#روش_شناسی_فقه
#روش_فقه_شیخ
#کتاب_البیع
#شیخ_انصاری
#اشتراط_بلوغ
#ابتلاء_يتيم
✅ مرحوم #شیخ_انصاری در مساله‌ی #اشتراط_بلوغ ادله‌ای را برای اثبات نظریه‌ی مشهور (بطلان عقد صبیّ مطلقاً) ذکر می‌کند؛ #شهرت، #اجماع، حدیثِ #رفع_قلم، روایاتِ #جواز_امر_صبیّ، روایاتِ #عمد_صبیّ.
🔶️🔹️ نقطه‌ای که بسیار سوال‌برانگیز است این است که #شیخ_انصاری در بحث خود در این مساله حتی اشاره‌ی کوچک و گذرایی نیز به آیه‌ی ۶ سوره‌ی مبارکه‌ی نساء -که معروف به آیه‌ی #ابتلاء_يتيم است و دلالت بسیار روشنی بر حکم تصرّفات صبیّ دارد- هیچ اشاره‌ای نمی‌کند.
🔷️🔸️ این در حالی است که دیگر فقیهان در بحث حجْر صبیّ به روشنی از این آیه نام برده و بر آن استدلال می‌کنند؛ مرحوم #شیخ در #الخلاف و #المبسوط و مرحوم #قطب_راوندی در #فقه_القرآن و مرحوم #ابن_ادریس در #السرائر و مرحوم #علامه در #التذکره و #المختلف و مرحوم #فاضل_مقداد در #کنز_العرفان و... بارها و بارها از این آیه سخن به میان آورده‌اند.
🔶️🔹️ بعد از مرحوم #شیخ_انصاری نیز #محقق_ميرزاى_نائينى در #المکاسب_و_البیع و #منیة_الطالب و #محقق_حكيم در #المستمسک و #محقق_امام_خمینی در #کتاب_البیع و #محقق_خویی در #مصباح_الفقاهة و... در بحث #اشتراط_بلوغ به این آیه استدلال کرده و دلالت آن را مورد بحث قرار داده‌اند.
✴️@fegh_osoul_rafiee
استاد بزرگوار حضرت آیت الله شیخ جواد مروی (دام ظلّه) در مورد اهمیت #منهج_شناسی و #روش_شناسی می‌فرمایند:
"یکی از ضروریّاتی که طُلّاب حوزه‌های علمیه به آموختن آن نیاز دارند مقوله‌ی #منهج_شناسی است؛ بنده نسبت به چند نفر از فقهای شیعه که به اعتقاد من سرسلسله‌ی تحوّلات فکری و فقهی بودند #منهج_شناسی فقهی کردم و نتایج بسیار عظیمی از این کار به دست آمده است."
✴️@fegh_osoul_rafiee
#محقق_خویی
#مصباح_الفقاهة
#كتاب_البيع
#چکیده‌ی_مباحث
#اشتراط_بلوغ
📖 ١- بحثٌ في تصرّفات الصبي مستقلّاً:
✅ #محقق_خویی در #مصباح_الفقاهة (ج٢/ص۵۰۰) -بعد از بیان عدم جواز تصرّفات استقلالیِ صبیّ (بدون نظارت و اذنِ ولیّ)- سخن از آیه‌ی ۶ سوره‌ی نساء یعنی آيه‌ی #ابتلاء_يتيم آورده، می‌فرماید:
🔷️🔸️ یکی از ادله‌ی "عدم جواز تصرّفات استقلالی" آیه‌ی ۶ سوره‌ی نساء است؛ آیه‌ی #ابتلاء_یتیم: "وَ ابْتَلُوا الْيَتَامَى حَتَّى إذَا بَلَغُوا النِّكاحَ فِإنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً فَادْفَعُوا إلَيْهِمْ أمْوَالَهُمُ".
🔶️🔹️ از لحاظ شرعیّ، اموالِ یتیم (مطلقِ صبیّ) به دست ولیّ اوست، و او حقِّ تصرّف در اموالِ خود را ندارد؛ آیه‌ی #ابتلاء_یتیم در مورد انتهای زمانِ این منع است.
🔷️🔸️ این آیه به روشنی دلالت دارد جواز و صحّت تصرّفات استقلالی صبیّ منوط به #بلوغ و #رُشد است.
🔷️ ولیِّ بر طبق این آیه باید قبل از بلوغ، صبیّ را ابتلاء و امتحان کند تا بفهمد صبیّ به گونه‌ای رُشد یافته است که بتواند اموالش را خودش اداره کند.
🔷️ بر اساس این آیه‌ی شریفه، ولیّ برای امتحانِ صبیّ می‌تواند مقداری از اموالِ صبیّ را به او بدهد تا تحت مراقبت و نظارتِ او معامله‌ای را انجام دهد تا ولیّ بفهمد او رشد یافته است یا نه؛ البته -بر اساس آیه- ولیّ نمی‌تواند برای امتحانِ صبیّ همه‌ی اموالش را در اختیار او قرار دهد تا او مستقلّاً و بدون نظارتِ ولیّ وارد معامله شود.
🔷️ نکته‌ی این که آیه می‌فرماید امتحان و ابتلاء صبیّ باید قبل از بلوغ باشد این است که اگر صبیّ قبل از بلوغ رُشد یافته بود از همان ابتدای زمانِ بلوغش اموالش به او سپرده شود، زیرا نگه‌داشتنِ اموالِ رشیدِ بالغ -حتی در مدّت کم- هیچ وجه شرعی ندارد.
✴️@fegh_osoul_rafiee
حضرت استاد آیت الله سبحانی (دام ظلّه) در مورد اهمّیّت درس و تدریس می‌فرمایند:
"آقایان! از این درب بزرگان ما می‌روند؛ ... خوب درس بخوانید و جای این‌ها را پُر کنید؛ تن به تنبلی نزنید؛ خیلی مساله را کوچک نگیرید؛ این بزرگوارانی که مدّت‌ها درس خواندند و درس گفتند و رفته‌اند، فعلاً مسئولیّتشان بر عهده‌ی شماهاست که شما هم مرتّب درس بخوانید".
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱۱- حلقه اولی-رفیعی-۱۴۰۳۰۷۱۸.mp3
14.41M
🎤 #تدریس_فشرده
📚 #الحلقة_الأولى
✏️ #شهید_صدر
🔹️ جلسه‌ی ۱۱
📆 ۱۸ مهر ۱۴۰۳
🕌 دانشگاه رضوی
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱۲- حلقه اولی-رفیعی-۱۳۰۴۰۷۱۸.mp3
12.39M
🎤 #تدریس_فشرده
📚 #الحلقة_الأولى
✏️ #شهید_صدر
🔹️ جلسه‌ی ۱۲
📆 ۱۸ مهر ۱۴۰۳
🕌 دانشگاه رضوی
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱۳- حلقه اولی-رفیعی-۱۳۰۳۰۷۱۸.mp3
17.64M
🎤 #تدریس_فشرده
📚 #الحلقة_الأولى
✏️ #شهید_صدر
🔹️ جلسه‌ی ۱۳
📆 ۱۸ مهر ۱۴۰۳
🕌 دانشگاه رضوی
✴️@fegh_osoul_rafiee
دوستان عزیز
✅ دوره‌ی #تدریس_فشرده کتاب #الحلقة_الأولى در ۱۳ جلسه به پایان رسید.
یاعلی
#کتاب_البیع_شیخ_انصاری
#حاشیة_المكاسب
#آخوند_خراسانى
#شروط_المتعاقدين
📚 ۱۰۸- قوله (ج۳، ص٢٧۵): و المشهور -کما عن الدروس و الکفایة: بطلانُ عقد الصبيّ... . (قسمت چهارم)
✅ مرحوم #آخوند_خراسانى در ادامه‌ی حاشیه‌ی ۱۰۸ -در بررسی عدمِ تخصیصِ عمومات و اطلاقاتِ فوقانیِ بابِ معاملات به سبب ادله‌ای که برای نظریه‌ی مشهور ذکر شده است- می‌فرماید:
🔸️ همچنین روایات #عمد_صبی نیز نمی‌تواند مُخصِّصِ آن عمومات و اطلاقات باشد.
ایشان می‌فرماید: ظهور این روایات این است که فعلی -که حقیقت آن هم به صورت خطایی تحقّق دارد و هم به صورت عمدی و هر کدام حکم متفاوتی دارد (مانند باب جنایات که عمد و خطایش حکم متفاوتی دارد)- چنین فعلی اگر به صورت عمدی و متعمّدانه از صبیّ سر بزند خطایی تلقّی می‌شود.
🔹️ از این رو، این روایات تنها مربوط به افعالی است که دو ویژگی داشته باشند:
۱- ویژگی اول: حقیقت آن افعال وابسته به عمد و قصد نباشد و حقیقت آن افعال دارای دو حالت عمد و خطا باشد، نه افعالی مانند ایقاعات و عقود که بدون قصد و عمد شخص هیچ گاه عقد و ایقاعی در خارج تحقّق نمی‌یابد.
۲- ویژگی دوم: آن افعال تنها در صورتی دارای حکم شرعی باشد که عمدی و متعمّدانه انجام شود.
📌 از این رو، بر خلاف مرحوم #شیخ_انصاری مرحوم #آخوند_خراسانى روایات #عمد_صبیّ را غیر مرتبط با بحث عقود و ایقاعات می‌داند.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
#کتاب_البیع_شیخ_انصاری
#حاشیة_المكاسب
#آخوند_خراسانى
#شروط_المتعاقدين
#شرط_البلوغ
📚 ۱۰۸- قوله (ج۳، ص٢٧۵): و المشهور -کما عن الدروس و الکفایة: بطلانُ عقد الصبيّ... . (قسمت پنجم)
✅ مرحوم #آخوند_خراسانى در ادامه‌ی حاشیه‌ی ۱۰۸ -در بررسی عدمِ تخصیصِ عمومات و اطلاقاتِ فوقانیِ بابِ معاملات به سبب ادله‌ای که برای نظریه‌ی مشهور ذکر شده است- می‌فرماید:
🔸️ همچنین روایات #جواز_امر_یتیم نیز نمی‌تواند مُخصِّصِ آن عمومات و اطلاقات باشد.
ایشان می‌فرماید: ظهور روایات #جواز_امر_یتیم نیز -همان طوری که #شیخ_انصاری فرموده است- مربوط به جایی است که صبیّ به صورت مستقلّ و بدون اذن و نظارت ولیِّ خود وارد معامله شود.
📌 از این رو، این دسته روایات نیز شامل موارد عدم استقلال صبیّ -که صبیّ به عنوان وکیلِ ولیّ صیغه‌ی عقد را جاری می‌کند و تنها در به‌زبان‌آوردنِ صیغه به منزله‌ی زبانِ ولیِّ خود است- نمی‌شود؛ فافهم!
✴️@fegh_osoul_rafiee