستی بود.ادراک احکام وجود،ازطریق سلوک عقلی درسیرصعودی عالم امکان پذیراست.
این امربه معنای مشابهت (مضاهیا) انسان باعالم خارجی است.چراکه وجود ما(به عنوان عاقل)باوجود عالم(به عنوان معقول)متحدشده(تا متحد نشود علم محقق نمیشود) ومشابه عالم خارجی میشود.
بنابراین درتعریف حکمت وفلسفه گفته‌اند
«الحکمه هی صیروره الانسان عالما عقلیا مضاهیا للعالم العینی» یعنی فلسفه عبارت است از اینکه انسان جهانی بشود عقلی شبیه جهان عینی.
#محسن_بهرامی
➖➖➖➖➖➖➖➖
🔹فلسفه نظری
@falsafeh_nazari
💠 حکیم متاله #حاج_ملاهادی_سبزواری_ره به عنوان اصلی‌ترین و مهم‌ترین #فیلسوف بعد از #صدرا #علم را از ساحت #ماهیات ومفاهیم #حصولی به وعاءِ #حضور و وجود انتقال داد.
تاپیش از ایشان، علم صورت حاصله ومفهوم حاکی بود که داخل در #مقولات_عشر حصولی معنا میشد، اما نزد #حکیم_اسرار علم به اشراقات #نفس_اسفهبدی وبسط وجودی آن تبدیل شد.
#محسن_بهرامی
@falsafeh_nazari