#حکومت
#الحکومة
#شیخ_انصاری
✅ به لطف خداوند تعالی در قالب شانزده نوشته، جوانب مختلف مساله‌ی #حکومت را از نگاه مرحوم #شیخ_انصاری بررسی کردیم.
#ویژگی_اول
#ویژگی_دوم
#ویژگی_سوم
#ویژگی_چهارم
#ویژگی_پنجم
#ویژگی_ششم
#نکته‌ی_اول
#نکته‌ی_دوم
#نکته‌ی_سوم
#تطبیق_اول
#تطبیق_دوم
#تطبیق_سوم
#تطبیق_چهارم
✴️@fegh_osoul_rafiee
#شکّ
#تقسیم_ثُلاثی
#شیخ_انصاری
#رسائل
🔵🔸️🔵 #شکّ در نگاهِ اصولیِ مرحوم #شیخ_انصاری (نوشته‌ی پنجم) 🔵🔸️🔵
🔶️🔸️ ۵- محلِّ جریان و اساسِ #اصول_عملیه در نگاهِ مرحوم #شیخ_انصاری 🔸️🔶️
از محتوای کلمات و عبارات مرحوم #شیخ_انصاری در بخش #شکّ (مقصد ثالث) -بر خلافِ آن چیزی که در تقسیم‌بندیِ ابتداییِ خود در ج۱/ص۲۵ و ج۲/ص۹ فرمودند- به خوبی روشن می‌شود که محلِّ جریان و اساسِ #اصول_عملیه تنها بر دو نکته استوار است:
نکته‌ی۱: #عدم_علم به حکم شرعی
نکته‌ی۲: #دلیل‌نداشتن بر حکم شرعی
و اما توضیح این دو نکته:
🔵🔹️🔹️ نکته‌ی۱: #عدم_علم به حکم شرعی
همان طور که گفتیم در بخش #شکّ هر جا ایشان واژه‌ی #شکّ را به کار برده است به معنای مطلقِ #عدم_علم است که حالتِ #ظنِّ مکلّف را نیز در بر می‌گیرد؛ از این رو، ایشان در جلد دوم (ص۱۱) می‌آورد: "ثم إنّ #الظّنّ الغير المعتبر حكمُه حكمُ #الشكّ، كما لا يخفى"
🔹️ ظاهرِ این عبارت این است که مراد ایشان از واژه‌ی #شکّ در این عبارت معنای منطقیِ آن (۵۰ ۵۰ درصد) است، زیرا آن را در مقابل #ظنّ قرار داده و فقط حکم آن دو را یکی دانسته و موضوع و حقیقتشان را جدا در نظر گرفته است، حال آن که چند سطر بعد از این عبارت چند بار به وضوح تصریح می‌کند که #شکّ، مطلقِ #عدم_علم است (ج۲/ص۱۱ و ص۱۲)؛ همچنین است همه‌ی مواردی که در بخش #شکّ (ج۲ و ج۳) واژه‌ی #شکّ را به کار می‌برد.
🔹️ جالب است که نظریه‌ی #تخصیص و #حکومت در وجه تقدیم #امارات بر #اصول_عملیه که ایشان در جلد دوم (ص۱۱ و ص۱۳) مطرح می‌کند و دومی را نسبت به #اصول_عملیه‌ی_شرعیه برمی‌گزیند کاملاً بر مبنای تصوّر معنای مطلقِ #عدم_علم برای واژه‌ی #شکّ و برای مجرای #اصول_عملیه است.
🔹️ بدون تردید در جریان‌پیداکردنِ #اصول_عملیه، نکته‌ی اول (#عدم_علم) بر نکته‌ی دوم (#دلیل‌نداشتن) مقدّم و مهمّ‌تر است، زیرا بر اساس اندیشه‌ی شناخته‌شده‌‌ی مرحوم #شیخ_انصاری #علم و #قطع به حکم شرعی #حجّیّت_ذاتی دارد، حجّیّتی مطلق و بی‌چون و چرا؛ چنان حجّیّتی که نه به هیچ عنوان و وجهی از آن قابل انفکاک است، و نه مقیَّد به هیچ خصوصیّتی است، به طوری که اگر مکلّف از پریدنِ کلاغی از بالای بام واقعاً #قطع و #علم حاصل کند که فلان چیز واجب یا حرام است همان بر او #حجّتِ_بالغه است، حتی اگر هیچ دلیل یا اماره‌‌ای وجود نداشته نباشد، و حتی اگر مکلّف حالتِ متعادل و طبیعیِ روحی و روانی نداشته باشد.
🔵🔹️🔹️ نکته‌ی۲: #دلیل‌نداشتن بر حکم شرعی
این نیز نکته‌ی اساسی دیگری است که مجرای #اصول_عملیه را فراهم می‌کند؛ مرحوم #شیخ_انصاری این را به سه صورت فقد، اجمال و تعارض بر می‌گرداند؛ همان طور که ایشان در جلد دوم (ص۱۹) می‌نویسد: "... أن متعلّق الشكّ تارة الواقعة الكلية كشُرب التُّتُن و منشأ الشكّ فيه عدمُ النصّ، أو إجماله، أو تعارضه..."؛ همچنین روشن است که مراد ایشان از #شکّ در اینجا بی‌تردید #عدم_علم است.
🔹️ پُر واضح است که در نکته‌ی دوم نیز هیچ اهمّیّتی ندارد که مکلّفِ غیرِ عالِم در درونِ خود چه حالتی دارد؛ ظنّ ۸۰درصدی، ظنّ ۷۰درصدی، ظنّ۵۱درصدی و شکّ۵۰ ۵۰درصدی، احتمال ۴۹درصدی و ۳۰درصدی یا هر حالتِ دیگری که قابل تصوّر باشد؛ هیچ فرقی نمی‌کند و تنها #دلیل‌نداشتن مهمّ است.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
حضرت استاد بزرگوار و محقِّق، آیت الله شیخ جواد مروی (دام ظلّه) در درس خارج اصول می‌فرمودند:
"یک وقتی در دیدار با [یوسف] قرضاوی که کتاب الاجتهاد و التجدید [را در علم اصول] نوشته بود، آن [کتاب] را نقد کردم؛ در جلسه‌ی دوم [بنده را] برای افطار دعوت کرد [به] منزلش؛ آنجا برخی ابداعاتِ #شیخ_انصاری مانند #حکومت و #ورود را مطرح کردم؛ دو دلیل مطرح کردم گفتم: رابطه‌‌ی بین این دو چیست؟
گفت: #تخصیص است. گفتم: نه.
گفت: #تخصّص است؟! گفتم: نخیر.
بسیار تعجّب کرد.
در سفرهای بعدی برخی کتب اصولی و برخی کتب #شهید_صدر را برایش بردم."
✴️@fegh_osoul_rafiee
#رسائل
#شیخ_انصاری
#اصل_سببی
#اصل_مُسبَّبی
#اصل_موضوعی
#اصل_حکمی
#حکومت
📖 مرحوم #شیخ_انصاری در کتاب #رسائل (ج۳/ص۳۹۴) می‌نویسد: "... ما إذا كان الشكّ في أحدهما مُسبَّباً عن الشكّ في الآخر، و اللازم تقديمُ الشكّ السببيّ و إجراء الاستصحاب فيه، و رفعُ اليد عن الحالة السابقة للمستصحَب الآخر.
مثاله: استصحاب طهارة الماء المغسول به ثوبٌ نجسٌ؛ فإن الشك في بقاء نجاسة الثوب و ارتفاعها مُسبَّبٌ عن الشكّ في بقاء طهارة الماء و ارتفاعها، فيُستصحب طهارته و يحكم بارتفاع نجاسة الثوب."
📖 و همچنین در جای دیگری (ج۳/ص۴۰۵) نیز می‌فرماید: "... مع أن الاستصحاب في الشك السببيّ دائماً من قبيل الموضوعي بالنسبة إلى الآخر، لأن زوال المستصحَب الآخر من أحكام بقاء المستصحَب بالاستصحاب السببيّ، فهو له من قبيل الموضوع للحكم؛ فإن طهارة الماء من أحكام الموضوع الذي حمل عليه زوال النجاسة عن المغسول به، و أيّ فرق بين استصحاب طهارة الماء و استصحاب كرّيّته؟"
📌 مرحوم #شیخ_انصاری در #رسائل در موارد فراوانی از قاعده‌ی #تقدیم_اصل_سببی_بر_مُسبَّبی و #تقدیم_اصل_موضوعی_بر_حکمی نام برده، آن را تطبیق می‌دهد.
✴️@fegh_osoul_rafiee
4-رسائل-تعادل‌تراجیح-ج۳،ص۴۲۱-۱۴۰۳۱۱۳۰.mp3
زمان:
حجم:
9.61M
🎙 تدریسِ #رسائل #شیخ_انصاری
📖 #تعادل_و_تراجیح
📌تبیین فرق بین #اماره و #اصل عملی و نسبتشان با #حکم_واقعی.
📌 تبیین کوتاه و خلاصه‌ی #حکومت و #ورود و #تخصیص و #تخصّص.
✅ جلسه ۴
📆 ۳۰ بهمن ۱۴۰۳
🕌 دانشگاه علوم اسلامی رضوی
✴️@fegh_osoul_rafiee
5-رسائل-تعادل‌تراجیح-ج۳،ص۴۲۱-رفیعی-۱۴۰۳۱۲۰۱.mp3
زمان:
حجم:
9.96M
🎙 تدریسِ #رسائل #شیخ_انصاری
📖 #تعادل_و_تراجیح
📌تبیینِ کامل و دقیقِ نظریه‌ی #حکومت در اندیشه‌ی #شیخ_انصاری بر اساس کلمات و عباراتِ ایشان در #رسائل.
📌 استفاده‌ی شش ویژگیِ دقیق برای #حکومت از لابه‌لای کلمات و عباراتِ #شیخ_انصاری.
📌 تبیینِ دقیق و فنّیِ فرق بین #حکومت و #تخصیص.
✅ جلسه ۵
📆 ۱ اسفند ۱۴۰۳
🕌 دانشگاه علوم اسلامی رضوی
✴️@fegh_osoul_rafiee
#فوائد_الأصول
#محقّق_ميرزاى_نائينى
#تخصّص
#ورود
#حكومت
#تخصيص
✅ تعریف این چهار اصطلاح در کلام #محقّق_میرزای_نائینی در #فوائد_الأصول (ج۴/ص٧١۴):
⬅️ #تخصّص:
خروج الشيء عن موضوع الدليل بذاته تكويناً.
⬅️ #ورود:
خروج الشيء عن موضوع أحد الدليلين حقيقة بعناية التعبّد بالآخر.
⬅️ #حكومت:
تصرّف أحد الدليلين في موضوع الآخر رفعاً أو وضعاً، ولكن لا حقيقة، بل حكماً.
⬅️ #تخصيص:
سلب الحكم عن بعض أفراد موضوع العامّ بلا تصرّف في الموضوع.
✴️@fegh_osoul_rafiee
هدایت شده از محمد علی رفیعی | فقه و اصول و طلبگی
#حکومت
#الحکومة
#شیخ_انصاری
✅ به لطف خداوند تعالی در قالب شانزده نوشته، جوانب مختلف مساله‌ی #حکومت را از نگاه مرحوم #شیخ_انصاری بررسی کردیم.
#ویژگی_اول
#ویژگی_دوم
#ویژگی_سوم
#ویژگی_چهارم
#ویژگی_پنجم
#ویژگی_ششم
#نکته‌ی_اول
#نکته‌ی_دوم
#نکته‌ی_سوم
#تطبیق_اول
#تطبیق_دوم
#تطبیق_سوم
#تطبیق_چهارم
✴️@fegh_osoul_rafiee
#مکاسب
#شیخ_انصاری
#ولایت_فقیه
#نوشته_اول
✅ چکیده‌ی برخی نکاتِ مطرح‌شده در جلسه‌ی بحث #ولایت_فقیه:
📚 مرحوم #شیخ_انصاری در ادامه‌ی بیان اصلِ اوّلیِ عدمِ ولایت می‌فرماید: "... خرجنا عن هذا الأصل في خصوص النبي و الأئمة (عليهم السلام) بالأدلّة الأربعة..." (ج۳/ص۵۴۶).
دو نکته در این جا باید بیان شود:
🔵🔶️ نکته‌ی اول:
در جلساتِ گذشته توضیح دادیم آن اصلی که در کلام #شیخ_انصاری آمده است غیر از آن اصلی است که آیت الله منتظری در دراسات بیان کرده است؛ از این رو، اصلِ اوّلیِ مذکور بنا بر کلامِ #شیخ_انصاری استصحابِ موضوعیِ عدمی است، و چون #استصحاب یک #اصل_شرعی است تقدُّمِ ادلّه‌ی اربعه بر آن از بابِ #حکومت است؛ رجوع کنید به رسائل (ج۲/ص۱۳ و ج۴/ص۴۲۱).
🔵🔶️ نکته‌ی دوم:
روایاتی که در بابِ ولایتِ تشریعیِ ائمه (علیهم السلام) و وجوبِ اطاعتِشان (حتی نسبت به اوامرِ شخصیِ‌شان) وارد شده است -همان طور که #شیخ_انصاری نیز فرموده است- بسیار زیاد است، اما چند نکته در موردِ این روایات و فرقِ آن با #روایات_فقهی باید موردِ دقّت قرار گیرد:
🔸️ #روایات_فقهی عمومی بوده و در بسیاری موارد بر سرِ زبانِ عمومِ شیعیان می‌گشته است، در حالی که #روایات_کلامی (غیر فقهی) -که قرار است مقامات، فضائل و حدودِ ولایت و امامتِ تشریعی و تکوینیِ پیامبر و امامانِ معصوم (علیهم السلام) را بیان کند- روایاتی خصوصی و برای خواصِّ اصحابِ ایشان بوده است.
🔹️ از این رو، #تقیّه -اگر چه در موردِ #روایات_فقهی نیز وجود داشته است- اما
روشن است که در مسائلِ عقیدتی و کلامی بسیار شدیدتر بوده است.
🔸️ همین نکته باعث می‌شده است بسیاری از رجال و راویانِ #روایات_کلامی -برای رجالیّونِ و اهلِ #تراجم- گمنام و مجهول یا کمترشناخته‌شده باشند، تا جایی که برخی از آنان چون از فضای #فقه و #روایات_فقهی دور بودند موردِ طعن فقهای جلیل القدری چون زراره و محمد بن مسلم قرار می‌گرفتند؛ رجوع کنید به رجال کشّی (ص۳۹۲/ش۵۹۲).
🔹️ از این رو، تحقیقاتِ حدیثی و رجالی و البته تطبیقاتِ محتواییِ چنین روایاتی بر محکمات کتاب و سنّت سهم بسیار بزرگی در اعتبارسنجیِ این روایات دارد.
✴️@fegh_osoul_rafiee
شیخ محمودِ حلبی مُوسِّس و رهبرِ #انجمن_حُجّتیّه در سال ۵۶ قبل از انقلاب اسلامی در یک سخنرانی برای اعضای انجمن -که فایل صوتی‌اش موجود است- می‌گوید:
"اوّل شما یک اَفسر، یک پیشوا و رهبرِ معصوم، جَنگی پیدا کنید؛ یک رهبری که بتواند اداره‌ی اجتماع کند روی نقطه‌ی #عصمت، نه #عدالت، #عدالت کافی نیست... نقشه‌ی صحیح طبقِ نظرِ این رهبرِ معصوم داشته باش آن وقت برو جانت را بده؛ آن وقت من هم واجب است منبر را وِل کنم؛ منبر [در این‌حال،] بازی است... .
الان هم [شما] می‌گویید #حکومت خوب است، شما آن مصداقِ حاکمِ اسلامی را نشان بدهید، آن که معصوم از خطا باشد نشان بدهید، آن که معصوم از گناه باشد نشان بدهید، آن که هوا و هوس و حُبِّ ریاست و شهوت و غضب و تمایلاتِ نفسانی به هیچ وجه در او اَثر نکند نشان بدهید او بیاد توی میدان جلو بیفتد بنده قربانِ خاکِ پایش، تمامِ روحانیّون قربانِ خاکِ پایش می‌شویم... .
باید جنگ روی موازینِ دین به رهبریِ معصوم [باشد] نه عادل، #عدالت کافی نیست... .
لذا شیعه می‌گوید در عصرِ غیبتِ امام‌ِ زمان #جِهاد نیست، #جِهاد نیست."
(به نقل از کتاب حقایقی پیرامونِ انجمنِ حُجّتیّه/ص۱۴۰/رضا اکبری آهنگر)
✴️@fegh_osoul_rafiee
#رسائل_شیخ_انصاری
#فوائد_الأصول
#محقّق_ميرزاى_نائينى
#تعادل_و_تراجيح
#تخصّص
#ورود
#حكومت
#تخصيص
✅ #محقّق_میرزای_نائینی در #فوائد_الأصول (ج۴/ص٧١۴) این چهار اصطلاحِ مهمّ اصولی را این گونه بیان می‌فرماید:
⬅️ #تخصّص:
خروجُ الشيء عن موضوع الدليل بذاته تكويناً.
⬅️ #ورود:
خروجُ الشيء عن موضوع أحد الدليلين حقيقةً بعناية التعبّد بالآخر.
⬅️ #حكومت:
تصرّفُ أحد الدليلين في موضوع الآخر رفعاً أو وضعاً، ولكن لا حقيقةً، بل حكماً.
⬅️ #تخصيص:
سلبُ الحكم عن بعض أفراد موضوع العامّ بلا تصرّفٍ في الموضوع.
✴️@fegh_osoul_rafiee