#معرفی_کتاب رابطه علم و دین از منظر چهار حکیم مسلمان معاصر 🔹کتاب حاضر به اهتمام دکتر مهدی گلشنی، فیزیکدان و نظریه پرداز فلسفه علم به چاپ رسیده است. 🔸این کتاب چند مسئله اصلی در حوزه علم و دین را از منظر آیات عظام جوادی آملی، حسن‌زاده آملی، سبحانی و مصباح یزدی بررسی می‌کند. 🔺مسائل اصلی مطرح در این کتاب، تعریف علم و دین، تعارض و زمینه‌های آن‌ها، تأثیرات دین بر علم، تفکیک دین از علم و... است. #علم_و_دین #مهدی_گلشنی #اندیشمندان #جوادی_آملی #حسن_زاده_آملی #مصباح_یزدی #سبحانی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

خلقت دفعی یا تدریجی؟! 🔹 برخی گمان می‌کنند الهیات و ادیان خلقت را رخدادی دفعی می‌دانند. 🔸 بر این اساس، تعارض #علم_و_دین را نتیجه می‌گیرند چراکه در نظریات مرسوم علوم طبیعی مثل نظریه داروین و... خلقت فرایندی تدریجی است. 🔺ولی اساساً این پندار نادرست است! 📌چراکه در آموزه‌های دینی، خلقت موجودات مادی، رخدادی دفعی و ناگهانی نیست که با تکامل و #داروینیسم بخواهد رد شود. 🔺 اتفاقا در قرآن به صراحت به مرحله مرحله بودن خلقت انسان و فرایند تدریجی آن اشاره می‌شود. 📌از نگاه فیلسوفان مسلمان نیز تمام رخدادهای طبیعی، در بستر تدریج اتفاق می‌افتد. ▪️پس برداشت خلقت دفعی از آیات و روایات و نتیجه‌گیری تعارض علم و دین از آن برداشتی نادرست است! #داروین #خداباوری #خداشناسی #آتئیسم #خداناباوری 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

داروینیسم از نگاه شهید مرتضی مطهری 🔹داروین خودش اینقدر داروینیست نبود که این افراد که چهارتا کلمه درباره نظریه تکامل (داروینیسم) می‌خوانند، فوراً از خدا و قیامت و همه چیز می‌خواهند بیگانه باشند. 🔸ثانیاً مگر خدا آن وقت خالق ماست که جدّ اعلای ما یک انسانی باشد که آن انسان را خدا دفعتاً آفریده باشد؟ آن به این مطلب ربط ندارد. ما به هرحال مخلوق خدا هستیم. ▪️ قرآن که می‌گوید خدا شما را خلق کرد می‌گوید شما ببینید یک نطفه بودید در رحم، خدا نطفه را علقه کرد و علقه را مضغه کرد، بعد مضغه را تبدیل به عظام کرد، عظام را گوشت پوشاند، چنین و چنان کرد (خلقت). همین خلقت تدریجی ما در رحم مادر و [این که] بعد در بیرون به صورت جنینی هستیم که دائماً بزرگ می‌شود [نشان می‌دهد که‏] در حال خلق شدن هستیم، بلکه به قول عرفا عالم دائماً در حال خلق شدن است. 🔺اگر چنین می‏‌بود که خدا یک دفعه عالم را خلق کرده و- العیاذبالله- کنار رفته و دیگر چیز جدیدی رخ نمی‌دهد، در عالم آب از آب تکان‏ نمی‌خورد، هیچ تغییری پیدا نمی‌شد، ولی این که عالم دائماً در گردش و حرکت است و همه چیزش- از جوهرش و از عرضش- دائماً فانی و حادث می‌شود، این همان معناست که عالم همیشه در حال خلق شدن است. از نظر خالقیت خدا و از نظر توحید، هیچ تفاوتی نمی‌کند که انواع دفعتاً به وجود آمده باشند یا انواع از یکدیگر اشتقاق یافته باشند؛ یعنی نظریه داروین همان اندازه یک نظریه توحیدی است که نظریه غیر داروین توحیدی بوده. 📚 آشنایی با قرآن ج 4 ص 218 #علم_و_دین #داروینیسم #خداباوری #آتئیسم #خداناباوری 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

علم تجربی و فلسفه 🔹علم تجربی ناخودآگاه به تحلیل‌های عقلی و فلسفی نیاز دارد؛ هرچند در ظاهر شعار فلسفه‌گریزی سردهد. 🔸این دقیقا برخلاف تصور عامیانه رایج است تصویر رایج دانشجویان مختلف آن است که مسائل فلسفی و عقلی، انتزاعی هستند و دیگر در جهان علمی امروز اعتباری ندارند 🔺این در حالی است که بسیاری از گزاره‌های علوم، مبانی و مبادی خودشان را از فلسفه می‌گیرد. اینکه جهان توهم نیست اینکه دانش بشر می‌تواند به آن برسد اینکه حقیقت نسبی است یا نه؟ اینکه نظام هستی بر علیت استوار است یا نه؟ و.... 📌اینها همه مسائل فلسفی هستند که در خود علوم بحث نمی‌شوند ولی برای آنها نقش مادری دارند ❗️در واقع اگر این سوالات بررسی فلسفی نشوند، هیچ گزاره‌ علمی اعتبار نخواهد داشت. 🔺به عنوان مثال مسئله علیت بنیان تمام یافته‌های علمی (شیمی، فیزیک و...) است ولی تحلیل و بررسی آن مسئله علمی نیست؛ بلکه از سنخ فراعلم و از قبیل فلسفه است. #تجربه_گرایی #پوزیتیویسم #فلسفه #فلسفه_علم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

فلسفه و الهیات انتزاعی! 🔹بسیاری از اندیشه‌های دینی و الهیاتی از قبیل مسائل فلسفی می‌باشند 🔸فلسفه هم متهم به انتزاعی بودن است 🔺اگرچه انتزاعی بودن در فلسفه معنای مخصوص به خودش را دارد (معقول ثانی فلسفی) 🔹ولی این واژه امروزه به عنوان یک برچسب منفی به فلسفه و الهیات نسبت داده می‌شود. 🔸برخلاف علوم تجربی که عینی، واقعی و غیرانتزاعی هستند! 📌ولی جالب است دانسته شود که علوم تجربی در مبانی خویش، وابسته به همین مسائل انتزاعی است! ▪️ استحاله اجتماع نقیضین (اینکه یک گزاره‌ علمی در حالتی درست است که طرف مقابل آن غلط باشد) ▪️علیت (وابستگی یک پدیده به عامل) و... 🔺همگی از جمله مبانی علوم تجربی است در حالی که دقیقا در زمره همان مسائل انتزاعی است! 🔹بلکه اساساً این قبیل مسائل را نمی‌توان علمی دانست؛ زیرا در هیچ آزمایشگاه تجربی نمی‌توان آن را ارزیابی کرد 🔸حتی اگر بتوان آزمایش کرد، بازهم از استحاله اجتماع نقیضین و علیت استفاده می‌شود تا بتوان آن آزمایش را معتبر دانست. #تجربه_گرایی #پوزیتیویسم #فلسفه #فلسفه_علم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

توهین به مقدسات در المپیک! 🔹توهین به مقدسات قبلا هم رخ داده بود! 🔸ولی این دفعه توهین به مسیحیت 🔺که البته بازهم محکوم است ▪️ولی باید دانست که این خاصیت لیبرالیسم است! 🔸این خاصیت دنیای پست مدرن است 🔹شعار آزادی عقیده و آزادی بیان می‌دهد ولی هیچ تقدسی برای هیچ عقیده‌ای قائل نیست! 🔸در لیبرالیسم، آزادی مهم است 🔺تا انتهای آن هم باید پیش بروید ▪️حتی اگر توهین به مقدسات باشد 📌و روزی خواهد رسید که به بهانه آزادی، خود لیبرالیسم سر از تن آزادی هم جدا می‌کند چراکه آزادانه می‌توان هر کاری را انجام داد! 📌این است منطق آزادی! #لیبرالیسم #پست_مدرن #پست_مدرنیسم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

نیاز علم به فلسفه! پروفسور مهدی گلشنی می‌گوید.... #اندیشمندان #مهدی_گلشنی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

خداناباوریِ و علم 🔹خداناباورانی همچون #ریچارد_داوکینز در تلاش هستند تا #علم_و_دین را در تعارض با همدیگر معرفی کنند 🔸آنها برای دفاع از #آتئیسم دوست دارند بگویند: علومی همچون زیست‌شناسی، فیزیک و... می‌توان #خدا را حذف کند! 🔺ولی یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی داوکینز همواره این بوده است که اگر چنین باشد، پس عملاً نباید هیچ دانشمند #خداباوری وجود داشته باشد. 📌به همی دلیل است که «جان لنکس» اساساً درگیری میان علم و خدا را قبول ندارد! 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

جنگ مذهبی، جنگ مذهب یا پیروان مذاهب؟ 🔹یکی از زمینه‌های سکولاریزاسیون، نزاع دینی و جنگ مذهبی است. 🔸در واقع تلخی جنگ موجب نفرت از دین و مذهب شده است. 🔺به همین دلیل برخی جامعه‌شناسان، سیاستمداران از منتقدان #حاکمیت_دینی می‌باشند. ▪️امروزه حتی #آتئیسم نیز به این موضوع دامن می‌زند تا آرام آرام فرایند سکولاریزاسیون را به الحاد نزدیک کند. ⁉️ ولی آیا به راستی، جنگ‌های مذهبی مثل جنگ‌های صلیبی، جنگ‌های مسلمانان و... جنگ مذهب است یا جنگ پیروان مذاهب؟ ⁉️به عبارت دیگر آیا آیا می‌توان رفتارهای نادرست و گاه جنایات منتسبان به مذهب (مثل داعش و...) را به حساب ادیان گذاشت؟! 📌حداقل نسبت به اسلام شاید بتوان میان رفتار مسلمانان و اسلام تفکیک کرد. چه بسا افرادی خود را منتسب به اسلام کنند ولی رویکرد آن‌ها برخاسته از دین نباشد. #تاریخ_اسلام 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

بر این اساس است که برخی متفکران معتقدند رویکرد کلی اسلام در آموزه‌های نظامی خود، رویکرد دفاعی است نه تهاجمی. بر این اساس، تهاجم‌هایی که در طول تاریخ به اسلام منتسب شده است، را بیشتر باید رفتار نادرست برخی مسلمان‌نما (منتسبان به اسلام) دانست نه اسلام! رفتار پیشوایان دینی در اسلام، معمولا در راستای دفاع بوده است.

#ریچارد_داوکینز از جمله کسانی است که جنگ و خشونت را به ادیان نسبت می‌دهد تا از آن طریق دینداران را بنیادگرا و جزم‌گرایان فاقد اندیشه نشان دهد و ادیان را نیز عاملی برای نزاع اجتماعی معرفی کند تا در پرتو آن به برجسته‌سازی #آتئیسم اقدام کند. به جز او نیز این رویکرد در #سکولاریسم و مدافعان آن نیز یافت می‌شود.

جنگ ابتدایی؛ دفاع یا تهاجم؟ 🔹جدا از اینکه جنگ ابتدایی در زمان غیبت معصوم (ع) جایز است یا نه، باید دانست: 🔺از نگاه برخی متفکران 🔸جنگ ابتدایی، تهاجم افسارگسیخته نیست! 🔸جنگ ابتدایی ابزاری برای منفعت‌گرایی نیست! 📌جنگ ابتدایی، جنگی است که برای دفاع از ارزش‌ها، یا دفاع از مظلومانی است که در مکانی دیگر حضور دارند ▪️در واقع جنگ دفاعی در مقابل جنگ ابتدایی نیست بلکه در مقابل تهاجم است! 📌از اینرو جنگ ابتدایی می‌تواند خودش گونه‌ای از دفاع می‌تواند باشد. برای مطالعه بیشتر: ر.ک. مطهری، مرتضی، جهاد، ص 82 #جهاد #حقوق_بشر 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

در واقع حملات پیش‌دستانه نیز گونه‌ای دیگر از دفاع است! اگرچه واژه حمله برای آن به کار می‌رود ولی رویکرد آن دفاعی است.

سنخ‌شناسی چالش‌های الهیات 🔹بخشی از پرسش‌ها و چالش‌های دینی معمولا از سنخ تصور هستند تا تصدیق 🔸به این معنا که تصور دقیقی از مفهوم مربوطه برای افراد شکل نگرفته؛ در نتیجه در باور و اذعان به آن دچار مشکل هستند 🔹از اینرو برخی متفکران همچون شهید مطهری معتقدند مشکلات اعتقادی، بیشتر ناشی از ابهام افراد در تصور است و الا اگر تصور افراد از مفهوم‌ مورد نظر درست باشد، خودبخود آن را تایید میکند. 📚امدادهای غیبی ص ۴۷ -۴۸ 🔺نمونه بارز این امر در #خداشناسی است. 📌چون تصور برخی به‌ویژه آتئیست‌ها از خدا، موجودی فیزیکال و زمان‌مند است، نمی‌توانند آن را در جهان مادی و کهکشان‌ها پیدا نکنند؛ در نتیجه انکارش میکنند. #آتئیسم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

تصورات استیون هاوکینگ از خداشناسی 🔹#استیون_هاوکینگ از جمله افرادی است که برای جهان، وجود خدا را ضروری نمی‌داند بلکه پس از مدتی خدا را انکار می‌کند. 🔸دلیل این امر آن است که تصویر وی از خدا، امری فیزیکال و مادی است 🔺به همین دلیل وی اعلام می‌دارد که در مباحث خود از روش‌های متافیزیکی و فلسفی که به فراطبیعت می‌پردازند، استفاده نمی‌کند. 🔸در واقع او تحلیل‌های عقلی و فلسفی را نادرست می‌داند و در بررسی وجود خدا، روش علمی، فیزیکال و تجربی را دنبال می‌کند. 📍او در «تاریخچه زمان» می‌نویسد: دایره فلسفه در قرن نوزدهم و بیستم آن قدر کاسته شده که ویتگنشتاین می‌گوید: تنها وظیفه‌ای که برای فلسفه باقی می‌ماند تحلیل زبان است. 📚تاریخچه زمان، ترجمه محمدرضا محجوب، ص 215 📌این در حالی است که اساساً ادیانی مثل اسلام و فیلسوفان مسلمان، به هیچ وجه از خدای فیزیکال سخن نمی‌گویند. آن‌ها همواره خدا را موجودی متافیزیکی قلمداد می‌کنند. #آتئیسم #اندیشمندان #خداشناسی #خدا #خداباوری #خداناباوری 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

مسئله خدا مسئله علمی نیست! 🔹 خدا یک موضوع علمی (به معنای آنچه حسی، فیزیکی و تجربی است) نیست. 🔸از نگاه خداباوران، خدایی که مادی و حسی باشد، محدودیت دارد و اساساً خدا نیست 🔺به همین دلیل خدا موجودی #متافیزیک ی است نه فیزیکی 📌بر این اساس به هیچ وجه نمی‌توان با روش تجربی به خدا رسید (هرچند می‌توان اثرات و نشانه‌هایش را در علم تجربی پیدا کرد) ❗️چیزی هم که با تجربه قابل اثبات نباشد، با تجربه قابل انکار هم نیست 🔸به همین دلیل است که گفته می‌شود علم تجربی نمی‌تواند خدا را انکار کند! #آتئیسم #خداشناسی #خدا #خداباوری #خداناباوری #تجربه_گرایی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

خدا در محدوده علم یا الهیات؟! 🔹#ریچارد_داوکینز معتقد است اگر بحث از خدا و آفرینش از حیطه علم خارج باشد، از حیطه الهیات هم خارج است! او همچنین می‌گوید: الهیدانان چه مهارتی دارند که دانشمندان ندارند؟ 📌لکن بر خلاف آنچه که داوکینز گمان برده است، اینجا سخن از مهارت یا مقام و منصب اجتماعی نیست. بلکه سخن از طریق و روش بحث است که باید متناسب با موضوع باشد! 🔸یک دانشمند تجربی هم اگر بخواهد در این حوزه با روش عقلی بحث کند مانعی وجود ندارد و از آن طرف اگر یک الهی‌دان بخواهد تجربی بحث کند به خطا رفته است. بحث بر سر طریق بحث است نه الهی‌دان بودن یا نبودن! 📚 برشی از مقاله کاستی‌های مبادی تصوری استیون هاوکینگ و ریچارد داوکینز در حوزه الهیات #ریچارد_داوکینز #خداباوری #خداناباوری #آتئیسم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

چرا تجربه به تحلیل‌های عقلی (غیرتجربی) نیاز دارد؟ 🔹اگر تحلیل‌های عقلی را نامعتبر بدانیم، گزاره‌های علمی (تجربی) نیز نامعتبر خواهد بود. 🔸تجربه از مشاهده و مطالعه عینی نمونه‌ها شروع می‌شود ولی به واسطه تحلیل عقل به گزاره کلی تبدیل می‌شود. 🔺گزاره‌ای که برای زمان‌ گذشته و آینده هم کارآمد باشد ▪️به عنوان مثال جوشش آب در دمای خاص، از مطالعه چند نمونه شروع می‌شود ولی تحلیل عقلی باعث می‌شود که این گزاره به صورت کلی صادر شود و حتی نمونه‌های مشاهده نشده را نیز شامل شود. 📌بر این اساس، اگر عقل فاقد اعتبار باشد، تجربه نیز فاقد اعتبار خواهد شد. #تجربه_گرایی #فلسفه_علم #فلسفه 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

جامعه شناسی دین و پدیده‌های اجتماعی دین؛ نقدی بر نگاه محسن حسام مظاهری به عاشورا درکِ مضیق جامعه‌شناسی دین از واقعۀ عاشورا باعث می‌شود که نه تنها این حقیقت باطنی را که در طول تاریخ بشر حضور داشته، به‌درستی در نیابیم، بلکه برای توضیح تکثرِ آن، میان حقیقت دین و ظهورات آن، گسست و تفکّیک ایجاد کنیم و البته در نهایت، امکان تعامل میانِ اسلام و تشیع با دیگر فرهنگ‌های بشری را به قلمرویی جعلی و ساختگی به‌نام جامعه یا فرهنگِ فاقد اسلام و تشیع یا حتی دیگر ادیان الهی، یعنی قلمرو سکولار جامعه و فرهنگ بسپاریم. ✍️ دکتر محمدرضا قائمی نیک ✅ مطالعه یادداشت در پایگاه اینترنتی اندیشه رضوان #امام_حسین #پدیدار_شناسی #محمد_رضا_قائمی_نیک #محسن_حسام_مظاهری 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

از جامعه شناسی دین تا جامعه شناسی دینی.... 🔹جامعه شناسی دین رویکردی پدیدارشناختی دارد 🔸یعنی دین را به عنوان یک پدیده (بلکه پدیده بشری) می‌نگرد 🔺در نتیجه مبانی و مبادی آن به‌ویژه مبانی الهیاتی آن را در نظر نمی‌گیرد و با این رویکرد به مطالعه تعامل دین و جامعه می‌پردازد. ▪️▪️به همین دلیل است که برخی از جامعه‌شناسان دین، تفاوتی میان عرفان‌های نوظهور و ادیان ابراهیمی نمی‌گذارند 🔸چراکه به همه آن‌ها به صورت یکسان و به عنوان یک پدیده بشری نگاه می‌کنند 📌در مقابل اما جامعه شناسی دینی، چنین رویکردی ندارد 🔹دین را همانطور که هست و در امتداد مبانی فکری، فلسفی و الهیاتی‌اش مطالعه می‌کند. 🔸بدین جهت جامعه شناسی دینی، دین را به عنوان یک رخداد تاریخی یا پدیده بشری تعریف نمی‌کند. #خاستگاه_دین #دین_و_تاریخ #علوم_انسانی_اسلامی #پدیدار_شناسی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

سکولاریسم و جامعه شناسی دین 🔹پس زمینه جامعه شناسی دین، سکولاریسم است 🔸جامعه شناسی دین به سبب نگاه #پدیدار_شناسی به دین، دین را بدون مبانی کلامی و الهیاتی می‌نگرد 🔺نتیجه این رویکرد تفسیری از دین است که مناسبات الهی را از کنش‌های اجتماعی آن تفکیک می‌کند. 📌 بدین سبب است که #سکولاریسم روح #جامعه_شناسی دین است. #علوم_انسانی_اسلامی 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

#معرفی_کتاب ده باور بی اساس علم مدرن 🔹کتابی جنجالی از زیست‌شناسی جنجالی برای دوستداران علم و فلسفه. این کتاب به شما می‌گوید چگونه در علم تجربی مدرن، برخی گزاره‌ها به عنوان اصول قطعی، جزمی و مسلم تلقی می‌شوند در حالی که می‌توان در درستی آن‌ها تجدید نظر کرد. 🔸شلدریک، نویسنده کتاب می‌گوید: بسیاری از یافته‌های علم تجربی که امروزه به عنوان اصولی مسلم و بدیهی پنداشته می‌شوند، کمتر مورد بررسی دانشمندان بوده است. 🔺او با طرح این ادعا، سعی دارد اصولی را بیان کند که نقش زیادی در اثبات علوم تجربی دارند ولی کمتر مورد توجه بوده‌اند بلکه حتی در مواردی بخشی از این اصول بی‌اساس هستند. ▪️نگارنده این کتاب بیشتر به دنبال رویکردی انتقادی به جریان علم‌گرایی حداکثری است که امروزه و در جهان معاصر ترویج شده است. او باور دارد که بسیاری از تحقیقات علمی، بر پایه‌هایی بنا شده‌اند که می‌توان آن‌ها را نقد کرد. #تجربه_گرایی #آتئیسم #خداشناسی #خداباوری #خداناباوری #پوزیتیویسم 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official

نگره تاریخی جامعه شناسی دین به عاشورا! 🔹بخشی از جامعه شناسان دین، عاشورا را تنها یک پدیده تاریخی می‌دانند که هیچ پیام و درسی برای امروز ندارد 🔸این رویکرد در امتداد نگاه فلسفی به نسبت #دین_و_تاریخ است. 🔺در این بین، #پدیدار_شناسی #دکارت سهم بسزایی در رواج این نگاه دارد ▪️چراکه #جامعه_شناسی دین با استفاده از نگره دکارت توانست دین را به عنوان یک پدیده لحاظ کند. 📌از آنجا که هر پدیده در حصار تاریخ خودش است، بخشی از جامعه شناسی دین، دین و رخدادهای اجتماعی آن را نیز در حصار تاریخ می‌داند. #امام_حسین 🌱اندیشه رضوان در شبکه‌های اجتماعی @andishehrezvan_official