✅ عکس یادگاری با جمعی از دوستان عزیز و گرامی خودم در کلاس حلقهی ثالثه و رسائل.
🕌 دانشگاه علوم اسلامی رضوی
بسم الله الرحمن الرحیم
سال و ترم بسیار خوب و بابرکتی بود در کنار رفقای گرامی و عزیزم در کلاس مکاسب مدرسهی علمیهی عباسقلیخان، کلاس رسائل و حلقهی ثالثهی دانشگاه رضوی.
حلال کنید بنده رو...
التماس دعا از همهی دوستان
به امید دیدار مجدّد
محمد علی رفیعی
۲۳ خرداد ۱۴۰۳
#حکومت
#الحكومة
#شیخ_انصاری
#رسائل
🔺️🔴 #حکومت در نگاه اصولی #شیخ_انصاری (نوشتهی نهم) 🔴🔻
بعد از بررسی ویژگیهای #حکومت در نگاه مرحوم #شیخ_انصاری بیان چند نکته سزاوار است:
🔷️🔹️ ۲) #نکتهی_دوم: #تخصیص و #حکومت_تضییقی، یک روح و دو گونهی بیانی.
🔶️ مرحوم #شیخ_انصاری در بحث #تعادل_و_تراجیح (ج۴/ص۱۴) به این نکته تصریح کرده میفرماید: "فهو (أي: الحكومة) تخصیصٌ فی المعنی". و پیش از آن نیز مینویسد: "... رافعاً للحكم الثابت بالدليل الآخر عن بعض أفراد موضوعه"، که این رفعِ حکم از برخی افرادِ موضوعِ دلیلِ محکوم، همان معنای #تخصیص است.
🔸️ این یعنی متکلم -بعد از بیان عامّ- میتواند مراد و مقصود خود را با دو گونه و اسلوبِ بیانی و کلامی تتمیم کرده، به آخر برساند؛ #تخصیص یا #حکومت.
🔹️ مرحوم آشتیانی در #بحر_الفوائد (تعادل و تراجیح/ص۶/مخطوط) نیز -مانند همین نکتهای که ما از این دو عبارت برداشت کردیم- برداشت کرده و میآورد: "فهو #تخصیصٌ فی المعنی و رافعٌ لحکم الموضوع واقعاً، و من هنا ذكر شيخنا الأستاذ العلّامة في الكتاب: أنها #تخصيصٌ في المعنى".
🔹️ همچنین مرحوم #محقق_میرزای_نائينى در #فوائد_الأصول (ج۴/ص۷۱۴) میآورد: "کانت نتیجة الحكومة هي التخصيص".
🔹️ و مرحوم #شهید_صدر نیز در کلمات خود (بحوث/ج۴/ص۷۴) این گونه تعبیر کرده است که: "#الحکومة ليست في رُوحها إلا #التخصيص".
⚠️ اگر چه #حکومت، گاه #حکومت_توسیعی است و روشن است که نتیجهی چنین حکومتی که دایرهی متعلَّق یا موضوعِ حکم را توسیع میکند ارتباطی با #تخصیص ندارد، اما چون اکثر موارد #حکومت، #حکومت_تضییقی است، در توضیح خود روح و نتیجهی #حکومت و #تخصیص را -بدون اشاره به #حکومت_تضییقی- یکی دانستهاند.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
هدایت شده از محمد علی رفیعی | فقه و اصول
امام خامنهای (دام ظله الوارف) در دیدار با علما و طلاب استان فارس در تاریخ ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۷:
"طلبههای جوان! هر چه میتوانید درس بخوانید، فکر کنید، مایه بیَندوزید؛ برای ادای رسالتِ یک روحانی عالِمشدن، عمیقشدن، متفکّرشدن، نظریهسازشدن لازم است؛ معارف دینی را باید شناخت و آنها را با منطقِ روز باید دانست و فهمید و گفت. ... لذا حوزههای علمیهى ما به درس، به علم، به فکر نیازمندند؛ هر چه میتوانید بخوانید، فکر کنید، این لازم است."
✴️@fegh_osoul_rafiee
#حکومت
#الحكومة
#شیخ_انصاری
#رسائل
🔺️🔴 #حکومت در نگاه اصولی #شیخ_انصاری (نوشتهی دهم) 🔴🔻
بعد از بررسی ویژگیهای #حکومت در نگاه مرحوم #شیخ_انصاری بیان چند نکته سزاوار است:
🔷️🔹️ ۳) #نکتهی_سوم: عبارت و لفظ تفسیر در #حکومت
مرحوم #شیخ_انصاری در بحث #تعادل_و_تراجیح (ج۴/ص۱۴) به این نکته تصریح کرده میفرماید: "فهو (أي: الحكومة) تخصیصٌ فی المعنی بعبارة التفسير".
🔹️ همين "بعبارة التفسیر" که مرحوم #شیخ_انصاری آن را به صراحت ذکر کرده است ممکن است مُوهِم این باشد که #حکومت باید همراه با عبارت تفسیر باشد؛ الفاظ تفسیریای چون " أعني" و "أي" و مانند آن.
اما بیشکّ و شبهه، مراد ایشان این نبوده است که ذکر چنین عباراتی در دلیلِ حاکم لازم است؛ این کاملاً مطلب روشنی است.
🔸️ مرحوم #محقق_میرزای_نائينى نيز در #فوائد_الأصول (ج۴/ص۷۱۰) تصریح میکند که: "لم يوجَد فيها ما يكون مُصدَّراً بأحد أداة التفسير". و در ادامه نيز در مورد مقصود ایشان مینویسد: "و الظاهر أن مراد الشیخ قدّس سرّه من التفسیر... لیس هو التفسير اللفظي، بل المراد منه نتيجة التفسير، و إن لم يكن تفسيراً لفظياً".
البته باید دقت داشت که مرحوم #محقق_میرزای_نائينى در #حکومت اساساً اعتقادی به ویژگیِ تفسیر و شرحِ دلیلِ حاکم نسبت به محکوم ندارد، که توضیح نظریهی ایشان خارج از چارچوب این نوشته است.
🔸️ همچنین مرحوم تبریزی نيز در #أوثق_الوسائل (ج۶/ص۲۱۱) در توضیح #حکومت مینویسد: "أن يكون أحد الدليلين رافعاً لحكم الدليل الآخر عن بعض أفراد موضوعه بلسان التفسير و البيان، بمنزلة التفسير بلفظ 'أعني' و نحوه. ... و المراد بالتفسير و البيان أن لا يفهم التنافي بينهما من أول النظر كالقرائن المتصلة فيكون مجموع المحكوم و الحاكم بمنزلة كلام واحد"؛ کلمهی "بمنزلة" كه ایشان آورده است اشاره به همین مطلب دارد.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
#حکومت
#الحكومة
#شیخ_انصاری
#رسائل
🔺️🔴 #حکومت در نگاه اصولی #شیخ_انصاری (نوشتهی یازدهم) 🔴🔻
🔵🔹️ ۱) #تطبیق_اول: #حکومتِ #اماره بر #اصل_عملی_شرعی (قسمت اول)
💢 مرحوم #شیخ_انصاری در کتاب #رسائل (ج۴/ص۱۲) میفرماید: "و الدلیل المفروض... إن كان بنفسه لا يُفيد العلم، بل هو محتمل الخلاف لكن ثبت اعتباره بدليل علميّ... فإن كان مؤدّاه (أي مؤدَّى الأصل العملي) من المجعولات الشرعية كالاستصحاب و نحوه کان ذلك الدليل (أي: الأمارة غير العلمية) حاكماً على الأصل، بمعنى أنه (أي: الأمارة) يحكم عليه (أي: على الاستصحاب) بخروج مورده (أي مورد الأمارة) عن مجرى الأصل؛ فالدليل العلمي المذكور، و إن لم يرفع موضوعه (أي: موضوع الاستصحاب) أعني الشكّ، إلا أنه يرفع حكم الشك أعني الاستصحاب".
مرحوم #شیخ_انصاری معتقد است #اماره، #حاکم بر #اصل_عملی_شرعی است.
🔷️🔹️ اما...
🔹️ جالبِ نظر و حتى عجیب آن است که مرحوم #شیخ_انصاری، #اماره را -که در درون و بُرونِ خود هیچ نگاهی به اصل عملی و حالت شکّ یا جهل مکلف نداشته، و تنها و تنها بیانگر و حکایتگرِ حکم واقعی است- #حاکم بر #اصل_عملی_شرعی شمرده است، حال آن که #اماره هیچ تفسیر و شرح و تبیین و نظارت و تعرّض و تفرّعی نسبت به #اصل_عملی_شرعی نداشته و ندارد، و همچنین هیچ نیازی به تقدّم یا حتی اصلِ وجودِ #اصل_عملی_شرعی نیز نداشته و ندارد. در حالی که مهمترین ویژگی #حکومت در نگاه مرحوم #شیخ_انصاری همانا تفسیر و تبیین و تعرّض و نظارت و تفرّعِ حاکم نسبت به محکوم است. (رجوع شود به #ویژگی_اول و #ویژگی_دوم و #ویژگی_سوم)
🔹️ از این رو، مرحوم #آخوند_خراسانى در حاشیهی خود بر #رسائل (ص۴۲۸) بر این نکته تاکید ورزیده، میفرماید: "... فضلاً من أن يكون الحاكم مُتفرِّعاً علیه بحیث لا یکون له وقعٌ و محلٌّ بدونه (أي بدون المحكوم)؛ کیف و أظهر أفرادها (أي: أفراد الحكومة) هو أدلة الأمارات بالإضافة إلى الأصول التعبّدية؟!؟! و بالبداهة لا تكون الأدلة مُتفرِّعاً عليها، بل لو لم تكن الأصول مجعولةً بعدُ -بل و إلى يوم القيامة- كانت تلك الأدلة على ما هي عليها من الفائدة التامّة و الاستقلال التامّ بلا إشكال و لا كلام".
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
محمد علی رفیعی | فقه و اصول
#حکومت #الحكومة #شیخ_انصاری #رسائل 🔺️🔴 #حکومت در نگاه اصولی #شیخ_انصاری (نوشتهی یازدهم) 🔴🔻 🔵🔹️ ۱)
✅ انشاء الله تعالى در بحث تطبیقات نیز چندین مورد از مواردی که مرحوم #شیخ_انصاری در #رسائل و #مکاسب به عنوان #حکومت برشمرده است را با توجه به ویژگیهای ششگانهای که از ایشان آموختیم مورد دقّت و بررسی قرار خواهیم داد.
فقیه مُحقِّق و مُتتبِّع، مرحوم سید محمدجواد عاملی صاحب کتاب گرانسنگ مفتاح الکرامة در انتهای کتاب الإقرار (ج٩/ص۳۶۲) مىنویسد:
"أوصي إخواني بالجِدّ و الجَهْد في الاشتغال و تتبّع الأخبار و الأقوال مع كمال الضبط و عدم التعويل على الأنقال، و بالاشتغال في اللّيل و النّهار، و أن لا يُغادِروا من أوقاتهم في غير التحصيل، و بالزُّهْد في هذه الدنيا فإن الميل إليها آفة التحصيل؛ بردارانم را سفارش میکنم به جدّیت و تلاش و کوشش در کار، و تتبّع و واکاویِ دقیقِ اخبار و روايات و آراء و انظار، و تکیهنکردن به نقلها، و به کار و تلاش شبانهروزی، و همچنین آنان را سفارش میکنم به این که اوقاتشان را جز در تحصیل سپری نکنند، و در دنیا زهد را پیشهی خود کنند که میل به دنیا راهزن و آفتِ مسیر تحصیل است.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#حکومت
#الحكومة
#شیخ_انصاری
#رسائل
🔺️🔴 #حکومت در نگاه اصولی #شیخ_انصاری (نوشتهی دوازدهم) 🔴🔻
🔵🔹️ ۱) #تطبیق_اول: #حکومتِ #اماره بر #اصل_عملی_شرعی (قسمت دوم)
🔹️ #تعبّد و #تنزیل در این #حکومت به روشنی قابل فهم است، زیرا محکوم (#اصل_عملی_شرعی) تنها در هنگام شکّ و جهلِ مکلف نسبت به حکم واقعی جریان پیدا میکند؛ بنا بر این، تا مکلف علم به حکم واقعی پیدا نکرده است موضوعِ #اصل_عملی_شرعی واقعاً و تکویناً پابرجاست.
🔹️ حال، شارع با دستِ اعتبار و تشریع، ما را متعبّد به #اماره میکند؛ #اماره بیانگر و حکایتگرِ حکم واقعی است، از این رو، زمانی که بیاید #اصل_عملی_شرعی کنار رفته و از کار میاُفتد.
🔹️ ظاهراً آن چه مرحوم #شیخ_انصاری را بر آن داشته است که وجه این تقدیم را #حکومت بداند و بر آن تاکید کند #تعبّد مذکور و البته #تنزیل است که در این مورد وجود دارد، زیرا روشن است که اماره علمآور نیست، یعنی با قیامِ #اماره، موضوعِ #اصل_عملی_شرعی -که شکّ و جهل است- واقعاً و تکویناً از بین نمیرود، اما شارع موضوعِ #اصل_عملی_شرعی را نادیده در نظر گرفته و آن را به منزلهی ازبینرفته قرار میدهد.
🔹️ از این رو، در کتاب #رسائل (ج۲/ص۱۳) مینویسد: "التحقیق: أن دليل تلك الأمارة و إن لم يكن كالدليل العلمي رافعاً لموضوع الأصل، إلا أنه نُزّل شرعاً منزلة الرافع، فهو حاكمٌ على الأصل، لا مُخصِّصٌ له".
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
هدایت شده از محمد علی رفیعی | فقه و اصول
عالم و متفکّر برجسته مرحوم استاد محمدرضا حکیمی (رضوان الله علیه):
"ما همیشه درسهای تعطیلی داشتیم؛ درسهای دههی محرّم داشتیم؛ درس رمضان داشتیم؛ درس که تعطیل میشد جایش درس میگذشتیم. ... آن تابستان سه نفری [بودیم که] پیش ایشان [مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی (رضوان الله علیه)] اشارات میخواندیم."
✴️@fegh_osoul_rafiee
مرحوم آیت الله بهجت (رضوان الله علیه) میفرمودند:
"جدّیت علماء در اشتغال به بحث و درس به حدّی عجیب و غریب بود که نمیشود بیان کرد؛ گفتن آن خیلی مشکل است، مخصوصاً مُحقِّقین آنها؛ ... با چه مشقّتها و سختیها عُمْری در راه درس و تدریس و بحث گذراندند و هیچ احساس خستگی و فُتُور نکردند!"
(شیدای دوست؛ ص۵۳)
✴️@fegh_osoul_rafiee
دوستان کلاس حلقهی ثالثه و رسائل ۵!
سرگروههای عزیز!
تعدادِ مباحثات رو برای بنده ارسال کنند.