📌 الهیات جغرافیا ⭕️ #انشقاق_الهیاتی_جغرافیا #جغرافیا، نخستین محیطی است که لاجرم، بشر در آغوش #آمریت_محیطی آن متولد می‌شود. حتی اگر نوع مواجهه با امکان و امتناع‌های برخاسته از جغرافیا برای زیستن در #عرصه_عمومی را _دست‌کم در بدو امر_ فاقد ارزش‌های ازپیش‌تعیین‌شده بدانیم، پس از #اسکان در یک منطقه، به‌نحو گریزناپذیری «ارزش‌های اجتماعی» و «اشکال مختلف زندگی» متناسب با این امکان‌ها و امتناع‌ها، یکی پس از دیگری، سر برمی‌آورند. فرهنگ‌ها و آیین‌ها و #سبک_زندگی، در حلقه‌ی امن #امتناعات_جغرافیایی امکان پذیرفته‌اند و تداوم و بسط پیدا کرده‌اند. کوهستان‌ها، بیابان‌ها و دریاها از اولین #عوارض_طبیعی_جغرافیایی دخیل در ایجاد امتناع برای انتشار اجتماعات اولیه‌ای بودند. آغوش جلگه‌ها و کنار چشمه‌ها و رودها، نخستین سکونت‌گاه‌های بشر نوپا محسوب می‌شد. اما ناگهان، ضرورت انتشار بر این جمعیت اولیه عارض شد. چه چیزی میان آن #امت_واحده جدایی انداخت؟ چرا گروهی از مردمان غنوده در جلگه‌ها، رنج غلبه بر امتناع کوهستان و بیابان و دریا را بر خود گوارا کردند و با پشت سر نهادن آن‌ها، شیوه‌ی زندگی مطلوب‌شان را مهیا ساختند؟ پاسخ یک چیز بیش‌تر نیست: #پیامبران و #رسولان. ازآن‌جایی‌که ارزش‌های الهیاتی عامل بسیار مهم و موثری در #تحرک_جغرافیایی برای غلبه بر #آمریت_محیط_طبیعی بوده است، می‌توان سر سخن در باب #الهیات_جغرافیا را باز کرد و در کنار #فلسفه_جغرافیا از #الهیات_جغرافیا نیز بحث نمود. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadi

| 📌 #جغرافیای_بعثت ⭕️ پهنه‌های جغرافیایی در #طرح_تاریخی_انبیاء 🔹آدمی، خانه‌به‌دوش جغرافیای #زمینِ_دنیا است. برقراری نسبتی حقیقی میان «خصوصیت‌های فرهنگی یک جامعه» با همان «#محیط_جغرافیایی که هر ملتی برای #اسکان و سکونت انتخاب کرده است»، بنیان #علم_جغرافیا را تشکیل می‌دهد. انفتاح و انسداد تمدنی نیز در یک نگاه دقیق، همواره با #امکان_و_امتناع_جغرافیایی پیوند مستقیم داشته است. 🔸جابه‌جایی و #هجرت در #پهنه‌های_جغرافیایی رخ داده است. این هجرت‌ها در نخستین دوره‌ی تمدنی بشر، به ارزش‌های الهیاتی تکیه داشته‌اند. آموزه‌های پیامبران و جامه‌ی تحقق پوشاندن به #سبک_زندگی برپایه‌ی آن آموزه‌ها، نخستین محرک این هجرت‌ها بود. 🔹دل‌بستگان به آیین انبیاء دست به دامان #امتناعات_جغرافیایی شدند و ضمن بهره‌جستن از #گرانی_تعقیب_و_گریز در آن‌سوی کوه‌ها، ماورای بحرها و حیرت بیابان‌ها، محیط نسبتا امنی را برای #زندگی_خوب (آن‌گونه که باور داشتند)، انتخاب کردند. 🔸اگر جلگه #بین‌النهرین اولین سکونت‌گاه #ما_بعد_طوفان باشد، گمان می‌رود #فلات_ایران و قلعه‌های طبیعی آن، یکی از گریزگاه‌های مساعدی است که #قوم_اولین را در دامان خود پناه داد و میزبان تنها ملتی شد که هیچ‌گاه در تاریخ #بت نپرستیده‌اند. 🔹شکل‌گیری آیینی در #ایران_باستان که جوهره‌ی آموزه‌های #ابراهیم_حنیف در آن بازتاب روشنی دارد، این گمانه را تقویت می‌کند. #اقتضائات_جغرافیایی #انشقاق_الهیاتی_جغرافیا #الهیات_جغرافیا #حرکت_عمومی_بشر #ابراهیم 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔹اصطلاح «Perennial Philosophy» را برای نخستین‌بار، #لایبنیتس از اگوستینوس استویکوس (۱۵۴۰م) اقتباس کرد و برای نامیدن گونه‌ای از تفکر عقلانی به‌کار گرفت که در #ایران_باستان حاکم بود. معادل عربی آن، #حکمت_خالده و در فارسی نیز #جاودان_خرد ترجمه شده است. 🔸 منظور لایبنیتس و سنت‌گرایانی مثل نصر از این اصطلاح، اشاره به تفکری عقلانی است که پیش از فلسفه یونانی، در #ایران رایج بود. جاودان خرد، مابعدالطبیعه‌ای بود که وجودِ حقیقت الهی را برای خلق جمادات و نباتات و حیوانات ضروری می‌دانست. این حقیقت در نفس انسان نیز حاضر است و به او امکان و معنا می‌بخشد. اخلاق ایرانیان باستان از این حکمت تغذیه می‌کرد. بنابر این حکمت، غایت قصوای بشر چیزی نیست جز علم به مبدا کل موجودات؛ که هم در درونشان حضور دارد و هم از بیرون آن‌ها را احاطه کرده است. این حقیقت خاموش‌نشدنی شبیه آموزه‌ی #انی_لا_احب_الآفلین حضرت #ابراهیم علیه‌السلام است. 🔹بنابر برخی روایت‌های تاریخی #ابراهیم_حنیف شخصی به‌نام #جاماسپ را به کرانه‌ی دریاچه‌ی #اورمیه فرستاد؛ آیین #زرتشت یا دین #مجوس نیز بقایای آن آموزه‌هاست. همین آموزه‌ها در شرق توسعه یافتند و به شکل‌گیری آیین #برهمایی و #بودایی منتهی گردیدند. #اسکان #اسماعیل علیه‌السلام در #امتناعات_جغرافیایی بیابان #حجاز نیز منطبق با اصول #الهیات_جغرافیا است. 🔸 امروز از مناطقی که گرانی #تعقیب_و_گریز در روزگاران باستان، ایمنی مادی به آن‌ها می‌بخشید، ادیان ابراهیمی و غیرابراهیمی سربرآورده‌اند و قاطبه‌ی جمعیت زمین را ذیل فرهنگ خود دربر گرفته‌اند. #طرح_تاریخی_انبیاء 🌐 https://eitaa.com/doranejadid

| 🟥 ترویج و گسترش یک «فکر» و «ایده» و «آرمان»، ابزارها و اقتضائات خودش را می‌طلبد. #فرهنگ، عبارت است از فضا و محیطی که یک فکر و ایده و آرمان در بستر آن تکثیر شده؛ گسترش یافته و به یک #عرف و #معروف تبدیل شده است. #تمدن نیز به شرایط و وضعیتی اطلاق می‌گردد که یک فرهنگ، به #علم و #فن‌آوری و وسیله‌هایی از این قبیل مجهز شده است تا امکان گسترش و بقای آن فرهنگ را در مواجهه با افکار و فرهنگ‌های دیگر #تسهیل کنند و شرایط را برای بسط و گسترش فکر و فرهنگ رقیب، ناهموار و نامساعد کرده و تا حدودی سد نمایند. 🔹 پیش از پیدایش تمدن #مدرنیته، چندان ضرورتی نداشت که تفکر و فرهنگی برای بسط و حفظ خودش الزاما به ابزارسازی متناسب با خویش روی آورد؛ زیرا #امتناعات_جغرافیایی یا به‌عبارت‌دیگر #آمریت_محیط_طبیعی بخش عمده‌ای از تهدیدات را مهار می‌کرد. اما اهمیت ابزار و #صنعت در #تمدن_مدرن و غلبه‌ی قابل توجه بر امتناعات جغرافیایی، توجه به تمایز #تمدن با #فرهنگ را ضروری ساخته و اهتمام به تامین اقتضائات تمدنی برای حراست از یک فرهنگ را غیرقابل‌اغماض نموده است. ✂️ پی‌نوشت: توجه به چرخه‌ی تبدیل تبدیل فکر، آرمان و #ایده به فرهنگ و سپس تمدن، کمک می‌کند که از #سهل‌پنداری نسبت به الزامات فرآیند منتهی به #تمدن_نوین_اسلامی در امان بمانیم. هم‌چنین یاری می‌کند تا ضرورت ایجاد تمدن بدیل در مواجهه با #مدرنیته را بهتر درک و لمس نماییم. #مفاهیم_و_تعاریف_پایه 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🟥 کانون‌های قدرت در جهان در اثنای تاریخ و طی زمان، مانند هر پدیده‌ی دیگری در این عالم، #حرکت کرده‌اند؛ تغییر یافته‌اند و جابه‌جا شده‌اند. روزگارهایی نه‌چندان دور، #امتناعات_جغرافیایی کفایت می‌کردند که بسط یک #ایده و فکر و آرمان و تجلی و ظهورش در قالب #فرهنگ، ضامن تکثیرشان در میان نسل‌های مختلف یک سرزمین باشد. لذا پا گرفتن یک فرهنگ در یک #فضای_جغرافیایی ایمن کافی بود تا آن فرهنگ، #تمدن نیز نامیده شود؛ اما مدرنیته اکتفا به امتناعات جغرافیایی برای حراست از #فرهنگ را منتفی ساخت. 🔸 #مدرنیته اساسا زاییده‌ی ایده‌ی: غلبه بر #آمریت_محیط_طبیعی با اتکا به #صنعت است. مدرنیته، برآمده از فکر و فرهنگ مردمانی است که قرن‌های متمادی در شرایط سخت آب‌وهوایی سواحل #دریای_بالتیک و #دریای_شمال و زمستان‌های خشن شمال #آلپ زندگی کردند. 🔹بدیهی است که انتظار داشته باشیم در چنین شرایطی، #طلب و تمنای #تصرف_طبیعت در دل آن‌ها شعله‌ور شود؛ سال‌ها بعد نیز #تعلق به این فرهنگ به تمدنی تبدیل گردد که می‌تواند از خشونت امواج دریا سواری بگیرد؛ وحشت و رعب سفر در #اقیانوس را زیر پا بگذارد؛ ستیغ کوهستان را مقهور #رویای_پرواز سازد و زمستان را به منظره‌ای تبدیل کند که می‌توان پشت شیشه‌های نشکن لم داد و در کنار بخاری‌های برقی بر کشتی‌گرفتن طوفان با درختان نظاره کرد. #مفاهیم_و_تعاریف_پایه 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

🔸 فلات ایران (Iranian Plateau)📎 با کوه‌های سربه‌فلک کشیده‌اش، نوزادگان و نونواران گهواره‌ی #بین‌النهرین را به مبارزه فرا می‌خواند. #فلات_ایران جایی بود که تا می‌شد و می‌توانستی، نباید عافیت خرامیدن در #جلگه را به سختی‌ها و تبعات زندگی در کمرکش و پایه‌های #کوهستان می‌فروختی؛ الا و مگر، برای کسب #امنیت؛ یافتن فرصتی برای ادامه‌ی حیات. فلات ایران جایی بود که #آمریت_محیط_طبیعی و #امتناعات_جغرافیایی آن، هزینه‌های #تعقیب_و_گریز را برای هر پادشاه خودکامه‌ای گران می‌کرد. اصلا به‌صرفه نبود که عیش و نوش لم‌دادن در بین‌النهرین، با نیش پناهندگان به فلات ایران تلخ شود. 🔹 بنابر روایت کتاب‌های تاریخی، #ایلامیان 📎 اولین قومی بودند که در دوره‌ی #پیشاآریایی، (یعنی سه هزارسال پیش از تولد #مسیح) به سکونت در #فلات_ایران پناه آوردند. این مهمانان تیزپا توانستند گوی سبقت از کف رقیبان بربایند و بیش از 2500 سال از تاریخ این قطعه از زمین را به نام خود ثبت کنند؛ از آب گوارای #کرخه بنوشند؛ تندی و شتاب #کارون را به سخره بگیرند؛ در کشت‌زارهای چهارفصل #شوش بکارند؛ در دشت‌های سرسبز #شیراز و #بوشهر اسب‌هایشان را بتازانند و در مواقع لازم، در قلعه‌های طبیعی #زاگرس پناه بگیرند. روزگارانی گذشت؛ تا روزی آمد که #مادها از دامن تاریخ فرا رسیدند و #وطن تازه‌ای را در فلات ایران ساختند. 🔸 ایلامیان سرزمین خود را، هَتَمتی (Hatamti) یا «سرزمین خدایان» نامیدند. گویا قلعه‌ی #زاگرس پناه‌گاهی بوده باشد، برای ادامه‌ی حیات کسانی که در جلگه‌های میان #دجله و #فرات به پیامبران الهی ایمان آورده بودند؛ از بیم طاغوت راه #هجرت را در پیش گرفته و خواسته بودند مهمان‌سرای #ایران را به محیط ایمنی برای #با_خدا_زیستی و خداپرستی تبدیل نمایند. 🔹 هم‌زمان با #ایلامیان در جنوب غرب فلات ایران، در #بین‌النهرین بساط عیش دو پادشاهی بزرگ برپا بود: #پادشاهی_آکد (یا قوم #عاد) در شمال و #پادشاهی_سومر در جنوب. #سومر اولین تمدن بشری، و #آکد اولین پادشاهی شناخته‌شده در تاریخ بشر بود. سومر تمدنی بودند که اولین شهر پس از طوفان در بستر آن بنا شد و #اور نام گرفت. اور همان سرزمینی بود که #ابراهیم_حنیف در آن‌جا چشم به جهان گشود؛ پیام توحید و ندای فطرت را به جان مومنانی، هرچند اندک نوشاند؛ با هجرت‌دادن آن‌ها در #فلات_ایران، بیابان‌های #حجاز، کوه‌های #آرارات و #آناتولی، دریاچه‌ی شور #اورمیه و در نهایت خود را به کنار #رود_اردن و دره‌ی #الخلیل، در شرق #مدیترانه رساند و #آیین_حنیف را قابل نشر و بسط در شرق و غرب جهان آن ساخت. 🔸 میل به طغیان، به‌خاطر مساعدت فضای #جلگه برای عصیان، زمینه‌ای بود که سرکشان #آکد نپسندیدند سرزمین همسایه، «سرزمین خدایان» نام گیرد. آن‌ها ترجیح دادند مردمان پناه‌گرفته در زاگرس را اِلامتو (Elamtu) خطاب کنند، به‌معنای «جای مرتفع»؛ تا مبادا ماشین غربال‌گر تاریخ در #بین‌النهرین شتاب گیرد و شمار گریختگان به سرزمین خداپرستان افزون‌تر گردد. کوهستان، فضای مبارزه بود و فلات ایران، سرزمین مبارزان. گویا فلات ایران جایی بود که اولین #تعادل_جغرافیایی را در دوره‌ی #ما_بعد_طوفان ایجاد و برقرار کرد. #روایت_ایران #دوران_پیشاآریایی #آمریت_محیطی 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 2️⃣ از 4️⃣ روایت تولد نخستین اراده‌ی ملی در ایران‌زمین 🔸 حکیم ایرانی که قدرت خردمندی‌اش قبایل پراکنده‌ی #ماد را گرد او جمع می‌کرد، #دیاکو نام داشت؛ یونانیان او را در متون‌شان، دیوکیس (Deioces) می‌نامیدند. کارآمدی و گره‌گشایی تدابیر دیاکو روشن‌تر و واضح‌تر و مورد نیازتر از آن بود که کسی چشم بر آن بپوشاند و در لحظه‌ی تاریخی‌ای که ایران بیش‌ازهرزمان به قبله‌ای برای اتحاد و ائتلاف نیاز داشت، آن را نادیده بگیرد. افراد دهکده‌ای که دیاکو در آن زندگی می‌کرد، وقتی به مشکلی برمی‌خوردند، او را برای قضاوت و داوری برمی‌گزیدند؛ نتیجه‌ی قضاوت چنان بود که همواره طرفین از این قضا به خانه برمی‌گشتند. 🔹 لحظه‌ی درخشانی در تاریخ ایران‌زمین بود وقتی برای نخستین‌بار، به‌جای افراد دهکده‌ای کوچک در دشت‌های جنوبی #قافلانکوه، سران قبایل ماد به اتفاق نظر رسیدند که سر و سرنوشت قبیله‌ی خود را به ریاست دیاکو بسپارند. آن‌ها با اسرار و التماس او را راضی کردند که هر #قبیله را هم‌چون عضوی از روستای خویش فرض نماید و میان ایشان، به دادگری فرمان‌روایی کند. 🔸 هم آسیب‌های ناشی از پراکندگی برای قبایل پراکنده‌ی ماد یک اضطرار عینی خلق کرده و دست #آشوری‌ها و مهاجمان #اورارتو را به تجاوز نسبت به خاک و دام و ساکنان باز گذاشته بود؛ هم حکمت و خرد و دادگری دیاکو، قدرتی عینی را به نمایش گذاشته و رجوع به او را برای ایشان غیرقابل‌اغماض کرده بود. آن‌ها با این دو اضطرار عینی، در یک لحظه‌ی تاریخی، از جمعیتی پراکنده به یک ملت متحد تبدیل شدند و نخستین #اراده_ملی و #اراده_ایرانی را در صحنه‌ی تاریخ این سرزمین به نمایش گذاشتند. 🔹 تبعا نمی‌توان با قاطعیت درباره‌ی الهی‌بودن شخصیت دیاکو سخن گفت؛ اما همین‌مقدار می‌توان ادعا کرد که در #تعادل_تمدنی که در روزگار ماد میان #بین‌النهرین و #فلات_ایران شکل‌گرفته بود، آموزه‌های انبیا در قلعه‌ی #زاگرس، امن و امان و ایمنی بیش‌تری داشتند تا در جلگه‌های #دجله و #فرات. شاید به‌خاطر همین امن و امان و ایمنی بیش‌تر بود که تنی چند از انبیاء سرشناس #بنی‌اسرائیل ترجیح دادند ایمان خود را به دوش کشند و در فلات ایران رحل اقامت بیافکنند، تا در #کنعان باشند و ایمان خود را کتمان کنند. 🔸 جناب #یوشع‌بن‌نون، یار غار #موسی علیه‌السلام، شایسته‌تر دید که پس از تقسیم کنعان میان اسباط، راهی ایران شود و ادامه‌ی عمر خود را به‌جای #اورشلیم و #مدین، در دشت‌های پیرامون #هگمتانه، در #بروجرد و در نزدیکی #قلعه_انوچ به سرآورد. حتی برخی از راویان جنگ 100ساله‌ی مادها با آشوری‌ها، انبیا بنی‌اسرائیل بودند و ماوقع این تنازع تمدنی را در صفحات خود ثبت کردند. حضور این انبیا در دامن #امتناعات_جغرافیایی فلات ایران، هم محیط و فضای #با_خدا_زیستی را پررنگ‌تر می‌کرد، هم #توازن_تمدنی «ایران-بین‌النهرین» را به‌نفع این سرزمین سنگین‌تر می‌نمود. 🪔 این مطلب هم‌چنان ادامه دارد... #روایت_ایران 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 3️⃣ از 4️⃣ روایت تولد نخستین اراده‌ی ملی در ایران‌زمین 🔸 مناطق مختلف جغرافیایی، بهینگی‌های متفاوتی دارند. شاید جلگه برای رفاه، و کوهستان برای گریز و فرار، مناسب‌تر و مساعدتر و #بهینه باشد. زندگی در جلگه‌های #بین‌النهرین، زمین تا آسمان فرق می‌کند با زیستن در کوه و بیابان #فلات_ایران. برای درک بهتر این مدعا، مقایسه کنید حمله‌‎ی #آمریکا به #عراق را با حمله‌اش به #افغانستان. حتی شوروی هم که همسایه‌ی دیواربه‌دیوار افغانستان بود، سال‌ها تلاش و تقلا کرد که لشگر خود را از کوهستان‌های افغانستان عبور دهد؛ اما نشد که نشد. 🔹 بی‌شک با ابزارهای سه هزار سال پیش، گذر از کوهستان #زاگرس و فتح سکونت‌گاه‌های آن، به‌مراتب سخت‌تر از امروز بود. با این مقدمه، بیایید کمی دقیق‌تر روی این پرسش وقت بگذاریم و بیاندیشیم که: ❓ ایران ما، ایران محصور در #کوهستان، ایران گرم و خشک، برای کدامین مهاجران بهینه بوده است؟ ❓ چرا مهاجرانی که نخستین بار در این فلات رحل اقامت افکندند، این سرزمین را گزینه‌ی برتری برای ماندن، در مقایسه با #جلگه یافتند؟ ❓ اساسا چه شد که ماندند و سودای سفر از سر بیرون کردند و به جست‌وجوی خود پایان بخشیدند؟ 🔸 وقتی به روایت غرب از #انتشار_جغرافیایی_بشر مراجعه می‌کنیم، گویا انسان دغدغه‌ای جز شکار و تکثیر مثل نداشته است. انسان خلاصه می‌شد در شکم و مادونش. آیا انسان ذی‌شعوری که تشخیص می‌داد کجا به شکار بیش‌تر می‌تواند برسد، مغزی برای اندیشیدن و قلبی برای تعلقات و تمنیات شدید نداشته است؟ آیا همان‌گونه‌که بهره‌مندی بیش‌تر از شیر گاو و گوشت گوسفند و خوش‌رکابی اسب می‌توانسته قبایل را در سرزمین‌ها به حرکت وادارد، «امنیت برای اندیشه» و «ایمنی برای ایمان» نمی‌توانسته گروه‌هایی -هرچند اندک- را به #هجرت و سفر بکشاند؟ این محرک در روایت غرب از سفر جغرافیایی بشر غایب است. #الهیات_جغرافیا به این پرسش پاسخ می‌دهد. 🔹 چه‌بسی بتوان فرض کرد: اقوامی که به‌جای جلگه‌های سرسبز #بین‌النهرین ترجیح دادند در حصار کوهستان زندگی کنند، گرانی #تعقیب_و_گریز چشم‌شان را گرفته باشد. به‌طور طبیعی، #امتناعات_جغرافیایی فلات ایران، برای کسانی که از بیم #نمرود و امثالش باید هر روز دست به عصا در بین‌النهرین زندگی می‌کردند، بهینه بوده است. 🔸 همین‌قدر می‌توان فرض کرد که: جایی که بین‌النهرین، گهواره‌ی خوش آب و هوای #ما_بعد_طوفان برای برخورداری از مواهب زمین بهینه بوده، فلات ایران هم برای گروهی #بهینه بوده است که به‌خاطر حفظ #ایمان و تداوم #اراده در اندیشه‌ی هجرت بودند و نزدیک‌ترین منطقه را #ایران می‌دانستند. آن‌ها روزی بار سفر بستند؛ هم‌چون خروج #بنی‌اسرائیل و گذر از #نیل، دل به صخره‌های زاگرس زدند. اگرچه #سفر وهم‌انگیز بود و می‌توانست پایانی نداشته باشد، اما بالاخره ایران را #وادی_ایمن یافتند و احساس کردند می‌شود برای #با_خدا_زیستی در آن خانه ساخت. ماندند؛ چه‌بسی کنار کسانی ماندند که، شکار بیش‌تر بهانه‌ی ایشان برای ماندن در این سرزمین بود. 🔹 در فلات ایرانی، رودی بود و هست به نام #قزل‌اوزن؛ جایی که کوهستان داشت و هنوز هم دارد، برای فرار. دشت داشت و هنوز هم دارد برای کشت و کار. وقت زمستان آنقدر سرد می‌شد و هنوز می‌شود که کسی خیال گذر از آن به سرش نزند؛ وقت تابستان آن‌قدر گرم می‌شد و هنوز می‌شود که بتوان خوشه و توشه برای روزهای بوران و طوفان کنار گذاشت. کنار قزل‌اوزن جای مناسبی برای گریز و پناه بود. نه تعقیب در آن‌جا ارزان بود؛ نه زمین آن‌قدر نامهربان. در آن ایام دور، آن مهاجران، روزی که قصد کردند ایرانی شوند، در کنار قزل‌اوزن هم یکی از جاهایی بود که بار از دوش زمین بگذارند. قبیله‌ای شدند برای خودشان، در کنار صدها قبیله‌ی پراکنده و خودفرمان #ماد. 🪔 این مطلب هم‌چنان ادامه دارد... #روایت_ایران 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 4️⃣ از 4️⃣ روایت تولد نخستین اراده‌ی ملی در ایران‌زمین 🔸 در کنار #قزل‌اوزن مردی زندگی می‌کرد، دیاکو نام؛ ساکن یکی از روستاهای همان حوالی. شاید نزدیک #گروس؛ شاید نزدیک #بیجار؛ شاید قدری به کردستان نزدیک‌تر؛ شاید هم به #همدان. چه فرقی می‌کند، در جایی بود همان اطراف، شبیه یکی از این‌جاها. ایرانیان با دیاکو، کاری کردند کارستان. آن‌ها #ملت شدند؛ آن‌هم نه به‌خاطر امکانات زمین؛ بلکه به‌خاطر خصوصیات یک انسان؛ به‌خاطر خصوصیات دیاکو. 🔹 دیاکو مردی بود خردمند و دادپیشه. #عدالت او هنگام قضاوت، او را اندک‌اندک زبان‌زد قبیله و قوم‌اش کرده بود. #دیاکو از نظر تعلقات فکری و قلبی، هیچ شباهتی به حاکمان #بین‌النهرین نداشت. نه در کنارش #ساحر و #کاهن بود تا ورد بخواند و نرد بر تخته بتاراند؛ نه برای تجمیع قوا، دست به دامان شمشیر و نیزه و اسب شده و قدرت پشت قدرت گذاشته بود. چه کسی می‌داند، شاید او یا یکی از اجدادش از همان کسانی بودند که امان و ایمنی ایمان در ایران برایشان #بهینه بود. ما چیز دقیقی از دیاکو نمی‌دانیم، ولی همین‌قدر تاریخ برای‌مان نوشته است که دیاکو، پیری خردمند و عدالت‌پیشه بود. او مدت‌ها نشسته و ماه‌ها و سال‌ها انتظار کشیده بود؛ آن‌قدر که مناسب بیداری یک قوم و هزار قبیله باشد. 🔸 تاریخ برای ما نوشته است که روزی انتظار دیاکو به سر آمد. این روز نمی‌دانیم کدامین روز سعد از هفته، یا کدامین ماه از سال و حتی دقیقا کدامین سال از تاریخ ما بوده است. اما آن‌قدر می‌دانیم که این انتظار مسعود برای نخستین‌بار، اتحادی مبارک را در #فلات_ایران آفرید؛ چنان وفاقی را خلق کرد که قادر بود استقلال و #امنیت یک سرزمین و ساکنانش را از پادشاهان ستمگر #آشور و #اورارتو و #بابل بستاند. خطی بکشد میان وارستگی فرمانروا با خودکامگی امپراتور. خطی کشید میان زمام‌داری به‌رسم بین‌النهرینی‌ها و حالا، ایرانی‌ها. اینک، ایران بود که سری میان سرها درمی‌آورد. اینک ایران بود و خروج از #ناترازی_تمدنی عصرش. 🔹 ما از دین و آیین دیاکو و فرزندانش خیلی اخبار دقیقی نداریم؛ اما همین‌قدر می‌دانیم که او، به ظلم و جور و #استیلا فرمان نراند. همین‌قدر می‌توانیم فرض کنیم حکومتی که به جور و ستم فرمان‌روایی کند، نمی‌تواند مرزهای #امپراتوری خود را از دیگر امپراتوری‌های باسابقه‌ی روزگار خود، بیش‌تر بگستراند. همین‌قدر می‌توانیم نتیجه بگیریم آن‌هایی که با دیاکو متحد شدند، از صمیم قلب دل به #پیمان با او سپردند، نه به ضرب شمشیر؛ نه به زور دشنه؛ نه به افسون شمن و کاهن. 🔸 ما از جزئیات مرگ دیاکو هم چندان باخبر نیستیم؛ اما همین‌مقدار خبر به ما رسیده است حکومتی که او بنیان گذاشت، توسط فرزندان و نوادگانش به اندازه‌ای وسعت پیدا کرد که در یک‌سو به رود #سند رسید و در سوی دیگر به #دریای_سیاه. در بالادست همسایه #دریای_قزوین شد و هم‌نشین #سیمرغ #قاف و #قفقاز؛ در پایین‌دست نیز دوشادوش #خلیج_فارس. 🔹 ما از دیاکو همین‌قدر می‌‌دانیم که نخستین #اتحاد_سیاسی_ارادی را در تاریخ مکتوب بشر رقم زده است. قبایل ماد، حول ویژگی‌های شخصیتی و فکری و اعتقادی دیاکو با او متحد شدند؛ پای زور و خودکامگی در میان نبود. در این اتحاد، آن‌چه اولویت داشت و بهانه بود، نعمات و برکات جغرافیای قزل‌اوزن نبودند. جغرافیا، آن‌چه برای #مادها به ارمغان آورده بود، #امتناعات_جغرافیایی خدادادی‌اش بود و گرانی #تعقیب_و_گریز به‌تبع #آمریت_محیط_طبیعی. این نخستین #زمام‌داری بود که حول ویژگی‌های یک حاکم، به طیب خاطر و #طلب و تمنای فرمان‌برداران شکل می‌گرفت. این نخستین #توازن_تمدنی بود که در تاریخ #مدنیت و #سیاست رقم می‌خورد؛ نخستین تجربه‌ی عینی امکان گذر از #حکومت_جبر و امکان برپایی #زمام‌داری_اختیار. 🔸 این نخستین لحظه‌ی کشف #اراده_ملی در ایران بود. در قلب این اراده، انسان نشسته بود و رد پایی از آیین نیکان در آن دلربایی می‌کرد. بهانه‌ی این #تعاون و #وفاق، نه دام بود و نه خوراک. اراده‌ی بزرگی شکل گرفته بود، علیه رسم پادشاهی ستمگر و #استیلا. این شد که نخستین گذر از #حکومت_زورمدارانه به #فرمانروایی_عادلانه، به دست #ملت ایران در تاریخ مکتوب بشر به ثبت رسید و این افتخار باشکوه به‌نام اراده_ایرانی سند خورد. #روایت_ایران 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔴 استعلای جغرافیایی، زیربنای استیلای سیاسی 📮 معماری صلح و پیشرفت در سرزمین میانه، از سند تا نیل 3️⃣ از 4️⃣ 🔸 تولد #استیت در قرن هفدهم و گذار از حکومت‌های بسیط سنتی به #دولت_مدرن، به‌شکل معناداری مقارن بود با اوج‌گرفتن #مسابقه_جغرافیایی در #اروپای_غربی و شیوع رقابت‌های ژئوپلیتیکی با محوریت قدرت‌های سیاسی نوظهور در آن منطقه. #ایران_معاصر نیز در اثنای همین مسابقات و رقابت‌ها، و مشخصا در کشاکش #بازی_بزرگ (Great Game) 📎 متولد شد. تبیین این امر باید در کانون #روایت_ایران در گذار به #عصر_جدید قرار بگیرد. 🔹 در امتداد #رقابت‌های_ژئوپلیتیکی بود که چهره‌ی جهان تغییر یافت و به شکلی که امروز می‌شناسیم، درآمد. برای تصویرسازی از جهان فردایی که هم‌اینک به‌سوی آن در حال حرکتیم و بنای #نظم_جدید ی که هم‌اینک برای ساختن آن می‌جنگیم، ناگزیریم که منطق پشت این مسابقات و رقابت‌ها را بشناسیم و آن را به‌نحو مقتضی و مطلوب تغییر دهیم. ازاین‌رو درک دقیق «منطق مرزبندی نظم وستفالیایی»، یک مقدمه‌ی اجتناب‌ناپذیر برای معماری نظم آینده محسوب می‌شود. 🔸 باید توجه داشت که «منطق مرزبندی» و شیوه‌ی تعریف و ترسیم #مرز در صلح وستفالیا، به‌عنوان سلاح بسیار نرم امنیتی به‌کار گرفته شد. #سوپر_سافت_پاور تمدن غرب از همان بدو تولدش، ایده‌ی مرز و چگونگی ترسیم و تنظیم و تغییر و تثبیت آن بوده است. برون‌داد این سلاح در لحظه‌ی نخستین، تبدیل بیش از 500 واحد فئودالی (#کانتون) به 30 کشور (#کانتری) و تولد 30 دولت-ملت در اروپا بود. اگر در دوره‌ی اخیر، ارعاب ناشی از بمب اتم به #جنگ_جهانی_دوم فیصله داد، در #قرن_هفدهم، این قدرت ناشی از #منطق_مرزبندی بود که توانست به جنگ‌های صدساله‌ی اروپایی و #جنگهای_سی‌ساله_مذهبی در 1648میلادی خاتمه بخشد. 🔹 با تکیه بر مدعای فوق می‌توان گفت که قدرت فائقه‌ی تمدن غرب در منطق مرزبندی و #استعلاء_بر_جغرافیا ظهور پیدا کرده است. غرب در پدیده‌ای تصرف کرده که هیچگاه تصور نمی‌شد تغییر آن در بضاعت بشر بگنجد. البته باید توجه داشت که غرب این امکان را ابتدا با سست‌کردن پایه‌های #منطق_صوری و گذار از #ذات‌باوری و تاسیس بنای شامخ #روش (method) به‌دست آورد و در گامی دیگر، این امکان را با #تفکر_جغرافیایی و #قدرت_اقیانوس‌پایه محقق نمود؛ دانش و تکنولوژی و صنعت نیز در خدمت این ایده بوده است. پس پربی‌راه نیست که بگوییم: دست‌بردن در #امتناعات_جغرافیایی و ایجاد امکانات جغرافیایی، از #اندیشه_استعلایی غرب برخاسته و به #دولت_استیلائی مدرن منتهی شده است. 🔸 نتایج شگفت‌انگیز کاربست منطق مرزبندی #وستفالیا چنان خیره‌کننده بود که بعدها نیز به‌عنوان ابزار قدرت، جهت کنترل دیگر مناطق جهان به‌کار گرفته شد. بدین‌ترتیب، این نظم به‌تدریج در اقصی نقاط جهان رسوخ یافت؛ با الگوی خود سرزمین‌های مختلف را درنوردید؛ قلمروهای گوناگون را به‌مثابه #ظروف_مرتبطه به یک‌دیگر متصل ساخت؛ در نهایت، شیر کنترل این ظروف و شیب تغییر تبادلات فی‌مابین آن‌ها را به‌دست خویش گرفت و آن را به‌دست #آنگلاسکسون ها داد. این همان خط داستانی است که نقاط تمدن‌خیز مشرق‌زمین را طفیلی #سرنوشت غرب کرده است. 🔹 اکنون که قریب به 400 سال از آن تاریخ می‌گذرد، منطق مرزبندی وستفالیایی هم‌چنان به‌عنوان یک حربه‌ی حیاتی در اختیار قدرت‌های غربی است. #مرزبندی و تعیین مرز، ناموس #نظم_جهانی است. این منطق هم اینک نیز برای مهار قدرت‌های نوظهور، به‌منظور حفظ #انحصار در مدیریت تحولات جهان به‌کار گرفته می‌شود. تجزیه‌ی کشورهایی که به سطحی از #پیشرفت دست پیدا می‌کنند و ایجاد اتحادیه‌های منطقه‌ای نمونه‌ای از مصادیق کاربرد #منطق_مرز در روزگار ماست. 🔸 مطالعه‌ی دانش‌های مرتبط با #توطّن و اداره‌ی #سرزمین نشان می‌دهد که این منطق در انحصار معماران ژئوپلیتیک جهان قرار دارد. شکستن این انحصار و تعیین منطقی جدید برای مرزبندی، و چه بسی وضع و جعل پدیده‌ای غیر از #سرحدّات و #مرز برای صیانت از تمایزات فرهنگی، یکی از الزامات گذار به #نظم_جدید_جهانی و تصویرسازی از #تمدن_نوین_اسلامی است. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔴 درکِ مکانتِ زمان، راهی برای فهم #روش در #ساخت_سیاسی 🔹 مباحث #ژئوپلیتیک در کانال «دقایقی پیرامون دوران جدید عالم»، در یک سیر طبیعی رخ داد. ما ابتدائا می‌خواستیم راهی برای استفاده از #فلسفه_تاریخ برای پرداختن به مساله‌های عینی سیاست و مشخصا برای #دولت‌سازی پیدا کنیم. فلسفه‌ی تاریخ در آسمان بحث می‌کند و نتایجی که می‌گیرد، انتزاعی به نظر می‌رسد. اگر احکام و قوانین و اصول فلسفه‌ی تاریخ نتواند به زمین واقعیت و عینیت نزدیک شود، #رویا و خیال و #اتوپیا پنداشته و انگاشته خواهد شد. به‌عبارت‌دیگر، تا وقتی که عصر و زمان، مکان پیدا نکنند، اثبات شکل‌گیری #عصر_جدید در عالم میسور نخواهد شد. 🔸 در این راستا متوجه شدیم که یکی از مکاتب عمده‌ی فلسفه‌ی تاریخ، نگاه جغرافیایی به حرکت #تاریخ و تاثیر امکان‌ها و #امتناعات_جغرافیایی در شکل‌دادن به فرهنگ و سیاست و اقتصاد است. نتیجه گرفتیم که فلسفه‌ی تاریخ در نخستین قدم برای زمینی‌شدن باید #لباس_جغرافیا به تن کند تا بتواند حضور خود را در متن تصمیم‌های کلان اجتماعی و زندگی روزمره نشان دهد. وقتی زمان لباس جغرافیا می‌پوشد و مکانت پیدا می‌کند، رد پای تاریخ بر زمین هویدا می‌شود و تغییر تاریخ و پیچ‌های تاریخی امکان بررسی و رد و تایید پیدا می‌کند. 🔹 ژئوپلیتیک یکی از بهترین بسترها برای زمینی‌کردن و عینی‌کردن و محسوس‌کردن احکام فلسفه‌ی تاریخی است. برای نمونه، #نزاع_تاریخی_حق_و_باطل یکی از مهم‌ترین مباحث فلسفه‌ی تاریخی شیعه است. اما اگر نتوانیم این نزاع را در روی زمین به تصویر بکشیم، احساس خواهیم کرد که با یک بحث انتزاعی روبه‌رو هستیم. چون ما در واقعیت روزمره، با حق و باطل محض مواجه نیستیم و بلکه با اختلاط آن‌ها طرفیم. باید نشان دهیم که #حق_و_باطل تاریخی چگونه به یک #تمدن در روی زمین تبدیل شده است؟ پاسخ به این سوال، نیازمند توضیح و تبیین کیفیت و چگونگی #جغرافیادارشدن_حق_و_باطل است. توضیح این مطلب را ذیل الهیات جغرافیا دنبال کردیم. 🔸 طرح الهیات جغرافیا نیز در همین راستا دنبال شد. الهیات جغرافیا می‌تواند واسط فلسفه‌ی تاریخ و ژئوپلیتیک باشد و ما را به #نظریه_سیاسی عبور دهد. زیرا اگر بتوانیم #الهیات_جغرافیا را صورت‌بندی کنیم، کمک خواهد کرد که فلسفه‌ی تاریخ شیعی را به نظریه‌ی سیاسی نزدیک کرده و به تولید و تدوین #نظریه_دولت و تصویرسازی از الگوی #دولت_مطلوب_اسلامی نزدیک‌تر شویم. 🔹 این مسیر، مباحث #روش و #دولت را نیز به هم‌دیگر نزدیک‌‌تر کرده و سیر مباحث را قابل اعتنا می‌کند. این رهیافت در فقدان #فلسفه_سیاسی_اسلامی، که به‌نوبه‌ی خود ناشی از عدم #امتداد_سیاسی_فلسفه_اسلامی است، قابل پی‌گیری و حائز اهمیت و ضرورت است. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid