بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره:حمد
📝پیشگفتار
💥انسجام سوره
⭐️مرحوم امين الإسلام طبرسي درباره نظم و انسجام سوره حمد مي گويد:انسان با مشاهده نعمت هاي الهي، كه #نقص و نياز آدمي خود شاهد گويايي بر آن است، با نام منعم سخن را گشوده، مي گويد: (بسم الله الرّحمن الرحيم) و پس از اعتراف به وجود #منعمِ_يگانه، به حمد و شكر او مي پردازد: (الحمد لله)
🌙و چون #همگاني بودن اِنعام الهي را مي فهمد، مي گويد: (ربّ العالمين) و چون دريافت كه خداي سبحان علاوه بر #پروراندن همه موجودات، روزيِ آنها را نيز بر عهده مي گيرد، به رحمت مطلق حقّ اعتراف مي كند: (الرّحمن) و هنگامي كه #عصيان تبهكاران و اِمهال و غفران الهي را مشاهده كرد، به ذكر رحمت مخصوص او زبان مي گشايد: (الرّحيم) و چون #تجاوز انسانها به حريم يكديگر را مي نگرد، به «روز حساب» كه زمام آن تنها به دست خداست اعتراف مي كند: (مالك يوم الدّين)
🥀و پس از پيمودن اين مراتب و مراحل معرفتي و مشاهده اسماي حسناي خداي سبحان، #تنها او را #شايسته_عبادت يافته، خود را در محضر او مي يابد و آنگاه از خبر به خطاب گراييده، مي گويد: (إيّاك نعبد) و چون #پيمودن_راهِ_عبادت را بدون كمك خداي سبحان ناممكن مي يابد، اظهار مي دارد: (وإيّاك نستعين) و چون مي بيند راهها فراوان و پويندگان آنها گوناگونند، #بهترين_راه را از خداي سبحان مسئلت مي كند: (اهدنا الصّراط المستقيم).
🌻و سرانجام، چون پيمودن صراط مستقيم را به تنهايي دشوار مي يابد و نياز به #هم_سفراني #راهْ_بلد را احساس مي كند مي گويد: (صراط الذين أنعمت عليهم) و براي آن كه در اين راه، #بيگانه با او #رفاقت نكند مي گويد: (غير المغضوب عليهم ولا الضّالّين) و اين گونه بين #تولّي اولياي الهي و #تبرّي از دشمنان او جمع مي كند.
🍄ثواب تلاوت
در برخي از روايات اهلبيت (عليهم السلام) با #تأكيدي_ويژه، به تلاوت سوره حمد #ترغيب شده است. #سرّ تأكيد فراوان روايات بر تلاوت اين سوره، از مباحثي كه تاكنون درباره اهميت و اسرار نام گذاري آن بيان شد روشن مي شود. برخي از اين روايات به قرار زير است:
🍁1 ـ پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) پس از تبيين فضايل اين سوره و #اجر_فراوان #تلاوت_و_استماع آن مي فرمايد: «فَلْيَسْتكثر أحدكم من هذا الخير المعرض لكم؛ فإنّه غنيمة. لا يذهبنّ أوانه فيبقي فى قلوبكم الحسرة».
🍃2 ـ نيز آن حضرت مي فرمايد: كسي كه سوره فاتحة الكتاب را تلاوت كند، خداي سبحان #ثواب_تلاوت ، #همه_آيات نازله از آسمان را بدو خواهد داد: «من قراي فاتحة الكتاب أعطاه الله بعدد كل آية نزل من السماء ثواب تلاوتها».
🕯3 ـ در برخي احاديث ثواب تلاوت سوره حمد معادل ثواب تلاوت #دو_سوم_قرآن و #انفاق به #همه_مؤمنان ذكر شده است؛ مانند: «أيّما مسلم قرأ فاتحة الكتاب أعطى من الأجر كأنّما قراي ثُلثى القرآن وأعطى من الأجر كأنّما تصدّق علي كلّ مؤمن ومؤمنة».
☀️☀️☀️☀️☀️☀️☀️☀️☀️
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر #کامل_ و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۱: (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ)
🔗گزيده تفسير
🔑«الله» برترين نامِ خدايي است كه داراي همه #كمالات_وجودي است و «الرحمن» و «الرحيم» از صفات اوست كه نشانه رحمتِ آن هستيِ بي پايان است؛ با اين فرق كه #رحمان بر «كثرت» رحمت دلالت مي كند و #رحيم بر «ثبات و دوام» آن.
🔍پس #رحمان خدايي است كه رحمت #فراگيرش #همه_چيز و #همه_كس را شامل ميشود (مؤمن، كافر، دنيا و آخرت) و چنين رحمتي در برابر غضب نيست، بلكه #غضب نيز از #مصاديق آن است و اما رحيم خدايي است كه رحمتي #ويژه براي مؤمنان دارد و اين رحمت در برابر غضب اوست.
💡خداي سبحان، #قرآن و نيز سوره را با نام خود مي گشايد و بدين گونه، #ادب_شروع كار با نام #خدا را به انسانها مي آموزد.
🎲تفسير
🔮ب: لفظ «باء» حرف جرّ است و مجموع جار و مجرور (بسم) كلمه است، نه #كلام و از اين رو مفيد معناي تام نيست، مگر با عنايت به #متعلَّق(چیزی که با آن معنا می شود) آن كه در تعيين متعلق، در پايان بحث از مفردات آيه كريمه (بسم الله...) سخني خواهد آمد.
🔦اسم: لفظي است كه حاكي از #مسمّاي خود باشد...
🖇به هر تقدير، #اسم در عرف و لغت به معناي «لفظ دالّ بر شخص يا شيء» است و در اين جا اسم در مقابل فعل يا حرف نيست.
⚙ #اسم در اصطلاح اهل معرفت به معناي «ذات با تعيُّن خاصّ» است؛ يعني #ذاتي كه صفتي از صفات يا همه صفات او مورد نظر باشد. #اسم در اين اصطلاح از #سنخ_وجود_خارجي و عيني است، نه از مقوله لفظ. چنين اسمي خود داراي اسم است و مفهوم دال بر آن را «اسم الاسم» و لفظ دالّ بر آن را «اسم اسم الاسم» مي نامند.
🖋الله: #برترين نام از نامهاي ذات مقدسي است كه #هستي_صِرف و #جامع و مبداء #همه_كمالات وجودي و منزّه از هر نقصي است و چون آن ذات اقدس #جامع همه اسماي حسني و صفات نيكوست، گفته ميشود: «الله اسم ذاتي است كه جامع همه كمالات است» وگرنه اشتمال بر كمالات در معناي اين كلمه مأخوذ نيست.
💝 اين نام مبارك كه از آن به «لفظ جلاله» ياد ميشود و #2698 بار در قرآن كريم به كار رفته است، در اصل «إله» بوده و همزه آن بر اثر كثرت استعمال حذف شده است و با پيوستن «الف و لام» به آن به صورت «الله» در آمده است.
🕋«إله» به معناي «مَألُوه» است و مَألوه يا به معناي #معبود است يا #مُتَحيّرٌ_فيه (ذاتي كه همه عقلها و دلها درباره او متحيّر و سرگردانند)، يا مفهومي جامع بين اين دو.
🔖در زبان عرب و فرهنگ وحي، «إله» بر هر معبودي كه عابدان در پيشگاهش #خضوع كنند، اطلاق ميشود؛ #حق باشد يا #باطل: (لا تتخذوا إلهين اثنين...هیچگاه 2 #معبود برای خود نگیرید)، (أرأيت من اتخذ إلهه هواه...آیا ندیدی کسی را که اله اش را #هوا_و_هوس خود قرار داده؟) ، (أ أنت فعلت هذا بِالهتنا...ای ابراهیم تو با #معبودان و الهین ما این چنین کردی؟)
🛍 امّا #الله بر اثر كثرت استعمال، #عَلَم (اسم خاص) ذات مقدس خداوند است كه #جامع همه صفات جلالي و جمالي است و جز بر او اطلاق نميشود: (هو الله الخالق الباري المصور له الأسماء الحسني...اوست خدایی که آفریننده، نوساز، صوتگر است همه ی نام هایی نیکو ویژه اوست.) و از اين رو لفظ جلاله (الله) موصوف #همه_اسماي حسناي خداوند از جمله «الرّحمن» و «الرّحيم» قرار ميگيرد، ولي #خود، #صفت هيچ اسمي واقع نميشود و بر اين اساس، گفته ميشود: «الله #اسم_ذات است و ديگر اسمهاي خداوند نامهاي #صفات او».
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره:حمد
📝آیه:(بسم الله الرحمن الرحیم)
⛳️الرّحمن و الرّحيم: دو صفت از صفات علياي خداي سبحان است كه از «رحمت» مشتق شده است. #رحمان صيغه مبالغه است و بر «كثرت» دلالت مي كند و #رحيم صفت مُشبهه است و «ثبات و بقا» را افاده مي كند.
🌪فرهنگ هاي لغت براي «رحمت» معاني فراواني مانند: رقّت، رأفت، لطف، رفق، عطوفت، حبّ، شفقت و دلسوزي ذكر كرده اند؛ در حالي كه اوّلا ً اين ها #مراحل_پيشين رحمت است، نه خود آن؛ زيرا با مشاهده صحنه هاي رقت آور، ابتدا در قلب انسان رقّت، لطف، عطوفت، دلسوزي، محبّت، شفقت و رأفت و #سپس رحمت پديد مي آيد.
⛅️ثانياً آنچه گفته شد، ويژگي مصداقي از مصاديق رحمت است كه در #آدمي حادث مي گردد؛ امّا رحمتي كه به #ذات_اقدس_خداوند اسناد داده مي شود، #منزّه از هر گونه #انفعال و #تأثر است؛ چنان كه اميرالمؤمنين (عليه السلام) مي فرمايد: خداوند رحيمي است كه به #رقّت موصوف نمي شود: «رحيم لا يوصف #بالرّقة».
❄️بنابراين، معناي جامع #رحمت، همان «اعطا و افاضه براي رفع حاجت نيازمندان» است و به اين معنا به خداي سبحان نيز اسناد داده مي شود: «الرحمة من الله #إنعام و#إفضال».
☀️دو واژه رحمان و رحيم كه در #مادّه_مشترك است، بر اثر #تفاوت در #هيئت و ساختار لفظي، داراي #دو_معناي_مختلف است: #رحمان بر وزن #فعلان وبراي #مبالغه است و وزن فعلان بر فراواني و سرشار بودن دلالت دارد؛ مانند: «غضبان» كه به معناي «سرشار از خشم» است. پس #رحمان مبدأ #سرشار از رحمت است و رحمت رحمانيّه ذات اقدس الهي همان #رحمت_فراگير و مطلقي است كه #همه_ممكنات را فرا گرفته، بر #مؤمن_و_كافر افاضه مي شود.
🌴اين رحمت فراگير همان #فيض_منبسط(گسترده) و نور فراگير وجود است كه هر موجودي را روشن كرده است: (قل من كان في الضلالة فليمدد له الرّحمن مدّاً*بگو آنان که در گمراهی قرار دارند باید خدای رحمن به آنان #مهلتی(طبق آیین خود دهد).
🎲و امّا «رحيم» بر وزن فعيل و #صفت مُشْبِهه است كه بر #ثبات_و_بقا دلالت دارد و به تناسب #هيئت_خاصّ آن به معناي مبدئي است كه رحمتي #ثابت و #راسخ دارد كه از گسترش كمّي به ميزان رحمت رحمانيه برخوردار #نيست و اين همان #رحمت_خاصّي است كه #تنها بر #مؤمنان_و_نيكوكاران افاضه مي شود: (...وكان بالمؤمنين رحيماً *و او همیشه بر مومنین رحیم است).
🚨كلمه «رحمن» همانند «إله»، #بدون #الف_و_لام بر غير خداي سبحان نيز قابل اطلاق است؛ امّا #با #الف_و_لام، جز بر ذات اقدس خداوند اطلاق نمي شود.
🐚لازم است توجه شود كه چون خداوند سبحان به مقتضاي (هو الأول) #آغاز_هر_كار و هر شأن است، اگر كاري بدون توجه به او آغاز شود #منقطع_الاول است؛ چنانكه اگر كار و شأني بدون قصد قرب به او كه «هو الآخر» است، انجام شود #منقطع_الآخر و #اَبْتَر خواهد بود. از اين رو لازم است #هر_كاري به نام #خدا آغاز شود. *قهراً چنين كاري #بي رجحان(بدون برتری) نيست؛ زيرا كار مرجوح كه خدا از آن #ناراضي است هرگز به خداوند #نسبت ندارد.
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره:حمد
💎آیه: (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ)
🌴معناي #ابتداي_كار به نام خدا اين نيست كه #خصوصِ_لفظ (بسم الله) در آغاز آن مورد عنايت قرار گيرد، بلكه #هر_چه مايه تذكر الهي است، هر چند كلمه ويژه (بسم الله) #نباشد كافي است. بر اين اساس، برخي از #ادعيه بدون كلمه (بسم الله) و با تحميد، تسبيح يا تكبير آغاز مي شود كه در #همه_موارد مزبور توجه به اسمي از اسماي حسنا و صفتي از اوصاف علياي الهي است.
🎗چنان كه در امتثال دستور خداوند درباره #حليّت_و_طهارت مذبوح يا منحور(نحر و ذبح شتر) و اشتراط آن به تسميه، در آيه (فكلوا مما ذكر اسم الله عليه إن كنتم بآياته مؤمنين*از آنچه نام خدا بر آن برده #شده است بخورید اگر به آیات ما ایمان دارید)و آيه (ولا تأكلوا مما لم يُذْكَر اسم الله عليه وإنّه لفسقٌ*از آنچه نام خدا بر آن برده #نشده نخورید چرا که آن خارج شدن از مسیر اطاعت است و ناپسند) نقل شده است: شخصي هنگام ذَبْح، #تسبيح(سبحان الله) يا #تكبير(الله اکبر) يا #تهليل(لا اله الا الله) يا #تحميد(الحمد لله) خدا كرده است (كافي است يا نه؟) امام (عليه السلام) فرمود: نام خداوند در همه اين كلمات آمده است و چنين سر بريدني #صحيح و آن مذبوح يا منحور #حلال است: «سئلته عن رجل ذبح #فسبّح أو #كبّر أو #هلّل أو #حمد_الله قال: «هذا كلّه من أسماء الله، #لا_بأس به».
💢گاهي #اسم_معنا با فعل معيّن همراه با لفظ باء كه حرف جرّ است ذكر مي شود؛ مانند: «بحول الله وقوته أقوم وأقعد*به قوه و قدرت خدا بلند می شوم و می نشینم» و (إقرء باسم ربّك الذي خلق*بخوان به نام پروردگاری که تو را خلق کرد) در اين گونه موارد ابهامي در تعيين متعلق باء نيست و گاهي كار #معيني به نام خدا شروع مي شود كه به مثابه قرينه مُعِيّنه مي تواند #تعيين_كنندهم تعلَّق حرف جرّ باشد؛ مانند آن كه كسي بخواهد سورهاي تلاوت كند يا از جايي برخيزد يا به جايي بنشيند.
🍀 و نظير آن كه ذابِح يا ناحِر در هنگام ذبح گوسفند يا نَحْر شتر مي گويد: بسم الله...؛ يعني به نام خداوند قرباني مي كنم و به نام او حيوان را سر ميبرم و نيز مانند شروع مُؤلّف يا مدرّس يا صاحب #صنعت_مُعَيّن كه در اين گونه موارد احتمال تعيّن متعلّق حرف جر كاملا ً بجاست؛ گرچه احتمال تعلّق آن به متعلّق عام كه در موارد عمومي متحمل است، نظير «ابتداء» و «استعانت» نيز معقول خواهد بود.
🌀البته ممكن است متعلَّقْ #اسم باشد تا جمله، اسميّه شود و ممكن است #فعل باشد تا جمله، فعليّه گردد؛ مانند: ابتدائي (ابتدائي ثابت كه ظرف مستقر باشد، نه لغو) بسم الله...و ابتدأت بسم الله...؛ زيرا حرف جرّ نيازمند به متعلق است تا از #نقص برهد و به #تماميّت برسد.
〽️و اين نتيجه گاهي با #اسمِ_معنا حاصل مي شود؛ مانند: «ابتدائي» و زماني با #فعل حاصل مي گردد؛ مانند: «ابتدأت». بحث درباره #تعيين_متعلَّق از آن جهت است كه حرف جرّ #نيازمند به آن است و از اين لحاظ تفاوت بين اقسام مجرور نيست؛ يعني اگر گفته مي شد: «بالله» و كلمه اسم ذكر نمي شد نيز تعيين متعلَّق قابل طرح بود.
⚜اما اين كه چرا به جاي «بالله» عنوانِ «بسم الله» انتخاب شد؟ وجوهي ذكر شده است؛ مانند:
1⃣براي #تبرّك به اسم.
2⃣براي #فرق بين شروع در #كار مثلا ً و بين #سوگند؛ زيرا قَسَم به «الله» حاصل مي شود، نه «بسم الله».
3⃣ چون #اسم، عين #مسمّاست، تفاوتي بين «الله» و بين «بسم الله»، وجود ندارد.
4⃣اوّل با #انس به نام خداوند، دل ها از علايق و سرّها از عوايق صاف شود تا كلمه «الله» بر دل نَقّي و سِرِّ صَفّي وارد آيد...
⏳به هر تقدير، چون كلمه (بسم الله) #جزء_سوره و نيز جزء قرآن است، اگر براي #استعانت يا عنوان ديگر قرائت شود، گرچه از لحاظ لفظ شامل حال خود نمي شود، ولي از جهت ملاك، خود را نيز در بر مي گيرد؛ يعني #استعانت از خداوند همانطور كه نسبت به ساير اجزاي سوره و همچنين ساير كلمات قرآن مجيد محقّق است، نسبت به خودِ (بسم الله) نيز محقّق خواهد بود.
🖌حتي در #ابتداي به نام خداوند، بايد نام الهي را سرآغاز افتتاح و ابتداء و تسميه و بَسْمَله(بسم الله الرحمن الرحیم) دانست. آري اگر (بسم الله) جزو سوره #نبود و خارج از قرآن بود مي توانست به عنوان ابتداء به نام خدا قرار گيرد و با افتتاح آن، سوره شروع شود.
✨ به هر حال تسميه الهي #مفتاح هر #دِرِ_بسته و كليد هر مخزن است.
🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i