بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر کامل تسنیم
🧠استفاده برای#عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره: حمد
📝پیشگفتار سوره
🔸سوره مباركه فاتحة الكتاب، كلام خداي سبحان است، ولي به نيابت از #عبد_سالكي كه چهره جان خويش را متوجه ذات اقدس خداوند كرده، به #رازگويي_محبّانه و عاشقانه با او ميپردازد.
🗝خداي سبحان در اين سوره، #ادب_تحميد، #شيوه_اظهار_بندگي و راه #سخن_گفتن عبد سالك با #ربّ_مالك را به سالكان كويش آموخته است و آن را پايه «عمود دين» قرار داده: «لا صلاة إلاّ بفاتحة الكتاب*نماز صحیح نیست مگر با فاتحه الکتاب»، #ده_بار تلاوت آن را در هر شبانه روز، بر متقرِّبان به فرايض، فرض و #چندين برابرِ آن را به شائقان قرب نوافل(نمازهای نافله) سفارش كرده است.
🎲اگر سوره مباركه حمد، مشتمل بر عصاره #معرفتهاي_قرآني، كه همان اسرار مبدأ و معاد و دانش سلوك انسان به سوي پروردگار است، نمي بود، اين گونه در كتاب خدا #همتاي «قرآن عظيم» قرار نمي گرفت و در كلام اسوه هاي سلوك إلي الله (اهلبيت عليهمالسلام) با #عظمت از آن ياد نميشد.
🌴نامهاي سوره
🌾قرآنكريم اسماء و صفات فراواني دارد و سوره حمد نيز كه «امّ القرآن*مادر قرآن» و مشتمل بر عصاره معارف قرآني است، به همين مناسبت داراي نامها و القاب بسياري است. نامهاي معروف اين سوره عبارت است از: امّ الكتاب، فاتحة الكتاب، السبع المثاني و حمد، و نامهاي غير مشهور آن، فاتحة القرآن، القرآن العظيم، الوافية، الكافية، الشافية، الشفاء، الصلاة، الدّعاء، الأساس، الشكر، الكنز، النّور، السؤال، تعليم المسألة، المناجاة، التفويض، (سورة) الحمد الاُولي والحمد القُصري است.
🔍بررسي جايگاه و محتواي اين سوره نشان ميدهد كه تسميه(نامگذاری) آن به هر يك از اين نامها ناشي از #مناسبتهاي موجود در معارف آن و يا #جايگاه_ويژه سوره است.
🔦اكنون به بررسي اسرار نام گذاري سوره حمد به اين نامها مي پردازيم:
1 ـ «أُمّ الكتاب»، «أُمّ القرآن»: نامگذاري سوره حمد به اين دو نام، كه در روايات فراواني به نقل فريقين(شیعه و سنی) آمده است، از اين روست كه مشتمل بر #عصاره_معارف_قرآن_كريم است.
🖇معارف قرآني داراي سه بخش «مبدأ شناسي(خدا شناسی)، معادشناسي و رسالت شناسي(پیامبر شناسی)» است و كلام منسوب به حضرتاميرالمؤمنين (عليهالسلام) نيز كه فرمودند: «رحم الله امرأً علم من أيْن وفى أيْن وإلي أين*خدا رحمت کند بنده ای را که بداند از کجا آمده؟ و در کجاست؟ و به کجا می رود؟» ناظر به شناخت همين #اصول_سه گانه است.
💡سوره مباركه #فاتحة_الكتاب نيز مشتمل بر معرفت هاي ياد شده است؛ زيرا بخش #آغازين آن مربوط به #مبدأ و #ربوبيت مطلق(مالک مطلق)(الحمد لله رب العالمین...) او بر عوالم هستي و همچنين صفات جمالي او مانند رحمت مطلق و رحمت خاصّ(الرحمن الرحیم) است و #بخش_مياني آن (مالك يوم الدين) ناظر به معاد و ظهور مالكيت مطلقه خداي سبحان در قيامت است و #بخش_پاياني آن كه سخن از #حصر عبادت و استعانت(کمک گرفتن) در خداي سبحان و طلب هدايت به صراط مستقيم دارد (إيّاك نعبد... ولا الضالّين)، مربوط به هدايت و ضلالت در سير از مبدأ تا معاد است و مدار و محور آن مسئله وحي و رسالت است.
🔊 پس #اصول #معارف_قرآني در اين سوره #ترسيم شده است.
🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯
ایتا:https://eitaa.com/bourhan
سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۲: (اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِين)
🌹«لام» در «الحمد»:
🥀براي #استغراق(همه حمدها) يا #جنس است و مفادش آن است كه #هر_حمدي از #هر_حامدي و براي #هر_محمودي واقع شود، در واقع #حمد_خداي_سبحان است و جز او هيچ كس مالك حمد نيست.
🔊 بنابراين، او #حميد_محض و محمود صرف است.
⚡️احتمال ديگر در #الف_و_لام آن است كه براي #عهد باشد و مراد از حمدِ معهود، #حمد_كاملي است كه خداي سبحان از #خود دارد.
🍁«لام» در «لله»:
🍂يا براي #مالكيّت است و يا #اختصاص. خداوند #مالك هر حمدي است، يا هر حمدي #ويژه اوست.
🌳«ربّ»:
🌾ربوبيّت، #سوق_دادن شيء به سمت #كمال آن است و ربّ كسي است كه شأن او سوق دادن اشيا به سوي كمال و #تربيت آن ها باشد و اين صفت به صورتي #ثابت در او باشد.
🕊مفاهيمي همچون: مالكيّت، مصاحبت، سيادت، قيمومت، ملازمت، تداوم بخشيدن، برآوردن حاجت، تعليم يا تغذيه، همه از لوازم و آثار #ربوبيّت و هر يك در موردي و به اقتضاي موارد #گوناگون است و هر يك مصداقي از مصاديق متفاوت #تربيب است، نه معناي آن و اخذ هر كدام از آن ها در معناي ربّ از باب زيادت، حدّ (به معناي عام) بر محدود، و نشانه اين زيادت آن است كه در سوره «ناس» كلمه «مَلِك» وكلمه «إله» هر دو بعد از كلمه #ربّ ذكر شده است.
🎄 و اگر تعبير #ربّ_الناس مفهوم #مَلِك_و_إله را به همراه داشت، لازم نبود كه (مَلِك الناس إله النّاس) جداگانه ذكر شود، و چون معناي #مَلِك با معناي #مالك در عين #تفاوت، #مباين نيست، از اين رو نكته مزبور به عنوان شاهد ياد شد.
⛳️كلمه «ربّ» بدون #قيد و به طور #مطلق، جز بر ذات مقدس خداوند اطلاق #نمي شود، ولي به صورت مضاف و مقيّد بر غير خداوند نيز اطلاق مي شود؛ مانند: «ربّ الدار» و «ربّ الإبل» و اگر كلمه «ارباب» به طور جمع استعمال شده است، مانند: (أَأَربابٌ متفرّقون خیرٌ...آیا معبودان متعدد بهتر است!) به لحاظ باورهاي #باطلِ_وثنيّين(بُت های واسطه) است وگرنه در جهان هستي #بيش از يك ربّ نيست.
🖌تذكّر: در #مصدر_باب_تفعيل از «ربّ» نبايد به جاي «تربيب»، «تربيت» به كار برد؛ زيرا «ربّ» از نظر صرفي مضاعف و مربّي ناقص واوي است و مربّي از ريشه «ربو» به معناي #رشد_و_زيادت است.
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۲: (اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِين)
💢اختصاص حمد به خداي سبحان
⛳️قرآن كريم #سراسر عوالم هستي امكاني را مخلوق خداوند سبحان مي داند و همه را نيكو و زيبا مي شمارد: (قل الله خالق كلّ شيء...بگو خداوند خالق همه چیز است)، (الّذي أحسن كلّ شيء خلقه...همان کسی که به بهترین نحو همه چیز را خلق کرد).
🍥 بنابراين، هر چه مصداق «شيء» است، يعني سراسر عوالم وجود امكاني، نيكو و زيباست و چون حمد در برابر كمال، جمال و نعمت بخشي است، پس حمد #مطلق_ازلي_و_ابدي[و له الحمد فی الاولی و الآخره... در دنیا و آخرت ستایش برای اوست] از آنِ خداست: (الحمد لله) و هيچ كس #مالك حمد نيست.
☂ #علل_وسطيّه(اسباب) نيز #مجاري فيض الهي است ولی #سرآغاز سلسله فيض، تنها ذات اقدس الهي است.
☀️آيه كريمه (الحمد لله ربّ العالمين) مشتمل بر #دو_برهان بر اثبات و اختصاص حمد براي خداي سبحان است:
❄️برهان اول كه از نام مقدّس «الله» استفاده مي شود اين است كه: #الله جامع همه كمالات وجودي است (ذات مستجمع جميع كمالات) و چون #حمد در برابر #كمال بوده و هر كاملي #محمود است، پس #خداي سبحان #محمود است. آيه كريمه (الحمدلله...) با تعليق حكم بر وصف كه مشعر به عليّت است مفيد چنين برهاني است.
✨توضيح اين كه، اگر گفته مي شد: «الحمد له» (حمد براي اوست) مدعايي بود كه #برهاني به همراه #نداشت و برهان مي طلبيد و برهانش نيز اين بود كه خداوند سبحان بر اثر #جامعيت كمالاتش شايسته حمد است.
🌾 اما در «الحمد لله» حكم (ثبوت حمد) بر وصف (الله) #تعليق شده كه #موضوع، خودْ #دليل را به همراه دارد و در مواردي كه متعَلّق حكم، خودْ دربردارنده سبب و علت ثبوت محمول براي موضوع باشد، نياز به #استدلال_نيست؛ همان طور كه در جمله «الجنّة للمطيعين...بهشت فقط برای اطاعت کنندگان است» و «النّار للملحدين...آتش برای بی دینان» #وصفِ_خود_محمول (اطاعت و اِلحاد) بيانگر #علت ثبوت بهشت براي اهل طاعت و آتش براي ملحدان است.
🌺در «الحمد لله» نيز #جامعيّت كمال كه سبب ثبوت و اختصاص حمد است در موضوع (الله) قرار دارد.
🍂برهان دوم: كه #حدّ_وسط آن #ربوبيّت خداي سبحان است و از تعبير (ربّ العالمين) استفاده مي شود، بدين تقرير است: #خداوند_ربّ سراسر عوالم هستي امكاني است و هيچ #شريكي در ربوبيّت ندارد (واز اين رو كلمه «عالمين» به صورت جمع آمده است) و چون حمد در برابر نعمتِ #ربوبيّت (سوق دادن هر موجود به كمال لايق آن) است، #پس_حمد_مخصوص ذات اقدس اوست و هيچ شريكي در حمد ندارد.
🍀از اين رو در بحث ادبي گذشت كه «الف و لام» در كلمه «الحمد» براي #استغراق و يا #جنس است ومفادش اين است كه هر حمدي از هر حامدي براي هر محمودي در واقع حمد خداست.
🐝براهيني چند بر #انحصار و #اختصاص حمد به خداي سبحان اقامه شده است كه برخي از آن ها در بخش «لطايف و اشارات» اين آيه بيان مي شود.
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۲: (اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِين)
💫برهان دوم: همانگونه كه در بحث تفسيري گذشت، از ديدگاه قرآن كريم، سراسر عوالم هستي امكاني از آن جهت كه آفريده خداست، #زيبا و #نيكوست؛ پس همه جمال ها از آنِ خداي سبحان است و چون حمد، همان ثنا و ستايش در برابر كار زيباست، از اين رو #همه حمدها از آنِ خداوند #جميلِ جمال آفرين است.
🌟لازم است به اين نكته نيز توجه شود كه #زيبايي كارهاي خدا، #مطلق است، نه نسبي تا تنها نسبت به خود آن ذات اقدس يا برخي اشيا خوب و زيبا باشد.
🌼فعل خدا سراسر جمال، و جمال او جميلِ مطلق و كمال او كاملِ صرف است: «وكلّ جمالك جميل...همه صفات جمالیه تو (علم و قدرت و حیات و...)زیباست»، «وكل كمالك كامل...تمام کمالهای تو کامل است»؛ بر خلاف كارهاي نيك #ديگران كه نسبت به خود #آنان خوب است، گرچه ممكن است برخي از آن ها براي ديگران خوب نباشد.
🦋برهان سوم: كه حدّ وسط آن « #ربوبيّت مطلقه خداوند بر سراسر عوالم هستي» است و در بحث تفسيري به اجمال گذشت، اين است كه براساس تحليلي دقيق، برپايه #ربوبيّت مطلقه خداي سبحان و #توحيد_افعالي، در اِسناد فعل به فاعل، سهمي براي غير خدا نمي ماند؛ زيرا تنها فيض الهي است كه همه عوالم هستي را اداره مي كند و كارهايي كه به ديگران اسناد داده مي شود، #جز ظهور و تجلّي فيض و فعل خدا نيست.
☄ از اين رو قرآن كريم، #پيروزي رزمندگان در ميدان هاي نبرد حق در برابر باطل را از آنان نفي و به خداي سبحان اسناد مي دهد؛ چه رزمندگان بَشَري: (فلم تقتلوهم ولكنّ الله قتلهم...شما آن ها را نکشتید بلکه خدا آنها را کشت)و چه #جنود نامرئي آسماني كه قرآن كريم با تعبير لطيف (وأنزل #جنوداً لم تروها) [3] از آنان ياد مي كند.
🔆 درباره پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) نيز مي فرمايد: (وما رميتَ إذ رميتَ ولكنّ الله رمي... و تو ای پیامبر تیر نینداختی بلکه خدا تیر انداخت)[پاورقی:تعبير اين آيه كريمه درباره پيامبر خدا و نيروهاي رزمنده يكسان نيست؛ درباره رزمندگان تنها #نفي مطرح است: (فلم تقتلوهم)، اما درباره پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) #نفي_و_اثبات را به هم آميخته، مي فرمايد: (وما رميتَ إذ رميتَ) و اين بيانگر نوعي #عظمت و شخصيّت #انحصاري براي پيامبر بزرگوار اسلام است]؛ زيرا تنها #فيض خداست كه همه هستي و از جمله ميدان هاي نبرد حق با باطل را اداره مي كند.
⏳[پاورقی:بر اساس همين #ديد_توحيدي و عارفانه است كه حضرت #امام_خميني (قدّس سرّه الشريف) به مناسبت آزاد سازي #خرمشهر فرمود: «خرمشهر را خدا آزاد كرد» و درباره رزمندگان حماسه آفرين فتح المبين نيز فرمود: «از دور دست و بازوي قدرتمند شما را كه دست خدا بالاي آن است #می_بوسم». وصف «دست خدا بالاي آن است»، مشعر به اين است كه چون #قدرت_خدا به دست رزمندگان ظهور و تجلي كرده است، عارفي همچون امام خميني آن دست ها را مي بوسد وگرنه #عارف، دستِ غير خدا را نمي بوسد].
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۲: (اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِين)
🎯قرآن كريم نيز توحيد ربوبي(همو می پروراند) را با #دو_برهان ثابت ميكند:
🔳برهان يكم: بر اساس تحليلي #عقلي، ربوبيّت گونهاي از «خلقت» است و پذيرش #خالقيّت خدا در حقيقت همان قبول #ربوبيّت اوست.
🔘بيان مطلب اين كه، #ربوبيّت در واقع همان «ايجاد روابط بين مستكمل(خواهان کمال) و كمال» است؛ #پروراندن، چيزي جز اعطاي كمال و وصف به موصوف #نيست؛ مثلاً، پروراندن درخت، چيزي جز رشد دادن و به بارنشاندن آن نيست. همان طور كه پروراندن انسان از نظر جسمي همان اعطاي كمالات بدني به اوست و ربّ كسي است كه #روابط بين كمالات و مستكمل ها را مي آفريند و كمال را به مستكمل و مستعد عطا ميكند و چون خالق فقط «الله» است پس #ربّ نيز تنها اوست.
🎲از اين رو قرآن به شيوه جدال احسن، براي احتجاج بر ربوبيّت، درباره خالقيت خداي سبحان از مشركان اقرار ميگيرد. مشركان كه ربوبيّت جزئي را #منكر بودند، ميگفتند خداوند به ما چيزي #نميدهد تا او را عبادت كنيم و در برابر او مسئول باشيم و تنها خود را در برابر #بتها ، كه آنها را #ارباب_جزئي ميپنداشتند، مسئول ميدانستند و آنها را ميپرستيدند.
📢برهان دوم: اين كه بين #خالقيّت و #ربوبيّت تلازم(رابطه) است؛ يعني لزوماً #آفريدگار است كه ميتواند #پروردگار باشد.
💬آن كه خالق چيزي #نيست از سازمان هستي آن #بي_خبر است و قدرت تدبير و پرورش آن را نيز #ندارد؛ پس تنها #خالق جهانِ هستي #ربّ(پرورش دهنده) آن است.
🔊#پرورش_دهنده هر چيز بايد به همه #اسرار_دروني آن آگاه باشد، آنچه اين شيء با آن #مرتبط است را بشناسد و توان ايجاد #پيوندهاي لازم را نيز داشته باشد و چنين آگاهي با #خالقيّت ملازم است؛ زيرا تنها خالق است كه مطلوب هر شيء و ارتباط و هماهنگي يا ناسازگاري آن را با ساير موجودات ميداند.
⌚️از اين رو قرآن كريم ميفرمايد: تدبير و پرورش جهان فقط صفت #آفريدگار است: (ربّنا الذي أعطي كلّ شيء خلقه ثم هدي...پروردگار من کسی است که به هر موجودی آنچه سزاور #خلقتش بود عطا کرد سپس #هدایتش نمود).
🎙قرآن كريم به شيوه جدال احسن با تكيه بر #خالقيت خداي سبحان، كه مورد پذيرش مشركان بود، #ربوبيت خداوند را اثبات ميكند.
⌛️بنابراين، ربوبيّت با دو تحليل به خالقيت بر ميگردد و آيات خلقت با همين دو تقريرْ سندِ اثبات ربوبيت است.
💡با اثبات #توحيد_ربوبي، #توحيد_عبادي( شایستگی پرستش) نيز ثابت ميشود؛ اگر جز خدا #ربّي براي عالم نيست، جز او #معبودي هم وجود ندارد؛ زيرا اگر #منشاء_عبادت، #هراس از ضرر و ترك تدبير و اِنعام، يا #طمع و #شوق دريافت عطا باشد، تنها نسبت به پرورنده و مبدأ تدبير رواست؛ چنانكه اگر منشأ آن، شوق #ديدار معبود باشد، باز درباره مُنعم و مبدأ كمال، صادق است.
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۲: (اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِين)
🦋۹ـ #پايان سخن بهشتيان
🌐عن النبى (صلي الله عليه و آله و سلم): «الحمد لله، الكلمة التى يقولها أهل الجنة إذا #دخلوها وينقطع الكلام الذى يقولونه فى الدنيا #ما_خلا الحمد لله وذلك قوله: (دعواهم فيها... واخِر دعواهم أن #الحمد لله ربّ العالمين).
〽️اشاره: بهشتيان #هنگام ورود به بهشت و مشاهده تحقق وعده الهي خدا را #حمد مي كنند و هر چه را خواستند به صرف تسبيح خداوند براي آن ها #حاصل است و نيازي به اسباب و وسايل ندارند و بعد از بهره وري از نعمت بهشت، خدا را حمد مي كنند و چون نعمت هاي بهشتْ عطاي غير مجذوذ و غير منقطع است، از اين رو #حمد بهشتيان نيز #منقطع نخواهد شد و معناي «آخر» در آيه مزبور، نسبي است، نه نفسي.
⚜10 ـ #بازگشت ربوبيّت(پرورش دهنده) به خالقيّت(آفریننده)
🔰عن الرضا (عليه السلام): «... ربّ العالمين توحيد له وتحميد وإقرار بأنّه هو الخالق المالك لا غير...»
پرورش دهنده عالم یگانگی و ستایش برای اوست و اقرار به اینکه فقط او خالق و مالک است نه غیر».
🔅عن الصادق (عليه السلام):... ربّ العالمين، قال: «خلق المخلوقين...»
در مورد پرورش دهنده عالم پرسیدند ایشان:همان که مخلوقین را آفرید».
💢اشاره: همان گونه كه در بحث لطايف و اشاراتِ آيه مورد بحث گذشت، #ربوبيّت با تحليل ، به #خالقيّت بر مي گردد و در اين احاديث نيز به آن اشاره شده است.
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۴: (مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ)
⛓بحث:لطايف و اشارات
♦️1 ـ #نقش ياد معاد در هدايت و تربيت
🔮#قرآن_كريم كتاب هدايت و #تربيت انسان است: (ذلك الكتاب لاريب فيه، هديً للمتقين...در حقانیت این کتاب هیچ شکی نیست،هدایت است برای پرهیزکاران) و چون مهم ترين عامل در هدايت انسان، اعتقاد به #قيامت و ياد معاد است و #فراموشي روز حساب اساسيترين عامل #تبهكاري و مبتلا شدن به عذاب است: (لهم عذاب شديد بما نسوا يوم الحساب...برای آن ها عذاب شدیدی است بخاطر اینکه روز حساب را فراموش کردند)، در بسياري از آيات قرآن كريم، سخن از معاد و قيامت به ميان آمده است.
🔍با #فراموش_كردن روز حساب، حتّي اعتقاد به #ربوبيّت مطلق خداي سبحان و اين كه او سراسر عالم را #مي_پروراند نيز در تهذيب روح مؤثّر #نيست؛ اما اگر انسان خود را در برابر ربّ العالمين مسئول دانست و معتقد بود كه روزي بايد پاسخگوي همه كارهايش باشد، اين اعتقاد، در #تهذيب و #تزكيه جان او مؤثّر است.
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: بقره
📜آیه: الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ
َ⛓️بحث:پاسخ به سه اشکال بر احتمال سوم
📖در مقابل مؤمنان، عدّه اي به عنوان كافران و مشركان هستند، كه گروه اوّل غيب را به طور كلّي #منكرند: (وقالوا ما هي إلّا حياتنا الدّنيا نموت ونحيا وما يهلكنا إلّا الدهر...و گفتند:زندگی و حیاتی بجز زندگی دنیای نیست و ما را فقط روزگار هلاک می کند).
🔅و امّا #مشركان گرچه خداي سبحان را خالق آسمان ها و زمين مي دانستند: (ولئن سألتهم من خلق السّماوات والأرض ليقولن الله)، ولي در #ربوبيّت و عبادت خدا شرك مي ورزيدند و ديگر مصاديق غيب، مانند رسالت بشر و زندگي پس از مرگ را منكر بودند.
بســـوے ظــــــــهور💫✨
#اللﮩـم_عجـل_لولیـڪ_الفـرجــ
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه #جوادی آملی
📖تفسیر سوره: #بقره
📜آیه۲۱:یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ
⛓بحث: برهان بر #ضرورت_عبادت
🛠 قرآن کریم در مقام بیان احکام فرعی جزئی دلیلی ذکر نمی کند، مگر به عنوان احیای ارتکاز فطری و یادآوری نکات اخلاقی، امّا برای #اصول_دین و مسایل نظری از جمله اصل ضرورت عبادت، برهان اقامه می کند و علّتی که در کریمه مورد بحث برای لزوم عبادت آمده برهانی است که حدّوسط آن ربوبیّت حق است و این برهان از راه تعلیق حکم « اعْبدوُا » بر وصف « ربّکم » اقامه شده است.
⚒ تعلیق حکم عبادت بر وصف ربوبیّت بیانگر علیّت #وصف مزبور برای ضرورت پرستش و مناسبت بین این حکم و وصف است؛ علت این که باید خدا را عبادت کرد #ربوبیت اوست و این که تدبیر همه امور به دست خداست و انسان عبد است و عبد در همه شئون خود مربوب و تحت تدبیر خداست: « لا أملک لنفسی نفعاً ولا ضرّاً إلاّ ما شاء الله » و عبد باید در مقابل رب خضوع کند. بنابراین، جمله « اعبدوا ربّکم » فرمانی است همراه با برهان.
🔧 تذکّر: گاهی برای تأثیر جدّی برهان مزبور مطالب دیگری بر آن افزوده می شود؛ مانند این که #رسول_اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نیز به استناد همین برهان خدا را می پرستد و پرستش ربّْ صراط مستقیم است: « وإنّ الله ربّی وربّکم فاعبدوه هذا صراط مستقیم ».
بســـوے ظــــــــهور💫✨
#اللﮩـم_عجـل_لولیـڪ_الفـرجــ
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:
https://eitaa.com/bourhan
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه #جوادی آملی
📖تفسیر سوره: #بقره
📜آیه۲۲:"الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّكُمْ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَندَادًا وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ"
⛓بحث: #آفت_زدايي از توحيد عبادي
⭕️سرّ اين كه از #بتها به عنوان انداد ياد شده، اين است كه گرچه مشركان اعتقاد داشتند خداوند در ذات خود و نيز در مقام خالقيت مثل ندارد، ولي در مرتبه #ربوبيّت اعتقاد به ربوبيّت بتها داشته، محبّت و عبادت آنها را لازم ميدانستند.
🛑 مشركان كاري را كه بايد به #خدا اسناد دهند به ديگري نسبت ميدادند و چيزي را كه بايد از خدا بخواهند از ديگري ميخواستند و اين همان قرار دادن «ندّ» و مثل است: (ومن النّاس من يتّخذ من دون الله أنداداً يحبّونهم كَحبّ الله).
⛔️پس آنان بتها را #اَنْدادِ خدا قرار داده بودند، گرچه به ظاهر ميگفتند: (هؤلاء شفعاؤنا عند الله)؛ زيرا بتها را در شفاعت خود و نزديك كردن انسانها به خدا #مستقل ميپنداشتند و چنين استقلالي حتماً با ربوبيّت همراه است. خداي سبحان ميفرمايد: اينان كه امروز اين آثار را به بتها نسبت ميدهند، سرانجام ميفهمند همه اين نيروها از خداست و قهراً سراسر عالم، آيات و جنود الهي است و چيزي از خود قدرتِ مستقلّ ندارد تا كاري انجام دهد و بر اثر آن معبود شود: (ولو يري الّذين ظلموا إذ يرون العذاب أنّ القوّة لله جميعاً وأنّ الله شديد العذاب).
بســـوے ظــــــــهور💫✨
#اللﮩـم_عجـل_لولیـڪ_الفـرجــ
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:
https://eitaa.com/bourhan
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه #جوادی آملی
📖تفسیر سوره: #بقره
📜آیه۲۳:"وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ"
⛓بحث: #لطایف_و_اشارات
8⃣ادعای #هماوردی با قرآن و داعیه ربوبیّت
🔘 هر انسان مُتَنَبّی یا غیر مُتَنَبّی که در تحدّی پیامبر الهی شرکت کند و درصدد آوردن شبیه معجزه پیامبر باشد در نهان خویش #داعیه ربوبیت دارد؛ گرچه ممکن است گاهی از آن ذاهل و زمانی به آن مایل باشد؛ زیرا نبوّت یک وصف کمالی هستی است که جز خداوندْ اَحَدی آن را به کسی عطا نمی کند.
🔳 اگر کسی مدّعی نبوّت #بود و آن را به زَعْم فاسد و وَهْم کاسد خویش صواب دانست یا باید آن را صِدفه و بدون عامل و علت تلقّی کند، که چنین گمانی با نظام علّی و معلولی جهان هماهنگ نیست و یا آن را به شخص خود اسناد دهد و بپندارد که مبدأ تحقق این وصف وجودی، خود اوست، بازگشت چنین ادعایی به دَعْوِی ربوبیت است؛ یعنی، انسان مُتَنَبّی، گذشته از ادعای نبوت، مدّعی است که منشأ فاعلی این مقام نیز هست. این معنا گذشته از ابتلا به محذور جمع بین #فاعل و #قابل (به معنای منفعل) مستلزم دَعْوِی #ربوبیت نیز خواهد بود؛ خواه معجزه ای ارائه کند یا نه.
بســـوے ظــــــــهور💫✨
#اللﮩـم_عجـل_لولیـڪ_الفـرجــ
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:
https://eitaa.com/bourhan
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه #جوادی آملی
📖تفسیر سوره: #بقره
💎آیه۲۹:"هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ"
⛓بحث: انسان و #تسخیر مخلوقات
🍑 #تفویض، به این معنا که خدای سبحان کار نظام را به انسان واگذار کند، از دو نظر مسحیل است: هم از نظر انسان که مبدأ قابلی است و هم از نظر خدای سبحان که مبدأ فاعلی است؛ اما از لحاظ مبدأ فاعلی برای این که #ربوبیّت [التربیه...پرورش دهنده]خدای سبحان مطلق است و نامحدود را نمی توان محدود کرد. و اما از طرف مبدأ قابلی برای این که انسان ذاتاً #نیازمند است و چیزی را که ذاتاً فقیر است، نمی توان غنی کرد و کار او را به خودش واگذار کرد.
⛴ قرآن کریم درباره نفی تفویض می فرماید: « وسخّر لکم الفلک لتجری فی البحر بأمره »، که «باء» در کلمه «بأمره»، یا برای #مصاحبت است، یعنی کشتی در دریا با مصاحبت امر خدا جاری است و یا به معنای #ملابست است، یعنی جریان کشتی در پوشش امر خداست، نه این که بر اساس تفویض، امر شما حاکم باشد و در جای دیگر می فرماید: « والشّمس تجری لمستقرّ لها ذلک تقدیر العزیز العلیم ». پس نظام جهان از طرف خدای سبحان #اندازه_گیری شده و بی نظمی به دست احدی در عالم واقع نمی شود: « لا الشّمس ینبغی لها أن تدرک القمر ولا اللّیل سابق النّهار وکلّ فی فلک یسبحون ». غرض آن که، دو عنصر محوری را در همه شئون باید حفظ کرد: یکی استقرار نظم علّی و معلولی و دیگری حصر ناظم در اراده الهی.
بســـوے ظــــــــهور💫✨
#اللﮩـم_عجـل_لولیـڪ_الفـرجــ
🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:
https://eitaa.com/bourhan