محمد علی رفیعی | فقه و اصول
#فوائد_الأصول #محقق_میرزای_نائینی #برائت_شرعی #حدیث_رفع ✅ #محقق_میرزای_نائینی در #فوائد_الأصول (ج۳
🔵 با تدریس ادلّه‌ی #برائت_شرعی از کتاب #الحلقة_الثالثة انشالله مطالب #محقق_میرزای_نائینی از کتاب #فوائد_الأصول در مورد #حدیث_رفع را شرح و تبیین خواهیم کرد.
✅ ضرورت‌های اجتماعی یا اقتصادی جای خود، اما پرداختنِ #طلبه به برخی کارهای خوب اما غیرِ ناظر به وظایف و رسالت‌های #طلبگی یعنی سوزاندنِ سال‌ها عُمر و درس و بحث و شهریه... یعنی #خسارت_محض.
#عمو_روحانی
#تئاتر_دینی
#وکالت
و... .
#محقق_خویی
#مصباح_الفقاهة
#کتاب_البیع
#چکیده‌ی_مباحث
#شروط_المتعاقدین
#شرط_قصد
📖 هل یُعتبر تعیینُ المالک في صحّة البيع؟
✅ #محقق_خویی در #مصباح_الفقاهة (ج۲/ص۵٣١) در مورد لزوم یا عدم لزوم معیَّن‌بودنِ ثبوتیِ مالک در بیع -که #شیخ_انصاری در #مکاسب (ج۳/ص۲۹۶) بر اساس کلام #محقّق_تستری بیان می‌کند- در دو جهت مطرح می‌کند:
🔵🔷️🔸️ ۱- جهت اول: معامله بر #عین_شخصی (مانند یک خانه یا ماشین مشخّص که در خارج وجود دارد)
🔸️ بی‌شکّ در این صورت -چون هر دو عوض، شخصی و جزئی‌اند- تعیین مالک در متن عقد از مُقوِّمات بیع یا از شرایط آن نیست، زیرا حقیقتِ #بیع منوط به تعیینِ مالکِ مبیع و ثمن نیست.
همچنین دلیل تعبّدی از جانبِ شارع برای آن وجود ندارد.
📌 در این جا تفاوتی ندارد که عقد مذکور مباشرتاً از جانبِ خودِ مالک صادر شود، یا از جانبِ وکیل یا ولیّ یا فضولیّ.
🔹️ در ادامه #محقق_خویی نکته‌ی بسیار مهمّی را در باب #حقیقت_معاوضه توضیح می‌دهد که #شیخ_انصاری نیز بارها (مانند ج۳/ص۸۷ و ص۲۹۹) بیان می‌فرماید. ایشان می‌آورد: مفهوم و حقیقت بیع -و به طور کلی هر حقیقتِ هر معاوضه‌ای- تنها زمانی تحقّق پیدا می‌کند که قصدِ بایع از معاوضه، داخل‌شدنِ مبیع در ملْکِ همان کسی باشد که ثمن از ملْکِ او خارج می‌شود؛ این یعنی براساسِ #حقیقت_معاوضه مبیع و ثمن لزوماً باید جای هم بنشینند تا مفهومِ تعویض در عوض و معوَّض معنا پیدا کند.
🔸️ از این رو، اگر مثلاً بایع مبیع را بفروشد به قصدِ آن که ثمن مستقیماً به ملْکِ شخص دیگری غیر از خودش برود این معامله قطعاً باطل است، زیرا #حقیقت_معاوضه ابداً تحقّق پیدا نکرده است.
📌 البته در مواردی که مثلاً شخصی به نانوا پول می‌دهد تا نانوا نان‌ها را به فقیر بدهد اینجا نان‌ها -در هر حال- ابتدا داخل در ملْکِ همان شخص شده، سپس به سبب چیزی مانند #هبه به ملْکِ آن فقیر در می‌آید.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
8.13M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
✅ جهاد عظیم امام خمینی (رضوان الله علیه) در کلام امام خامنه‌ای (دام ظلّه)...
#محقق_خویی
#مصباح_الفقاهة
#کتاب_البیع
#چکیده‌ی_مباحث
#شروط_المتعاقدین
#شرط_قصد
📖 هل یُعتبر تعیینُ المالک في صحّة البيع؟
✅ #محقق_خویی در #مصباح_الفقاهة (ج۲/ص۵٣۲) در مورد لزوم یا عدم لزوم معیَّن‌بودنِ ثبوتیِ مالک در بیع -که #شیخ_انصاری در #مکاسب (ج۳/ص۲۹۶) بر اساس کلام #محقّق_تستری بیان می‌کند- در دو جهت مطرح می‌کند:
🔵🔷️🔸️ ۲- جهت دوم: معامله بر #کلّی_در_ذمّه
اگر مبیع یا ثمن، #کلّی_در_ذمّه باشد باید در دو مقام بحث کرد:
🔷️ در مقام ثبوت:
حتماً باید مالکِ آن #کلّی_در_ذمّه ثبوتاً معیَّن و مشخَّص باشد، یعنی صاحبِ آن ذمّه باید معیَّن باشد، زیرا بیع -همان طوری که تعریف کردیم- یعنی: "تبدیل شيء بشيء في جهة الإضافة"، در حالی که اگر کلّی -با وصفِ کلّیتش و بدون آن که اضافه‌ی به ذمّه‌ی شخصِ معیَّنی شود- هیچ جهت اضافه و اعتباری ندارد که در قالبِ بیع تبدیل شود.
همچنین کلّی اگر اضافه به شخصی نشود و بی‌صاحب بماند روشن است که در ساحتِ اعتباراتِ عُقلایی ابداً #مالیّت ندارد و به سببِ بیع، قابلِ تملّک نیست، زیرا در این فرض، کلّی -در عالَم اعتبارات- چیزی نیست تا در معامله ردّ و بدل شود.
🔷️ در مقام اثبات:
در مقام اثبات -و با توجّه به ساحت عقد و صیغه‌ای که توسّط عاقد جاری شده است و همچنین با نگاه به قرائن و شواهدِ ظاهری- بی‌شکّ کلّی به خودِ عاقد اضافه و نسبت داده می‌شود و بیع برای همو منعقد می‌شود، زیرا همین که عاقد می‌گوید: "بِعْتُ" انصراف به خودِ مجری عقد (عاقد) دارد، مگر آن که قرینه‌ای بر خلافِ آن باشد.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#کفایة_الأصول
#آخوند_خراسانى
#حاشیة_المشكيني
#میرزاابوالحسن_مشکینی
#المقدَّمة
📔 حاشیه‌ی ۱- قوله (کفایه/ج۱/ص۲۱/چ‌مجمع‌الفکر): و هو الذی یُبحث فیه عن عوارضه الذاتیة... .
💠 مرحوم #میرزاابوالحسن_مشکینی صاحب حاشیه‌ی محقّقانه بر #کفایة_الأصول در اوّلین حاشیه‌ی خود (ج۱/ص۴۵/چ‌دارالحکمة) می‌نویسد: هدفِ #آخوند_خراسانى در امر اوّل، بیان این نکته است که #موضوع_علم همان موضوعاتِ مسائلِ آن علم است، اما در توضیحِ چیستیِ موضوع علم با یک جمله‌ی معترضه خطای قوم در تفسیر #عَرَض_ذاتی را نیز بیان می‌کند.
🔻 #عارض (#عَرَض) در این جا معنایی مقابل با معنای #ذاتی در #کلیات_خمس (ذاتی باب ایساغوجی) است.
🔺️ ایشان در مورد #ذاتی در باب #کلیات_خمس می‌فرماید: آن یعنی هر چه خارج از ذات نباشد -که همان طور که در علم میزان (منطق) بیان شده است- سه قسم است، #نوع و #جنس و #فصل؛ نه آن که تنها خصوص مقولات عَرَضی نُه‌گانه است (که در فلسفه بیان شده است که در مقابل #جوهر است، مانند #کمّ و #کیف و... ).
🔵🔴 ایشان در ادامه ۹ قسم برای #عَرَض_ذاتی (آن چه بر اساس ذاتِ شیء بر آن حمل می‌شود) بیان می‌فرماید:
🔴 ١- عارض بلاواسطه (مساوی): "الإنسان متعجّبٌ" که متعجّب‌بودن بی‌واسطه‌ی چیزی بر انسان حمل می‌شود، و البته افراد متعجّب و انسان مساوی است؛ فتأمّل!
📌 همه قبول دارند این قسم، #عَرَض_ذاتی است.
🔴 ٢- عارض بلاواسطه (اعمّ): "الناطق حيوانٌ"؛ حمل جنس بر فصل، که افراد محمول، اعمّ از موضوع است.
📌 قوم، التفات به این قسم نداشتند. (به همین خاطر معمولاً در کتب دیگر این قسم بیان نشده است)
🔴 ٣- عارض بلاواسطه (اخصّ): "الحیوان ناطقٌ" حمل فصل بر جنس؛ که افراد محمول، اخصّ از موضوع است.
📌 قوم، التفات به این قسم نداشتند. (به همین خاطر معمولاً در کتب دیگر این قسم بیان نشده است)
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
✅ برای فهم نکات #میرزاابوالحسن_مشکینی در #حاشیة_المشكيني در این بخش باید چند نکته را توضیح دهیم:
🔶️ مراد از #عَرَض_ذاتی در بحث #موضوع_علم محمولی است که با توجّه به ذاتِ موضوع بر آن حمل می‌شود، که یا مطلقاً بلاواسطه است، و یا تنها در ثبوتش واسطه و علّت دارد.
🔷️ در اصطلاح #عَرَض_ذاتی در بحث #موضوع_علم دو کلمه وجود دارد:
۱- #عَرَض: یعنی آن ذاتی باب #کلیات_خمس نیست، بلکه عَرَضی است.
۲- #ذاتی: در اینجا در مقابل #غریب است.
🔶️ #واسطه‌ی_در_ثبوت یعنی آن چه علّتِ حمل و ثبوتِ محمول بر موضوع است.
🔷️ #واسطه‌ی_در_اِثبات یعنی آن چه علّت و واسطه‌ی علم و ادراک چیزی باشد، مانند استدلال و برهان که واسطه‌ی اثباتی و علمی بین ما و نتیجه‌ی برهان است؛ یعنی حدّ وسط، واسطه در اِثباتِ ثبوتِ اکبر برای اصغر است.
🔶️ #واسطه‌ی_در_عروض یعنی محمولی که حقیقتاً محمولِ شیء نیست، بلکه مجازاً به او نسبت داده می‌شود؛ این قسم بدون شکّ #عَرَض_غریب است، مانند "جَرَی المِیزابُ" که جریان -که حقیقتاً متعلّق به آب است- اما در این قضیه به خود میزاب (ناودان) نسبت داده شده است.
✴️@fegh_osoul_rafiee
🔴 انشالله از این به بعد شرح و تبیین کاملِ #حاشیة_المشکیني (چاپ دار‌الحکمة)، حاشیه‌ی گرانسنگِ کتابِ #کفایة_الأصول که تالیف مرحوم #میرزاابوالحسن_مشکینی است را تقدیم دوستان خواهم کرد.
#حاشیة_الکفایة
#حاشیة_المشكيني
#میرزاابوالحسن_مشکینی
✴️@fegh_osoul_rafiee
۱-تدریس‌فشرده‌حلقتین-رفیعی-تعریف‌موضوع‌فائده-۱۴۰۳۰۸۱۷.mp3
13.53M
🎙 #تدریس_فشرده_حلقَتَیْن
🔸️#الحلقة_الثالثة
🔹️#الحلقة_الثانية
#جلسه_اول_حلقتین
#تعريف
#موضوع
#فائده
📌 تبیین نکات مهمی در مورد اسلوب و روش کار در دوره‌ی فشرده‌ی حلقَتَیْن
📌 اهمیت روش متعارف آموزشی
✅ جلسه ۱
⏰ ۱۷ آبان ۱۴۰۳
✴️@fegh_osoul_rafiee
#کفایة_الأصول
#آخوند_خراسانى
#حاشیة_المشكيني
#میرزاابوالحسن_مشکینی
#المُقدَّمة
📔 حاشیه‌ی ۱- قوله (کفایه/ج۱/ص۲۱): و هو الذی یُبحث فیه عن عوارضه الذاتیة... .
ادامه‌ی حاشیه‌ی ۱: (#عوارض_ذاتيه)
🔴 ۴- عارض باواسطهی در ثبوت (داخلی مساوی): "الإنسان متكلّمٌ"؛ حمل و ثبوت تکلّم برای واسطه‌ی ناطق‌بودنِ انسان است که هم داخل در حقیقت انسان، و هم افرادش مساوی با افراد انسان است.
📌 قوم معتقدند این قسم، #عَرَض_ذاتی است.
🔴 ۵- عارض باواسطهی در ثبوت (داخلی اعمّ): "الأنسان متحرّكٌ بالأرادة"؛ حمل و ثبوتِ تحرّکِ اِرادی بر انسان به واسطه‌ی حیوان‌بودنِ انسان است، که داخل در حقیقت انسان، و البته افرادش اعمّ از افراد انسان است.
📌 قوم در این مورد اختلاف دارند.
🔴 ۶- عارض باواسطهی در ثبوت (خارجی مساوی): "الإنسان ضاحكٌ"؛ حمل و ثبوت ضحک برای انسان به واسطه‌ی تعجّب که خارج از ذات انسان و البته با افراد انسان مساوی است.
📌 قوم معتقدند این قسم، #عَرَض_ذاتی است.
🔴 ۷- عارض باواسطهی در ثبوت (خارجی اعمّ): "الأبيض متحيّزٌ" (یعنی سفید متحیّز و مکان‌دار است) به واسطه‌ی جسم‌‌بودنِ شىءِ سفيد که جسم از ابیض اعمّ است.
📌 قوم معتقدند این قسم، #عَرَض_غریب است.
🔴 ۸- عارض باواسطهی در ثبوت (خارجی اخصّ): "الحيوان ضاحکٌ" به واسطه‌ی انسان‌بودنِ آن حیوان.
📌 قوم معتقدند این قسم، #عَرَض_غریب است.
🔴 ۹- عارض باواسطهی در ثبوت (خارجی مُباین): "الماء حارٌّ" به واسطه‌ی آتش، يا "الجالس متحرِّکٌ" به واسطه‌ی حرکت سفینه (کشتی).
📌 قوم معتقدند این، #عَرَض_غریب است.
بنا بر این نگاه اهل منطق این است:
🔸️ ۱ و ۴ و ۶ قطعاً #عَرَض_ذاتی است.
🔹️ ۲ و ۳ مورد التفاتِ قوم نبوده است.
🔸️۵ مورد اختلاف قوم است.
🔹️ ۷ و ۸ و ۹ #عَرَض_غریب است.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
#کفایة_الأصول
#آخوند_خراسانى
#حاشیة_المشكيني
#میرزاابوالحسن_مشکینی
#المُقدَّمة
📔 حاشیه‌ی ۱- قوله (کفایه/ج۱/ص۲۱): و هو الذی یُبحث فیه عن عوارضه الذاتیة... .
ادامه‌ی حاشیه‌ی ۱:
✅ #میرزاابوالحسن_مشکینی چند مطلب در مورد این اقسام نُه‌گاه بیان می‌کند:
🔵 توهّم شده است که قسم ۹ -که پیش از این بیان شد- خارج از مقْسم است، زیرا واسطه (علّت) باید با ذی‌الواسطه (موضوع) اتّحاد داشته باشد، مانند ۷ مورد قبل از آن که واسطه (مثلاً افراد متعجّب در ۶) با موضوع (افراد انسان) اتحاد دارد، اما واسطه در این جا هر آن چیزی است که دخالت در حمل و ثبوتِ یک محمول بر شیء (موضوع) دارد، حتی اگر مانند آتش مباین با آب باشد.
🔵 #آخوند_خراسانى در فقره‌ای که در متنِ #کفایة_الأصول می‌فرماید: "أي بلاواسطة في العروض" اشاره می‌کند که قوم (اهل منطق و فلسفه) خطا کرده‌اند؛ ایشان -بر خلاف آن چه آنان گفته‌اند- ملاک در #عَرَض_ذاتی را این می‌داند که #واسطه‌ی_در_عروض نخواهد یعنی حمل مجازی نباشد؛ به این معنا که هر محمولی که برای حملش هیچ واسطه‌ای نخواهد، یا تنها واسطه‌ی در ثبوت بخواهد #عَرَض_ذاتی است؛ به دیگر بیان، بنا بر نگاه #آخوند_خراسانى تمام اقسامی که گفته شد از شماره‌ی ۱ تا ۹ همگی #عَرَض_ذاتی است.
🔵 نسبت بین #عَرَض_ذاتی و #عَرَض_غریب تباین است؛ این روشن است.
🔵 نسبت بین واسطه‌ی در #عَرَض_ذاتی و واسطه‌ی در #عَرَض_غریب به نسبت با یک محمول، تباین است.
🔵 نسبت بین واسطه‌ی در #عَرَض_ذاتی و واسطه‌ی در #عَرَض_غریب به نسبت با محمول‌های متعدّد، عموم و خصوص من وجه است؛ این هم روشن است.
🔵 از براهین نگاه #آخوند_خراسانى این است که اگر نگاه ایشان را نپذیریم مسائل فقهی را باید از علم فقه بیرون کشید، زیرا محمولات و احکامی که بر افعال مکلّفین عارض می‌شود قطعاً به واسطه‌ی مصالح و مفاسد واقعی است که این مصالح و مفاسد مُباین با افعال مکلّفان است.
✴️@fegh_osoul_rafiee